Toespraak minister-president bij Jaarcongres MKB-Nederland

Dames en heren,

Een paar weken schoot een Brabantse MKB'er mij aan tijdens een bijeenkomst. Hij wilde graag kwijt waar hij in de dagelijkse ondernemerspraktijk tegenaan liep. Wat me tijdens dit soort gesprekken keer op keer opvalt, is de zeer grote gedrevenheid bij Nederlandse ondernemers. Zo ook bij deze Brabander. De ambitie spatte ervan af. Vol enthousiasme vertelde hij over zijn product, de markt, de groeimogelijkheden die hij zag. Hij straalde ook van oor tot oor toen hij op een gegeven moment zei: 'Ik wil gewoon ondernemen'.

Ik wil gewoon ondernemen… volgens mij geldt dit voor de meesten van u.

Dames en heren,

Ik ben hier vandaag om een aantal vragen van u te beantwoorden. Maar ik ben hier ook nadrukkelijk gekomen om u een aantal vragen te stellen. Waar loopt u als MKB'er tegenaan? Wat zijn uw zorgen? Hoe kunt u gewoon blijven ondernemen?

Maar eerst wil ik graag kort toelichten wat de overheid kan en niet kan in deze onzekere tijden. De zeeën gaan ook in Nederland hoog. Voor burgers, voor ondernemers, maar ook voor de overheid.

Ik blijf benadrukken dat de Nederlandse uitgangspositie goed is. Kijk naar de lage werkloosheid. Kijk naar het begrotingsoverschot. En kijk naar het goed functionerende toezicht op de financiële markt.

Toch hebben we als overheid al een aantal stevige maatregelen moeten nemen om het vertrouwen in de financiële sector te versterken en het geldverkeer tussen banken weer op gang te brengen. We hebben onze verantwoordelijkheid genomen. De overheid stáát er als onconventionele en ingrijpende maatregelen nodig zijn. Ook in de toekomst.

We zien nu ook dat de crisis op de financiële markten een doorwerking krijgt in de reële economie. 'Meerderheid ondernemers ziet eigen bedrijf geraakt door de kredietcrisis' kopte het Financieele Dagblad vorige week naar aanleiding van de FD/Nyenrodemonitor.

Wat kan de overheid nu doen? Of juister geformuleerd: wat kan de overheid economisch verstandig en solide en verantwoord doen?

Ik roep de harde lessen van het beleid uit de jaren '70 van de vorige eeuw nog even in herinnering. Wat overheden in zware economische tijden vooral niet moeten doen is direct aan meer overheidsbestedingen denken. Economische groei koop je niet met miljarden belastinggeld aan subsidies.

Dat is alleen een doekje voor het bloeden. Op de iets langere termijn bezuurt een land dat behoorlijk. Het leidt tot grote overheidstekorten, tot hogere kosten om geld te lenen en tot stijging van de rente en de inflatie. En uiteindelijk leidt dit tot forse verhoging van belastingen voor burgers en bedrijven.

Laten we niet weer in die val trappen. Dit kabinet gaat dus niet miljarden investeren in allerlei stimuleringsmaatregelen en ouderwetse bedrijfssteun. We kiezen voor totaalvoetbal in plaats van paniekvoetbal.

Wat we wel zullen doen zijn maatregelen nemen die op korte termijn helpen en op lange termijn de structuur versterken en voor groei zorgen. Denk bijvoorbeeld aan het binnen de begrotingskaders naar voren halen van geplande investeringen in infrastructuur, waterbeheer en duurzame energie.

Wat we wel zullen doen is ondernemers de ruimte geven door obstakels weg te nemen. De kleinere en middelgrote ondernemingen houden we hierbij scherp in het oog. Laat ik drie suggesties doen.

Om te beginnen: ik weet dat u vaak lang moet wachten voordat de overheid haar rekeningen betaalt. Soms wel twee keer de wettelijke termijn van 45 dagen. Dat kan natuurlijk niet. Zeker niet in deze tijd.

Daarom zal ik tegen mijn collega's in het kabinet zeggen: houdt u aan de betalingsafspraken. Mocht dit niet gebeuren, dan is de vervolgstap helder. U heeft als ondernemer recht op een rentevergoeding als de overheid na 45 dagen nog niet betaald heeft. Maak gebruik van dat recht!

Ten tweede gaan we bevorderen dat MKB'ers bij aanbestedingen van overheidsopdrachten sneller in aanmerking komen. Aanbesteden kan slimmer, ten faveure van het MKB. Het Rijksmuseum is daar een mooi voorbeeld van. Door opdrachten op te delen blijven deze onder de aanbestedingsgrens. Zo kunnen ook MKB-bedrijven meedingen.

En tot slot: ik ga me inzetten voor het maken van afspraken met lokale overheden over de stijging van lokale belastingen en leges. Met werkgevers en werknemers hebben we vorige maand afspraken gemaakt over een verantwoorde loonontwikkeling die niet hoger is dan de inflatie. Dergelijke afspraken moeten ook met lokale overheden te maken zijn.

De zeeën gaan hoog zei ik al. Het is alle hens aan dek. Maar ik heb er alle vertrouwen in dat we deze financiële en economische storm goed zullen doorstaan.

Omdat onze economie op een stevig fundament staat.

Omdat we structuurversterking en soliditeit verkiezen boven spendeerdrift.

En omdat we een volk zijn van ondernemers. Ondernemers die zich niet snel uit het veld laten slaan. Ondernemers die gewoon willen ondernemen. Ondernemers die vooruit kijken naar de kansen die de dag van morgen biedt.

Dames en heren,

Ik heb genoeg gepraat. Ik geef graag het woord aan u!

Den Haag, 10 november 2008: Minister-president Balkenende en MKB Nederland-voorzitter Loek Hermans komen aan bij het MKB Nederland jaarcongres. © foto WFA, Pierre Crom.