Investeren rondom kinderen

Dames en heren,
Hartelijk dank aan de RMO en de RVZ voor dit advies ‘Investeren rondom kinderen’. Ik neem het graag in ontvangst want in tegenstelling tot wat de NRC vanochtend kopte, laat dit advies zien dat het programmaministerie Jeugd en Gezin en de RMO en RVZ wel degelijk op één lijn zitten. Dit advies sluit goed aan bij bijvoorbeeld de Gezinsnota en mijn beleidsprogramma Alle kansen voor alle kinderen.

U bevestigt niet alleen het beeld dat ouders van nu niet meer varen op een hecht sociaal netwerk, dat familiebanden losser zijn, of dat mensen in de buurt niet meer bij elkaar betrokken zijn. Nog belangrijker, u gaat in op de vragen die mij al langere tijd bezig houden: moet je daar iets aan doen? En als het antwoord ja is: wat kun je doen? En welke rol heeft de overheid daarin?

Toen ik programmaminister werd viel mij op dat bij de eerste beste presentatie over het Nederlandse jeugdbeleid het woord ‘gezin’ niet voorkwam. Het ging puur over kinderen en jeugdigen. Daar wilde ik iets aan doen, want door de verbinding te leggen tussen jeugd én gezin, dan pas kun je resultaat behalen. Het gaat erom het kind in zijn sociale omgeving te zien, dat is mijn visie. Die visie zie je ook terug in het coalitieakkoord.

De overheid wil gezinnen versterken. In onze beleidsnota ‘Alle kansen voor alle kinderen’ staat daarom ook het gezin centraal. Maar een kind groeit op in een bredere sociale context dan het gezin. Daarom moet je verder kijken.

Ik wil juist de gezinnen in hun sociale omgeving positief versterken, bijvoorbeeld met de methode van de Eigen Kracht conferentie. Kijken naar wat het sociale netwerk, bijvoorbeeld de buurvrouw of een leraar, kan betekenen voor een kind en het gezin waarin het opgroeit. Een professional kan, in plaats van taken over te nemen, het gezin versterken door te helpen de eigen kracht te versterken. Het gaat om de positieve rol van de omgeving.

In dit advies doet u concrete suggesties waarmee de overheid ervoor zou kunnen zorgen dat ouders en opvoeders de eigen kracht kunnen versterken. U doet concrete suggesties voor het versterken van het eigen sociale netwerk. Zodat het voor ouders mogelijk, of makkelijker wordt, om kinderen op te voeden. En kinderen meer kans hebben op een gunstige ontwikkeling.

We doen al veel:
In de nota gezinsbeleid heb ik bijvoorbeeld het belang van kind- en gezinsvriendelijke gemeenten onderscheven en is de inzet vooral gericht op het versterken van de eigen kracht van ouders, in tijd, middelen en vaardigheden.

Het is het uitgangspunt van mijn programma ‘alle kansen voor alle kinderen: meer aandacht voor preventie en gezinnen;
De ontwikkeling van de Centra voor Jeugd en Gezin in alle gemeenten; zij moeten opvoedondersteuning bieden. Daar heb ik 200 miljoen euro voor uitgetrokken.

Deze Centra voor Jeugd en Gezin bevinden zich in de wijken, dichtbij gezinnen, en kunnen een belangrijke rol gaan vervullen in de versterking van de sociale samenhang en leefbaarheid.
Brede scholen en Centra voor Jeugd en Gezin stimuleren de ontmoeting tussen opvoeders. Behalve het geven van individuele informatie en adviezen over opvoeding kan het Centrum voor Jeugd Gezin een podium bieden voor groepsbijeenkomsten waarbij ouders met elkaar in gesprek gaan.

In uw rapport staat een plaatje op bladzijde 41 waarin pijl B een beweging laat zien naar meer sociale inbedding van gezinnen. Ik zou willen stellen dat die beweging in februari 2007 is ingezet. Vanaf dat moment zijn wij begonnen met expliciet gezinsbeleid vanuit het kabinet.

Maar we doen nog meer:
Onlangs heb ik u de leefwereld van jongeren geschetst en een oproep gedaan om gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor onze jeugd te nemen. Hierbij is tevens 18 miljoen euro beschikbaar gesteld om de vrijwillige inzet voor en door jeugd en gezin te stimuleren. Om zo de pedagogische sociale netwerken, de civil society, rond gezinnen te versterken.

Maar denk ook aan het opvoeddebat waarmee we op 15 mei, de dag van het gezin, begonnen zijn. Ook daar staat de ontmoeting tussen ouders en andere opvoeders centraal en willen we opvoeding bespreekbaar maken.

Op 7 oktober start een reeks aan lokale opvoeddebatten en op de website www.opvoeddebat.nl staan vanaf vandaag weer nieuwe columns van bekende Nederlanders en inspirerende voorbeelden die wij overal in het land tegenkomen. U moet zelf even gaan kijken.

Ik ga afronden. Dit advies steunt mij in de opvatting dat we de juiste weg zijn ingeslagen en biedt een aantal concrete aanknopingspunten om door te gaan.

Ik herken het spanningsveld dat u schetst. De rol van de overheid moet terughoudend zijn: betrokken maar begrensd bij het ondersteunen van gezinnen, zoals wij dat ook in onze gezinsnota onderstrepen. De overheid moet de samenleving versterken, maar mag gezinnen niet afhankelijk maken. Het advies van RMO/RVZ is voor ons een forse steun in de rug.
Hartelijk dank.