Jaarverslag 2015 Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties staat voor een goed en slagvaardig openbaar bestuur en een overheid waar mensen op kunnen vertrouwen. Gemeenten zijn verantwoordelijk geworden voor de jeugdhulp, de langdurige zorg en de begeleiding naar werk. Deze bestuurslaag staat het dichtst bij de mensen.
De topinkomens in de (semi)publieke sector zijn vorig jaar met € 50.000 verder verlaagd naar het salaris van een minister. Na een aantal jaren nullijn kregen onderwijzers, militairen, politieagenten en andere ambtenaren 5% loonstijging.
Met de gemeenten zijn afspraken gemaakt om gezamenlijk te zorgen voor een effectieve opvang van vluchtelingen.
Jihadisten vormen een substantiële bedreiging voor ons land. Ook de onrust bij de buitengrens van Europa en cyberdreiging zijn toegenomen. Daarom heeft de AIVD vorig jaar 25 miljoen euro extra gekregen. Dit bedrag neemt de komende jaren toe.
Beeld: BZK
Topinkomens verlaagd
De norm voor topinkomens in de publieke en semipublieke sector is verlaagd naar het niveau van het ministersalaris. Sinds 1 januari 2015 mogen topbestuurders niet meer verdienen dan € 179.000 per jaar. Dit is maatschappelijk meer aanvaardbaar en verantwoord. Eerder mochten deze bestuurders € 230.000 verdienen.
Lees meer op de pagina over topinkomens van de Rijksoverheid.
Einde nullijn ambtenaren
Na een aantal jaren op de nullijn kregen ambtenaren in 2015 een loonstijging van ruim 5%. Zij kregen ook een eenmalige uitkering van € 500. De afspraken gelden voor onderwijzers, militairen, politieagenten en andere ambtenaren.
Lees ook het nieuwsbericht 'bekostiging overeenkomst 5% loonstijging door kabinet'.
Digitale dienstverlening
Nog meer overheidsdiensten zijn nu ook digitaal beschikbaar. Vorig jaar was gemiddeld 66% online beschikbaar. Denk bijvoorbeeld aan het aanvragen van een vergunning. Ook zijn mensen meer tevreden over de online diensten. Verder zijn websites toegankelijker gemaakt voor bijvoorbeeld blinde mensen.
Meer informatie op de pagina 'digitale overheid'.
Open data
Het aantal beschikbare open datasets verdubbelde in 2015 van 3.250 naar 7.284. Burgers of bedrijven kunnen deze datasets hergebruiken. Zo worden ze extra benut. Denk bijvoorbeeld aan weerapps, reisplanners en Scholenkeuze.nl. Toegang tot overheidsinformatie is belangrijk voor een goed openbaar bestuur.
Meer info in het nieuwsbericht 'aantal open datasets in 2015 verdubbeld'.
Aanpak adresfraude
Iemand kan fraude plegen door een vals adres op te geven. Zo kan iemand bijvoorbeeld onterecht uitkeringen aanvragen. In 2015 hebben 162 gemeenten ruim 7.000 adressen bezocht om dit soort fraude op te sporen. In 2.500 gevallen bleek een adres fout opgegeven. Dit bespaarde de schatkist miljoenen aan onterechte uitkeringen en toeslagen. Of oninbare boetes en belastingen. De adrescontroles waren een proef. Deze aanpak is sinds 2016 structureel.
Lees meer in het nieuwsbericht 'aanpak adresfraude loont'.
Identiteitsfraude
Het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude en -fouten hielp in 2015 ongeveer 800 slachtoffers. Daarnaast monitort de overheid voortdurend het gebruik van DigiD. Als de overheid vermoedt dat iemand een DigiD-account misbruikt, wordt dat account meteen geblokkeerd of verwijderd. Dit gebeurde in 2015 14.750 keer.
Zie ook de pagina 'identiteitsfraude' op Rijksoverheid.
