Viering Internationale Vrouwendag

Dames en heren,

U weet, ik heb recent de portefeuille emancipatie overgenomen. Daar ben ik heel blij mee. Omdat het kabinet desmissionair is moet ik me buitengewoon bescheiden opstellen. Maar ik vind het bijzonder dat ik juist op Internationale Vrouwendag het woord tot u mag richten.

Internationale vrouwendag is een dag met een lange en veelbesproken geschiedenis.
Een dag die symbool staat voor vrouwen die zich met elkaar verbinden, over alle landsgrenzen heen.
Een dag die staat voor het recht om te stemmen, om als vrouw létterlijk en figuurlijk je stem te laten horen.

Ieder mens verdient zijn eigen ontwikkeling en zijn eigen geluk.
In het licht van de verkiezingstijd is het goed om te beseffen dat - dankzij de moed van de vrouwen die ruim honderd jaar geleden aan de wieg stonden van Internationale Vrouwendag - het kiesrecht voor vrouwen vanzelfsprekend is geworden. In elk geval in ons land.

In de beslotenheid van het stemhokje krijgen wij dit jaar twéé keer de kans om onze eigenstem te laten horen. Mogen we autonoom kiezen voor de ambities en idealen die het meest overeenkomen met die van ons.

Vrouwen en hun mogelijkheden, daarover gaat het vandáág. Dat deed me denken aan een uitspraak van feministe Joke Smit. Een uitspraak waarmee ze aangaf hoe belangrijk het is om zélf na te blijven denken. Niet mee te hollen met retoriek of betekenisloze clichés.

Joke Smit zei: "De werkelijkheid is een oord om steeds opnieuw te verkennen."

We kunnen haar uitspraak ook zó opvatten: er is altijd ruimte voor verbetering. Nieuwe zienswijzen, een open mind, daar gaat het om.
Kwalitatief nóg beter onderwijs.
Vrouwelijk talent nóg beter benutten. Juist deze tijd van crisis biedt daar kansen voor.

Ik noem als voorbeeld het charter Talent naar de Top. Door dit charter te ondertekenen, nemen bedrijven en instellingen zélf verantwoordelijkheid voor meer diversiteit in de top van organisaties. Dat is return on investment. Want het is bewezen dat diversiteit bijdraagt aan goed bestuur. En de crisis heeft helaas laten zien dat goed bestuur hard nodig is.

Onze samenleving kan nog beter gemaakt worden. Maar dan moet iedereen zijn kansen grijpen, zijn verantwoordelijkheid nemen en zijn talenten inzetten. Alleen dan kunnen we met elkaar bijdragen aan het grote geheel.

Dat brengt me op het onderwijs.
Onderwijs is dé sleutel voor het ontwikkelen van een kritische, zelfstandige geest. Onderwijs biedt gelijke kansen, neemt belemmeringen weg en bevordert zo emancipatie én integratie.

De beste manier om achterstand tegen te gaan en emancipatie van de héle samenleving te bevorderen, is een opleiding van wereldklasse. Daar gaat het om.

Daarom is in deze tijd van economische crisis, onderwijs meer dan ooit een essentieel onderwerp. Van goed onderwijs profiteert de hele samenleving, en vooral mensen zelf, omdat kennis persoonlijke én economische groei betekent. Ontwikkeling, onderwijs, kan mensen gelukkig maken.

Daarom willen we mensen vasthouden op school tot ze hun startkwalificatie hebben. Een startkwalificatie geeft twee keer meer kans op werk, de kans dat jongeren in de criminaliteit belanden wordt vijf keer zo klein. Sinds 2002 hebben we 100.000 jongeren binnenboord weten te houden, zij zijn mét diploma van school gegaan.

In Nederland weten al eeuwen hoe belangrijk onderwijs is.
Al halverwege de zeventiende eeuw konden in geen enkel ander Europees land zoveel burgers lezen en schrijven als in de Noordelijke Nederlanden. En nergens werden zoveel boeken gedrukt. Veel vrouwen in die tijd konden lezen. Door boeken te lezen ontwikkelden ze een eigen wereldbeeld, dat niet per sé overeen hoefde te stemmen met tradities of het denkbeeld van hun man. Dat gaf een gevoel van eigenwaarde én de kans om onafhankelijk hun eigen ideeën over de wereld te vormen.

