Minister Ter Horst: "Politiek moet weer politiek worden"
Ministers moeten meer politieke discussie op hoofdlijnen voeren in een vroegtijdig stadium van de beleidsontwikkeling. Werken in ministeriële teams kan de verkokering tussen ministeries doorbreken en uiteindelijk leiden tot meer efficiency en minder bewindslieden. "De politiek moet weer politiek worden" was de boodschap van minister Ter Horst vandaag in een toespraak over de toekomst van het openbaar bestuur.
In haar toespraak, ter gelegenheid van het afscheid van ROB-voorzitter Van Kemenade, schetste Ter Horst haar visie op de overheid van de toekomst. Zij onderscheidt daarbij drie elementen: het politieke systeem en het functioneren daarvan, de bestuurlijke organisatie en de ambtelijke dienst.
Het politieke systeem
Bureaucratisering van het politieke proces en verkokering bij de aanpak van problemen dragen bij aan het afnemende vertrouwen in de overheid. De individuele ministeriële verantwoordelijkheid vormt nu een hinderpaal voor collegiale samenwerking tussen ministers en daarmee ook tussen ambtenaren. Ministers zouden bestuurlijke teams kunnen vormen en samen de verantwoordelijkheid kunnen nemen voor het bedenken en uitvoeren van interdepartementaal beleid. Dat hoeven geen aparte programmaministers te zijn, aldus Ter Horst, maar juist gewone ministers die beschikken over een eigen ministerie. Dat zal ook gevolgen hebben voor het functioneren van de ministerraad, het aantal ministers en de rol van de minister-president.
Bestuurlijke organisatie
In de bestuurlijke organisatie beschouwt de minister drie bestuurslagen als een gegeven: de Europese, de nationale en de lokale. Bij regionale vraagstukken denkt zij aan veel flexibeler bestuursvormen dan we nu hebben, beter toegespitst op een specifiek probleem. Decentralisatie blijft het uitgangspunt en bestuurlijke drukte moet worden voorkomen: "Je gaat erover of niet, dat is een uiterst nuttig adagium".
In dat verband pleit Ter Horst ook voor ontkokering tussen bestuurslagen: Dat kan leiden tot heel nieuwe vormen van samenwerking, bijvoorbeeld in programma´s.