Overdracht dagboek Anne Frank

Dames en heren,

Dank u wel, mevrouw Schwegman, voor het boek dat u mij zojuist hebt overhandigd: het facsimile van het dagboek van Anne Frank. Een plechtig moment.

Before I continue in Dutch, I would first like to say a few words to the Ambassador of Germany, Mr Thomas Laüfer, and to the Ambassador of the United States of America, Ms Fay Hartog Levin.

Herr Läufer, ich freue mich über Ihre Anwesenheit an diesem besonderen Tag bei dieser Gelegenheit. Sie vertreten das Land, in dem Anne Frank geboren wurde, in dem sie ihre ersten Lebensjahre verbrachte und in dem ihr Leben ein tragisches Ende nahm. Ihre Anwesenheit beweist, dass wir aus dem Schatten unserer Geschichte treten können. Was heute zählt, sind die freundschaftlichen Beziehungen zwischen unseren Ländern, und dies wird auch in Zukunft so bleiben.

Ms Hartog Levin, who would have thought that the diaries of a thirteen-year-old girl would cross the Atlantic, and that the stage adaptation of the book would run for 717 performances in your country in the fifties alone. In 1997 the play was revived and it was a success once more. Thank you for being here today and sharing with us the story of Anne Frank abroad.
Dames en heren,

Het is indrukwekkend, ook voor mij, dat de woorden op deze velletjes papier, geschreven in dat bescheiden, maar wereldberoemde handschrift, na ruim een halve eeuw nog steeds voortleven.

De vrouw die daar een cruciale rol in heeft gespeeld, is Miep Gies, de laatst overgebleven en bekendste helpster van Anne Frank. In januari is ze overleden, ruim honderd jaar oud. In haar boek 'Herinneringen aan Anne Frank' schrijft Miep Gies: "Haar stem is tot alle uithoeken van de wereld doorgedrongen."

Miep Gies las de dagboeken van Anne pas na lang aandringen van Otto Frank, Anne's vader. Ik wil hier met u delen wát Miep Gies daar over geschreven heeft. Want haar woorden deden me beseffen dat we nooit mogen vergeten dat de dagboeken van Anne Frank niet alleen een krachtig symbool zijn van oorlog en vrede, van hoop en wanhoop, van discriminatie en van loyaliteit. Maar dat ze veel méér zijn dan dat. Want Anne heeft echt bestaan. Ze had wensen en kansen, die niet verzilverd zijn. Alleen haar woorden zijn nog steeds bij ons.

Miep Gies schrijft:
"Toen ik op een warme dag helemaal alleen was, pakte ik de tweede druk van het dagboek, ging ermee naar mijn kamer en deed de deur dicht.
Ik las het hele boek in één adem uit.
Anne's stem rolde van de bladzijden af, vol leven, vol nieuwsgierigheid, met al haar stemmingen en gevoelens.
Ze was niet langer dood, maar in mij tot leven gekomen.
Bij alles wat verloren was gegaan, was Anne's stem bewaard gebleven. Mijn jonge vriendin had de wereld iets bijzonders nagelaten.
Maar elke dag van mijn leven wenste ik dat het anders was gelopen. Dat Anne en de anderen gered hadden kunnen worden, al was haar dagboek voor de wereld verloren gegaan. Er gaat geen dag voorbij dat ik niet om hen treur."

Dames en heren,

Anne Frank is vandaag niet bij ons.
Haar dagboeken zijn dat wel.
We hebben de plicht om er heel goed voor te zorgen.
Zodat we ook de jonge mensen van nu het verhaal van Anne Frank kunnen blijven vertellen.

Vandaag staat het NIOD met een loyaal en royaal gebaar de originele dagboeken van Anne Frank af aan de Anne Frank Stichting. Er zit enorm veel tijd en energie in het onderzoek van het NIOD naar de Anne Frank documenten. Ook in de toekomst blijft het NIOD verantwoordelijk voor het wetenschappelijk onderzoek. U laat nu een enorm publiek delen in wat u dertig jaar in beheer had. Veel dank daarvoor.

Met name voor jonge mensen van over de hele wereld is het heel goed dat de originele dagboeken nu tentoongesteld worden. Juist omdat Anne Frank écht bestaan heeft, de bladzijden heeft aangeraakt, de velletjes beschreven. Ze is geen virtuele held, maar een gewoon meisje dat leefde in buitengewone omstandigheden. Ik hoop dat haar dagboeken bij jongeren een constructief gesprek zullen oproepen over thema's die vandaag nog steeds actueel zijn, zoals gelijke rechten, vrijheid en vooroordelen. De Anne Frank Stichting organiseert al allerlei activiteiten voor het onderwijs en de nieuwe tentoonstellingsruimte kan daar een heel bijzonder aandeel in hebben.

Dankzij de goede samenwerking van het NIOD en de Anne Frank Stichting, gaan de dagboeken van Anne Frank nu terug naar Prinsengracht 263. Heel hartelijk dank dat u dit samen tot stand hebt gebracht.

Veel dank ook aan Robbert Dijkgraaf en de KNAW, die het NIOD en de AFS hebben bijgestaan bij het maken van goede afspraken, waarmee zowel de wetenschap als het publiek gediend zijn.

Dan zal ik nu het facsimile overhandigen aan de heer Westra. Ik heb er alle vertrouwen dat de originele documenten bij uw stichting in zeer goede handen zijn.

Het dagboek van Anne Frank gaat terug naar de plek waar het is geschreven.

Ik hoop het daar in april terug te zien.