NOS, Met het oog op morgen, Radio 1

• CRISIS- EN HERSTELWET

VRAAG
De procedures, de papierwinkel die erom heen zit, die vermindert wel, maar dat het meteen enorm veel zoden aan de dijk zal zetten, dat is nog een beetje onduidelijk.

BALKENENDE
Dit gaat betekenen dat procedures worden versneld. Ik heb veel contacten met mensen uit de bouwwereld.

VRAAG
Maar hoe snel gaat het nu? Wanneer gaan de heipalen weer de grond in?

BALKENENDE
Die wet, is nu een kwestie van publiceren in het Staatsblad en dan is de zaak formeel aan de orde.

VRAAG
Wanneer kan het in het Staatsblad staan?

BALKENENDE
Dat is een kwestie van dagen. Uiterlijk 31 maart, we moeten kijken of het nog eerder kan. Dus het hangt even af van hoe de technische dingen geregeld kunnen worden.

VRAAG
Gaan dan 15 mei de heipalen de grond in?

BALKENENDE
Het is zo dit gaat er absoluut aan bijdragen. Omdat het in de eerste plaats is, en ik heb het ook aangegeven in het debat in de Eerste Kamer, op tal van terreinen zien dat we procedures worden teruggebracht. Sommige procedures duren jaren. Bijvoorbeeld grotere bouwplannen die op gemeentelijk niveau bestaan, kan je echt zaken sneller nu doen. Dat is eigenlijk één. Twee, we maken het mogelijk om zaken als windmolenparken sneller te gaan aanleggen. Er zijn de nodige plannen die je nu kunt oppakken. Al die zaken gaan een rol spelen. Het gaat werkelijk om tienduizenden arbeidsplaatsen die met al die projecten zijn gemoeid. En normaal gesproken, die werkgelegenheid zelf die verandert niet door deze wet, maar je haalt zaken naar voren. En waarom is dat van belang? Er zijn tal van bedrijven die op dit moment zitten met die orderportefeuille. Als je die orderportefeuille weer kunt vullen door zaken naar voren te halen, dan hebben ze daar baat bij. Ik merk het ook. Als je spreekt met ondernemers dat ze zeggen wanneer is die wet nu klaar?

VRAAG
Maar ik hoor u wel zeggen het kan, maar ik hoor u nog niet heel duidelijk zeggen van het gaat dus ook gebeuren, we gaan die en die activiteiten de komende zes maanden zien.

BALKENENDE
We hebben in het debat een hoop voorbeelden gegeven van zaken die er nu spelen. Vraag mij niet om op de tien, twintig man wat deze wet gaat opleveren. Want het heeft een algemeen karakter, het gaat om versnelling van procedures. Maar één ding staat voor mij vast. Als deze wet niet was aangenomen dan hadden zaken langer geduurd. Deze wet die geldt tot 2014 en dat betekent dat je nu echt gaat werken aan het sneller realiseren van zaken en dat levert gewoon mensenkracht op, gewoon projecten op. En dat is ook de vaste overtuiging van de bouwsector, maar ook gemeenten en provincies die waren ook groot voorstander van deze wet.

VRAAG
Verwacht u een direct effect op de werkloosheidscijfers?

BALKENENDE
Nou het is zo dat, het is mooi dat u dit punt naar voren brengt. Deze week zijn er cijfers gekomen van het Centraal Planbureau. Die hebben gezegd als het kabinet niet het beleid voert zoals het is gevoerd met een werktijdverkorting, een deeltijd-ww, stimuleringsmaatregelen…

VRAAG
Maar dat is het verleden, dit kijkt vooruit.

BALKENENDE
Maar dat ging dus wel om 150.000 arbeidsplaatsen die anders verloren waren gegaan. Belangrijk. Dit is ook weer zo'n voorbeeld van hier zijn ze juist door het naar voren halen van projecten, schep je werkgelegenheid op de kortere termijn. Dat is de betekenis van deze wet en daarom is het ook zo goed dat die is aangenomen.

• FINANCIELE SITUATIE GRIEKENLAND

VRAAG
We hebben het over economie en dan denk je vaak aan financiën. Nederland is een open economie. Heeft duidelijke relaties met buitenlanden. Er was donderdagavond een debat in de Tweede Kamer dat ging over financiële steun aan Griekenland. Daarbij werd een verschil gemaakt of de steun gegeven zou worden via het IMF of via een Europees noodhulploket. Wat is nou het principiële verschil of Europa dat zelf gaat oplossen of dat men aanklopt bij het IMF? Wat maakt het uit? Als het geld er maar komt zou je denken.

BALKENENDE
Het is zo dat Nederland een voorstander is van het IMF boven een Europese oplossing. En waarom? Het IMF is gewend om in dit soort moeilijke omstandigheden op te treden. Dan zorgt het IMF voor steunverlening, maar zij verbinden daar direct hele harde condities aan. Het land moet dan allerlei veranderingen en hervormingen doorvoeren.

VRAAG
Die kan Europa toch ook stellen als zij met die hulp zou komen?