Taal, kunnen lezen en schrijven (en ook rekenen), is dan ook de ruggengraat van het Nederlandse onderwijs. Dát is de basis, die moet op orde zijn.

Taalontwikkeling begint thuis en in VVE (vroeg- en voorschoolse educatie) en de kinderopvang. Een goede start maakt een wereld van verschil voor de schoolloopbaan van kinderen. Ik weet dat sommigen van u er in de eigen gemeenschap hard aan werken om ouders te stimuleren hun kinderen naar de voorschool of kinderopvang te sturen. Ga daarmee door! De eerste klap is echt een daalder waard. Als je die eerste stap gemist hebt, haal je dat nooit meer in.

Natuurlijk is het zo dat leerlingen verschillen in aanleg, tempo, ontwikkeling en ambities. Gelukkig zijn er meerdere wegen die naar Rome leiden. Ook leerlingen die meer tijd nodig hebben om zich te ontplooien, kunnen een diploma halen dat bij hen past. En jongeren met een wankele thuisbasis, worden door school en door zorg- en adviesteams zo intensief mogelijk begeleid, om ze binnenboord te houden, zodat ze hun opleiding afmaken.

Hoe beter je bent opgeleid, hoe sterker je staat in de samenleving. Wat mij betreft kunnen we de lat niet hoog genoeg leggen. Ambitie is geen vies woord als het gaat om de toekomst van onze kinderen.

Daarom wil ik dat jonge mensen die méér in hun mars hebben, op school worden uitgedaagd om hun talenten ontdekken. Dat kan met sport zijn, of met tweetalig onderwijs. Jongeren kunnen stapelen en doorstromen. Van VVE tot en met universiteit zijn er voor iederéén kansen!

Voor de vakjongens- en meisjes die het liefst met hun handen werken.
Voor de denkers die liever gaan studeren.
Voor de leerlingen die op school of thuis extra aandacht nodig hebben.
Voor de supergetalenteerden.
Iedereen krijgt een kans.

Ook degenen voor wie de stap naar een echte opleiding een brug te ver is. Zij kunnen in een veilige omgeving bij het begin beginnen en vanuit huis of in het buurtcentrum leren lezen en schrijven. Dat gebeurt bijvoorbeeld in het project 'Taal in de buurt'. En via de regionale televisie of via internet kunnen mensen zelf thuis oefeningen doen om beter te leren rekenen, lezen en schrijven en hun vaardigheden verder te versterken.

In Diemen-Zuid start binnenkort het project 'Taal- en ouderbetrokkenheid'. Ouders volgen op de school van hun kind een taalcursus en leren meteen wat in de wereld van hun kinderen gebeurt. Zo slaan we dicht bij huis twee vliegen in één klap: ouders leren beter leren lezen en schrijven én ze raken meer betrokken bij de school. En dat is weer heel belangrijk voor de schoolcarrière van hun kind.

Dames en heren,

Ik ga afronden. Ik heb u een beeld willen geven van de kracht van het Nederlandse onderwijs en de kansen die dat biedt voor emancipatie. Ik herhaal het nog maar eens: met een opleiding van wereldklasse kan iedereen het beste uit zichzelf halen. Daar moeten we elke dag voor gaan.

Als we blijven leren, gaan er deuren open die tot dan toe gesloten bleven. Daarachter liggen nieuwe werelden op ons en onze jonge mensen te wachten. We hebben een persoonlijke en collectieve verantwoordelijkheid om die deuren te openen. Voor onszelf, en voor elkaar.

Ik hoop dat u vandaag inspirerende gesprekken zult hebben met alle actieve en betrokken vrouwen die hier zijn. Vrouwen hebben een enorme kracht in zich. Ik hoop dat u die benut. Ik wens u een heel inspirerende en kansrijk vervolg van uw bijeenkomst.