50 ideeën voor nieuwe bossen
"Nederland is in Europa één van de minst beboste landen. Juist in een zo verstedelijkt en dichtbevolkt land zijn bossen van groot belang. Bossen zijn immers goed voor onze geest en voor onze lichamelijke gezondheid."
Toespraak door de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), mevrouw G. Verburg, bij uitreiking van het boek '50 ideeën voor nieuwe bossen', 20 januari 2010.
Beste Theo Wams, dames en heren,
Je hoort het eigenlijk niet te doen: pronken met andermans veren. Wil vandaag toch uitzondering maken. En daar ben ik uitermate trots op.
Dit boekje 'Nieuwe bossen' is een verzameling van 50 ideeën voor de aanleg van nieuwe bossen. De ideeën zijn afkomstig van jongeren en studenten naar aanleiding van een oproep van InnovatieNetwerk dat is verbonden met LNV. Ik heb het boekje natuurlijk gelezen en ik moet zeggen: er zitten hele leuke, duurzame, innovatieve en creatieve ideeën bij. Mijn complimenten hiervoor!
Toont toch maar weer eens aan dat natuur en bossen wel degelijk een belangrijke plaats innemen in belevingswereld van heel veel mensen. Ben verder ook blij dat de ideeën uit zo veel verschillende hoeken kwamen, vanuit zoveel verschillende opleidingsinstituten en maatschappelijke sectoren. Belooft veel goeds voor de toekomst, want hoe meer samenwerking tussen de verschillende maatschappelijke sectoren, hoe meer kans op meer groen, toekomstig groen en groen met draagvlak. En op meer bossen.
De hoeveelheid bos in Nederland is de afgelopen honderd jaar aanzienlijk toegenomen (van 3% rond 1900 naar 10% van het landoppervlak nu). Nederland is in Europa één van de minst beboste landen. Juist in een zo verstedelijkt en dichtbevolkt land zijn bossen van groot belang. Bossen zijn immers goed voor onze geest en voor onze lichamelijke gezondheid. Mensen wandelen, sporten, ontspannen, leren en spelen er graag. Bossen bieden plaats aan vele soorten planten en dieren. Ze leggen bovendien CO2 vast en zuiveren de lucht. En dat is belangrijk gelet op de klimaatvraagstukken waar we mee te maken hebben. En wat nog wel eens vergeten wordt: bossen zijn ook economisch van groot belang. Denk aan de houtoogst uit onze Nederlandse bossen. Hout is een hernieuwbare grondstof voor onder andere de bouw, papier en duurzame energie.
Op mijn initiatief hebben een aantal partijen uit de Nederlandse bos- en houtsector de Agenda voor het Nederlandse Bos opgesteld en aan mij aangeboden. Hierin staan tal van ideeën om de rol van bos in Nederland niet alleen te behouden, maar ook te versterken. Dit mede ter uitvoering van het EU-Actieplan voor de Bossen, dat de Europese Commissie in 2006 heeft vastgesteld.
De overheid heeft een verantwoordelijkheid voor behoud en versterking van de Nederlandse bossen. Zo kunnen dankzij de Boswet bomen niet zomaar worden gekapt (en spreek ik gemeenten aan op hun verantwoordelijkheid voor bomen binnen de bebouwde kom) en zorgen wij er via de Ecologische Hoofdstructuur en recreatiegebieden om de stad voor dat de hoeveelheid bos verder zal toenemen de komende tien jaar.
Maar met alleen overheidsbeleid alleen zijn we er natuurlijk niet. Een groot aantal acties uit de Agenda voor het Nederlandse bos wordt bijvoorbeeld al opgepakt door de sector zelf, zoals eigenaren en beheerders van bos- en natuurgebieden. En in veel ideeën die in dit boekje staan, spelen ook bedrijven een actieve rol.
Eigenlijk zouden alle Nederlanders zich verantwoordelijk moeten voelen voor het Nederlandse bos. De gemiddelde Nederlander bezoekt immers twaalf keer per jaar een bos! Ik heb vorige week bij de opening van de Vakantiebeurs het idee geopperd om vliegkilometers niet alleen te compenseren via een bomenproject in Ethiopië of Mozambique, maar bijvoorbeeld ook via de aanplant van bomen of de aanleg van landschapselementen hier in ons eigen land. Dat is nu nog niet mogelijk door de Nederlandse implementatie van de Kyotoregels. Ik wil daar met minister Cramer toch nog eens goed naar kijken, want daar liggen kansen.
En dit is nog maar één van de ideeën. Want er is nog zoveel meer mogelijk. De drie prijswinnende ideeën tonen mooi aan hoe divers bossen zijn. Virtuele gedenkplaatsen voor overledenen, natuurrealisatie gefinancierd door windenergie of supermarktketens bij wie je niet voor sprookjesfiguren spaart, maar voor prachtige bossen. Maar ik adviseer u ook de andere 47 inzendingen rustig tot u te nemen; ze zijn zeer de moeite waard. Zeker als je buiten de gebaande paden durft te treden, dan kun je op onverwachte netwerkpartners stuiten, of op originele financieringsconstructies. Dit boekwerk opent een venster naar nieuwe mogelijkheden.
Ik wil hierbij ook mijn waardering uitspreken voor InnovatieNetwerk. InnovatieNetwerk helpt mij met vernieuwende concepten op allerlei beleidsterreinen, zoals in dit geval de zoektocht naar andere realisatie-en financieringsmogelijkheden voor nieuwe natuur.
Zoals u wellicht weet, is 2010 het internationale Jaar van de Biodiversiteit. En wordt 2011 het Jaar van het Bos. We willen deze mooie gelegenheden benutten om bos en natuur speciaal onder de aandacht te brengen. Door vijftig aangeleverde ideeën uit dit boekje leveren daarvoor een goede inspiratiebron.
Dan wil ik nu het boekje graag uitreiken aan Theo Wams als bestuurslid van het Bosschap. Het Bosschap is een belangrijke partij in de bos- en houtsector. Ik hoop dat maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven hiermee een stimulans kunnen geven aan de aanleg en het beheer van nieuwe bossen.