Rouvoet spoort HBO-opleidingen aan

Dames en heren,
Geachte heer Terpstra,

Dat de prestaties van dit deel van het actieplan professionalisering verband houden met de excellente leiding van de Hbo-raad, is bij mij uiteraard boven elke twijfel verheven! Ik neem het advies van Ella Kalsbeek over het gouden sturingsconcept van het actieplan professionalisering ook ter harte, zeker omdat het gepaard ging met een bescheiden financiering.

Ella, op je vraag of de brief met het voorstel om wettelijke registratie van het tuchtrecht in te voeren bij ons in de la is beland, zou ik willen opmerken dat áls er brieven in een la liggen, dit te maken heeft met onze clean desk policy en dat ze ‘s ochtends altijd weer op het bureau liggen. Ik beloof u allen dan ook snel met een reactie te komen op de brief van de stuurgroep actieplan professionalisering.

Ik ben getroffen door het commitment van partijen om van dit deelplan een succes te maken. Dit deelplan is een onderdeel van het actieplan dat ik medio 2007 in ontvangst mocht nemen. Een actieplan waarmee veldpartijen zich verbonden, te werken aan het omschrijven van beroepsprofielen, het daarop toesnijden van de beroepsopleiding en nascholing. Een plan met duidelijke doelen dat uiteindelijk moet leiden tot het invoeren van een verplichte registratie en tuchtrecht.

Dit plan is opgesteld door partijen die betrokken zijn bij onze jeugd en partijen die met een hart voor de jongeren werkzaam zijn in de sector. Een prachtig initiatief dat mooi aansluit bij mijn eigen programma voor Jeugd en Gezin.

Mooie plannen, goede adviezen, en nog snel ook. Dat wat twee jaar gelden in de steigers werd gezet, krijgt nu steeds meer vorm. Ik sprak destijds de overtuiging uit dat de professionals in de jeugdzorg drie jaar later met nog meer deskundigheid, betrokkenheid en plezier hun werk zouden kunnen doen. En ik denk dat we intussen kunnen zeggen dat de sector deze woorden omzet in daden.

Dames en heren,
het deelproject ‘HBO uitstroomprofiel werker in de jeugdzorg’ gaan we na vandaag afsluiten. Althans, bij wijze van spreken, want nu begint het pas echt. Een actieplan heet immers niet voor niets ACTIE-plan. Daarom hebben ze mij vandaag ‘ingehuurd’ om u te feliciteren met deze stap en u aan te sporen vooral door te gaan met het invoeren van dat uitstroomprofiel. Nu zullen de HBO-opleidingen hier inhoud aan moeten geven. Geen woorden maar daden.

Ik moedig u graag aan en wel om twee redenen.
Allereerst voor alle jongeren die goede zorg nodig hebben, of gewoon een steuntje in de rug, zodat zij zich goed kunnen voorbereiden op de toekomst.

Ten tweede voor alle werkers in de jeugdzorg. Zij moeten zich echte professionals kunnen weten. Wat ik bedoel, is dat zij een beroepsgroep vormen, die zelf het beroepsdomein benoemt en bewaakt. Een beroepsgroep die zorgt voor goede opleidingseisen, zoals u nu met het uitstroomprofiel. Een beroepsgroep die op basis van zelfreinigend vermogen met een registratiesysteem en tuchtrecht de eigen kwaliteit bewaakt.

Tijdens mijn werkbezoeken kom ik voortdurend werkers in de jeugdzorg tegen. Dan zie ik gemotiveerde en gepassioneerde mensen die zich dagelijks inzetten voor kinderen en jongeren in een complexe samenleving die zich kenmerkt door een grote mate van individualisering, verzakelijking en toegenomen media aandacht voor het werk dat zij dagelijks doen.

Het is, dat heb ik wel eens eerder gezegd, moeilijk om iedereen tevreden te houden. Want over het moment waarop kan of moet worden ingegrepen in gezinnen, daarover zullen de meningen altijd verdeeld zijn. Veelal is het of te vroeg of te laat, als we de geluiden in de maatschappij mogen geloven. Wat dat betreft is het net als met de wedstrijden van het Nederlands elftal, 16 miljoen experts.
Die schijnwerpers die de media op de werkers in de jeugdzorg zetten, nemen alleen maar toe, zo lijkt het. En dat is van invloed op je werk, of je het wilt of niet. Dan red je het niet met louter passie, betrokkenheid en het vertrouwen dat het wel goed komt.

Gelukkig hebben veldpartijen hun verantwoordelijkheid gepakt. De lappendeken van beroepen in de jeugdzorg is omgevormd tot twee duidelijke beroepsprofielen. En voor het HBO-beroepsprofiel is er nu het concept uitstroomprofiel.

Een kwalitatief goede opleiding moet overtuigen met het afleveren van studenten die toegerust zijn om in de verschillende sectoren van de jeugdzorg aan het werk te gaan. Een goede opleiding is noodzakelijk voor iedere professional en biedt een gedeelde basis van deskundigheid. Die deskundigheid moeten zij blijven ontwikkelen door na- en bijscholing. En door ervaringen te delen met collega’s. De vraag: ‘hoe doe jij dat nou?’ lijkt me een voor de handliggende. Uitwisseling trekt de professionaliteit verder omhoog en houdt mensen enthousiast om te werken in de sector.

Vanuit Jeugd en Gezin stimuleren wij die professionaliseringsslag door verdergaande samenwerking tussen de verschillende jeugdhulpverlenende instanties te bevorderen. En het motto: Eén gezin, één plan, dat schreeuwen we van de daken. Ik denk met de ontwikkelingen in de opleidingen de kans groter wordt dat die samenhangende zorg ook echt tot stand komt.

Dames en heren,
Natuurlijk heb ik al even mogen spieken in de eindrapportage en wat mij opvalt, is dat er voorstellen liggen om de opleidingen aan te passen aan de huidige tijd. Inspelen op de ontwikkelingen in de maatschappij. Beter toegerust zijn betekent meer zelfvertrouwen en betere zorg. Zorg in samenhang bieden, en gelukkig is het credo ook bij u: één gezin, één plan. Vooral als het gaat om de complexe probleemsituaties van kinderen in de jeugdzorg te kunnen oplossen. Hoe beter professionals zijn toegerust, hoe beter zij kinderen en jongeren kunnen helpen.

Het moge duidelijk zijn dat ik die professionaliseringslag die de jeugdzorg aan het maken is, van harte aanmoedig. Voor professionals, om het werk naar een nog hoger niveau te tillen en zelf verantwoordelijkheid te nemen voor de kwaliteit van het werk. Voor jongeren, die gebaat zijn bij professionals die weten hoe te handelen. En voor de samenleving, die erop moet kunnen vertrouwen dat du moment u achter de voordeur komt, u dat doet omdat de veiligheid, gezondheid of ontwikkeling van een kind in gevaar is.

En een minister kan het allemaal wel willen, maar uiteindelijk moeten medewerkers in de jeugdzorg die professionalisering zelf willen. Want zij moeten het doen. Gelukkig is dat wat ik hier proef. Wij allen willen de jeugdzorg verbeteren. Zodat kinderen niet maar automatisch onder toezicht worden geplaatst, en een professional niet bang hoeft te zijn voor de eigen toekomst als hij zijn nek uitsteekt voor een kind.

Dames en heren, ik sluit af, want hoe eerder het uitstroomprofiel wordt geaccepteerd, des te eerder de HBO-opleidingen er mee aan de slag kunnen. En des te eerder we de jeugdzorg kunnen verbeteren, voor jongeren én voor professionals.