De overheid heeft jonge mensen hard nodig
Ongeveer 15 procent van de overheidswerknemers is jonger dan 30 jaar. Demografische ontwikkelingen laten zien dat het aandeel jongeren in de Nederlandse bevolking gaat afnemen. Door deze zogeheten ‘ontgroening’ daalt het aanbod jongeren op de arbeidsmarkt en zal de concurrentie tussen werkgevers toenemen. ‘Dat die concurrentie zwaar is, blijkt uit het feit dat het aandeel jongeren in de marktsector tweemaal zo hoog is als bij de overheid. We moeten dus aantrekkelijker worden voor jongeren om aan de vervangingsvraag te kunnen voldoen. Het Rijkstraineeprogramma draagt daaraan bij’. Dit zei minister Ter Horst vandaag tijdens de viering van het 10-jarig bestaan van het Rijkstraineeprogramma.
Sinds eind jaren ‘80 is er sprake van alsmaar dalende geboortecijfers, waardoor de vijver waarin gevist kan worden naar jongeren steeds kleiner zal worden. Concurrentie tussen werkgevers zal toenemen en daarom is het van groot belang dat overheidswerkgevers in hun beleid meer actief inzetten op het werven en vasthouden van jongeren. Er is de laatste jaren veel specifiek op ouderen gericht beleid gevoerd, terwijl jongeren in die zin minder prioriteit hebben gekregen. Daarnaast is het moeilijk om jongeren lang vast te houden wanneer ze enkel tijdelijke contracten krijgen en als eerste wegmoeten bij reorganisaties vanwege het hanteren van Last In - First Out principes. Dit staat in het vandaag verschenen rapport ‘Jong en Gewild’ van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het geeft inzicht in de stand van zaken en beweegredenen van jongeren bij het zoeken naar en het accepteren en beëindigen van banen. In het rapport staan ook handreikingen aan individuele werkgevers in overheidsland om meer jongeren binnen te halen en binnen te houden. Het rapport ‘Jong en Gewild’ gaat in op één aspect van het toekomstige structurele tekort op de arbeidsmarkt waarvoor de Commissie Arbeidsparticipatie (Commissie Bakker) onlangs aanbevelingen formuleerde: de jongeren.
Bij de viering van het 10-jarig jubileum van het Rijkstraineeprogramma benadrukte minister Ter Horst vandaag nogmaals het belang van een diverse samenstelling van de rijksoverheid, óók als het gaat om leeftijd. Diversiteit is belangrijk omdat de samenleving zich in haar overheid moet kunnen herkennen, hiermee komt vertrouwen in het functioneren van de overheid. Jongeren brengen bovendien vitaliteit, nieuwe ideeën, perspectieven en vaardigheden mee. Dit komt de kwaliteit van de dienstverlening ten goede komen. Wat het aandeel vrouwen en allochtonen bij de sector Rijk betreft, levert het Rijkstraineeprogramma winst op: 55 procent van de trainees is vrouw en ten minste 10 procent is allochtoon. Afgezet tegen de rijksbrede cijfers van de vertegenwoordiging van vrouwen en allochtonen op dit niveau (respectievelijk 35,6 procent en 7,1 procent), kan het traineeprogramma gezien worden als voorloper in de streefcijfers voor diversiteit. Toch kan daar nog een tandje bij; het rijksbrede streefpercentage voor allochtone trainees isis verhoogd tot 15 procent.
Een andere verdienste van het Rijkstraineeprogramma is dat het bijdraagt aan de vernieuwing van de rijksdienst. Het stimuleert de ontkokering bij de rijksoverheid aangezien de startende academici op verschillende plekken in de rijksdienst werkzaam zijn. ‘Iedere lichting trainees levert een rijksbreed netwerk op. Ontkokering begint met dit soort netwerken’, aldus de minister. Doel van het traineeship is dat de trainee zich breed oriënteert, veel leert en enthousiast raakt over werken bij het Rijk. Deze opzet lijkt geslaagd: gemiddeld treedt 82 procent na het programma in dienst van het Rijk. Het management bij de rijksoverheid blijkt de trainees zeer te waarderen. 38 procent vindt de trainees even goed als medewerkers die op een normale manier binnenkomen, 57 procent vindt de trainees (veel) beter. Hiermee is het Rijkstraineeprogramma een investering in de trainee en in de toekomst van de rijksoverheid.
Het Rijkstraineeprogramma begon 10 jaar geleden als middel om startende beleidsmedewerkers te werven en de positie van de Rijksoverheid als aantrekkelijke werkgever te versterken. Het programma heeft zich in 10 jaar tijd ontwikkeld tot een merk met een sterk imago op de arbeidsmarkt. Jaarlijks melden gemiddeld 1700 startende academici zich aan voor het programma. Deze groep wordt in een pittige selectieprocedure geselecteerd op eigenschappen als maatschappelijk betrokkenheid, omgevingsgerichtheid en resultaatgerichtgerichtheid. In september 2008 zullen 163 nieuwe trainees aan een carrière bij de Rijksoverheid beginnen. In maart 2009 start de eerstvolgende wervingscampagne. Zie voor meer informatie de website Rijkstrainee.