BALKENENDE
En dat is precies de kern van de discussie, omdat de vrees er al enigszins is dat wanneer je zou kiezen voor een Europese oplossing en je hebt die condities onvoldoende hard geformuleerd, dan betekent dat die steunverlening vatbaar is voor allerlei politieke afwegingen. Van ach ze doen genoeg in Griekenland.

VRAAG
Met andere woorden er wordt wat gemarchandeerd, onderhandeld in de Brusselse achterkamertjes, er gaan wat bedragen van de Griekse lening, of de rente gaat wat naar beneden enz. Waarom zijn er dan landen die toch voorstander zijn van die Europese oplossing als die problemen zo helder op tafel liggen?

BALKENENDE
Omdat bij nogal wat regeringen, nogal wat landen, de overtuiging bestaat we moeten dit als Europa zelf oplossen. Het is eigenlijk een soort politiek statement.

VRAAG
Daar valt wat voor te zeggen.

BALKENENDE
En dat begrijp ik ook wel. En ik heb ook niets tegen een Europese oplossing. Alleen in dit soort omstandigheden weten we gewoon dat het IMF een organisatie is die is er bekend mee. Die weet hoe je optreedt. Nou ik heb hier ook veel contact over met de Duitse bondskanselier die er een paar goede opmerkingen over heeft gemaakt. Maar u heeft gelijk, het ligt zeer verdeeld in Europa.

VRAAG
En dat het zo verdeeld ligt terwijl Griekenland is wel een probleem, maar nou niet echt een heel groot probleem. En dit levert al de nodige moeilijkheden.

BALKENENDE
Ja maar er speelt meer op de achtergrond. En dat is dit. We praten nu over Griekenland. U weet dat er ook behoorlijke moeilijkheden waren en zijn in Ierland. Ierland heeft de moed gehad…

VRAAG
Spanje, Portugal, Italië: zit er allemaal aan te komen.

BALKENENDE
Kijk, waarom is het misgegaan in Griekenland? Omdat men daar de cijfers volstrekt fout heeft gepresenteerd. Men heeft de zaak mooier voorgesteld dan dat het was. Dat is natuurlijk onbestaanbaar. En dat betekent dat je nu tegen elkaar moet zeggen in de eerste plaats moeten de gegevens nu weer fatsoenlijk op tafel. Eurostat moet meer bevoegdheden krijgen, dat is één element.

VRAAG
Het Europese bureau voor statistiek dat alle cijfers controleert en dat blijkbaar in het verleden onvoldoende heeft kunnen doen.

BALKENENDE
Want nu is het zo dat nationaal wordt dan informatie aangeleverd en als er sprake is van gebrek aan vertrouwen dan moeten zij echt bevoegdheden hebben om meer te kunnen doen.

VRAAG
Ze moeten eigen onderzoek doen.

BALKENENDE
Precies, dat is één. Het tweede dat speelt: we hebben een Stabiliteits- en Groeipact in Europa. Dat betekent dat landen te hebben voldoen aan de financiële criteria ten aanzien van de hoogte van de staatsschuld, het financieringstekort. Nou je moet dat pact echt heel hard handhaven. Houd je aan de spelregels die in Europa gelden.

VRAAG
Wordt de discussie nu zo hard gevoerd omdat men weet na Griekenland komt de rest? Maakt dat het vinden van een oplossing juist lastiger?

BALKENENDE
Wat ik het mooie vond van Ierland, die hadden moeilijkheden maar die hebben gelijk de tering naar de nering gezet. Die hebben tegen hun ambtenaren gezegd: u krijgt 25% minder salaris, nou dat zijn even klappen. Maar men heeft het gedaan om de zaak financieel op orde te krijgen.

VRAAG
Dat hebben we in Griekenland nog niet gehoord zulke cijfers.

BALKENENDE
Men heeft wel de nodige maatregelen gedaan, heeft geleid ook tot demonstraties. Het is niet eenvoudig in Griekenland, maar er moeten dingen gebeuren. Dat staat gewoon vast. En wat dat betreft, we hebben nu deze situatie in Griekenland, maar er moet ook wel een waarschuwing zijn voor andere landen om zich aan die bekende spelregels gewoon te houden.

VRAAG
Wat gaat er nou besloten worden komende week?

BALKENENDE
Er staat nu nog niets op de agenda komende donderdag bij de Europese Raad. Afgelopen maandag hebben de ministers van Financiën gesproken hierover, maar er lag ook nog niet een concreet voorstel voor. Dus het is op het ogenblik nog echt zoeken en tasten. En er speelt nog iets anders, want heeft Griekenland op dit moment het ook nog nodig? Want tot nu toe was het zo dat Griekenland nog geen steun heeft gevraagd. Men is nu bezig om de zaken op orde te krijgen en we zullen dus moeten afwachten wanneer men daar werkelijk die steunverlening nodig hebben. Is nu nog te vroeg om over te spreken. Ja en het tweede punt is inderdaad, daar hadden we het net over, ja wat voor type oplossing is nodig? En nou wij zeggen dan het liefste het IMF.
(letterlijke tekst, ongecorrigeerd, PS)