Veiligheid werknemers met publieke taak
Het asielvraagstuk liet vorig jaar zien dat bijvoorbeeld burgemeesters en raadsleden, steeds vaker persoonlijk worden aangesproken op besluiten van de gemeente. Dat gaat soms gepaard met agressie en geweld. Om dit te bestrijden kunnenburgemeesters een speciale training volgen. Ook is er nu een financieel vangnet voor gemeenten om aanvullende beveiligingskosten te betalen.
Meer info in het dossier over VPT op de pagina van de Rijksoverheid.
Democratie
Stemmen voor Nederlanders die in het buitenland wonen werd in 2015 makkelijker. Zij hoeven zich niet meer voor elke verkiezing apart te registreren.
Zie ook de vraag en antwoordpagina over stemmen in het buitenland.
Waterschapsverkiezingen
Gemeenten waren in 2015 voor het eerst verantwoordelijk voor het organiseren van de waterschapsverkiezingen. Om het aantrekkelijker te maken te gaan stemmen waren de waterschapsverkiezingen tegelijk met de verkiezingen voor de Provinciale Staten. Dat was op 18 maart 2015.
Zie ook het dossier 'verkiezingen'.
Raadgevend referendum
Afgelopen jaar ging de nieuwe wet Raadgevend Referendum in. Daarmee is het nu mogelijk een referendum te organiseren. Burgers kunnen een referendum aanvragen over nieuwe wetten en de goedkeuring van verdragen. Zij kunnen zich vóór of tegen een wet uitspreken. De uitslag is niet bindend. Het parlement houdt het laatste woord. Een referendumcommissie zal informatie geven over de wet en organisaties ondersteunen bij het organiseren van het maatschappelijk debat. In april 2016 werd het eerste raadgevende referendum georganiseerd.
Bekijk ook de vraag en antwoordpagina over een raadgevend referendum starten.
Nationale veiligheid – het werk van de AIVD
De bedreiging van de nationale veiligheid concentreerde zich op 3 hoofdonderwerpen:
- het jihadistisch terrorisme;
- cyberdreiging;
- de onrust aan de buitengrenzen van Europa.
Daarnaast zijn de immigratiestromen een belangrijk aandachtspunt.
Het kabinet besloot in 2015 het budget van de AIVD per 2016 te verhogen met € 40 miljoen per jaar. Voor 2015 was al € 25 miljoen extra beschikbaar. Het extra geld werd gebruikt voor
- uitbreiding van de onderzoekscapaciteit;
- operationele inzet;
- technische middelen.
Verder is zijn er 180 banen bij de AIVD bij gekomen.
Lees meer op de pagina 'bevoegdheden inlichtingendiensten en veiligheidsdiensten'.
Decentralisaties sociaal domein
Gemeenten zijn sinds 1 januari 2015 verantwoordelijk voor de jeugdhulp, langdurige zorg en begeleiding naar werk. Het geld dat hiervoor nodig is toegevoegd aan het Gemeentefonds. De gemeenten bepalen zelf hoe zij dit geld inzetten. Samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten heeft de Rijksoverheid gemeenten geholpen. Dit gebeurde met advies op maat, ondersteuning door experts, informatiebijeenkomsten en handreikingen.
Lees meer op de site van 'gemeenten van de toekomst'.
Migratieproblematiek
In 2015 was er extra aandacht voor de ontwikkeling van de migratiestromen vanuit oorlogsgebieden naar Nederland. Eind november 2015 werd met de gemeenten een bestuursakkoord gesloten.
Het is doel is vergunninghouders sneller te laten doorstromen uit de asielzoekerscentra naar huisvesting in de gemeenten.
Gemeenten kunnen leegstaand vastgoed van het Rijk gebruiken tegen een lage, kostendekkende huur. Ze kunnen de panden ook kopen. Ook het Centraal Orgaan opvang asielzoekers huurt of koopt panden van het Rijk, maar dan voor het huisvesten van asielzoekers.
Lees ook het nieuwsbericht 'kabinet en gemeenten maken afspraken over participatie vergunninghouders'.