Verhagen prijst jarige man van vrede Nelson Mandela
“Als het gaat om ‘vergeven, niet vergeten’, is niemand grootser dan Nelson Mandela,” schrijft minister Verhagen in de bundel ‘Voor Nelson Mandela; Verhalen en voetnoten uit Nederland bij zijn negentigste verjaardag’.
De man die zevenentwintig jaar van zijn leven achter tralies doorbracht bleek in staat een diep verscheurd land te helen en tot een eenheid te smeden. Wat kunnen we van hem, en van de vrijheidsstrijd in Zuid-Afrika leren, vraagt Verhagen (Buitenlandse Zaken) zich af, die daar wel aan toevoegt niet te willen generaliseren, omdat elk conflict zijn eigen dynamiek heeft.
De poppetjes zijn belangrijk, stelt Verhagen. “Mandela’s autoriteit ging gepaard met een groot gevoel voor menselijkheid en redelijkheid. Op bepaalde momenten geven de spelers altijd de doorslag,” schrijft hij, en voegt daaraan toe dat hij dit als politicus ook zo ervaart.
Ook besprekingen achter gesloten deuren, zoals indertijd in Zuid-Afrika, hebben volgens Verhagen een hogere slagingskans dan voor de camera. Hij wijst daarbij op de uitspraak van Mandela dat de enige manier om mensen te overtuigen is hen voor een fait accompli te stellen.
Een ander aanknopingspunt in het verhaal van Mandela is volgens Verhagen, dat “een compromis de enig mogelijke uitweg is uit een conflict. De bereidheid compromissen te sluiten vergt een bepaald begrip voor elkaars situatie”. Een begrip dat in Zuid-Afrika aanwezig was.
Tot slot, stelt Verhagen, kan internationale druk zeker een rol spelen bij het bewerkstelligen van verandering. “Mandela begreep dat heel goed,” schrijft hij, “direct na zijn vrijlating in 1990 riep hij de internationale gemeenschap op de sancties tegen Zuid-Afrika te handhaven”.
Verhagen spreekt zijn bewondering uit voor Nelson Mandela. “De grootste erfenis die Mandela de wereld nalaat, is ongetwijfeld zijn kijk op verzoening. Alleen door gezamenlijk het verleden onder ogen te zien, hoe pijnlijk ook, kon de toekomst van Zuid-Afrika met vertrouwen tegemoet worden gezien.”
De bundel ‘Voor Nelson Mandela; Verhalen en voetnoten uit Nederland bij zijn negentigste verjaardag’, onder redactie van Bart Luirink, is een ode aan Nelson Mandela, met persoonlijke verhalen van onder anderen Adriaan van Dis en Lieve Joris.