NOS, Gesprek met de minister-president, Nederland 1

KOCKELMANN:
Gaat u naar de openingsceremonie van de Olympische Spelen in Peking straks in augustus?

BALKENENDE:
Dat is een voornemen.

KOCKELMANN:
Is dat een ja of een nee?

BALKENENDE:
Het is een voornemen.

KOCKELMANN:
Het is dus niet zeker.

BALKENENDE:
En het is dus nu ja.

KOCKELMANN:
En zou het nog nee kunnen worden?

BALKENENDE:
Dat is afhankelijk van wat zich gaat afspelen de komende tijd maar ik heb hierover gesproken met het kabinet. Wij wisten al jarenlang dat China het gastland is voor de Olympische Spelen. En ik vind op dit moment dat er ook alle reden is om juist wel te gaan, ondanks alle discussie die op het ogenblik plaatsvindt, maar zoals gezegd, dat heeft minister Verhagen nog eens aangegeven in het Kamerdebat de afgelopen week: het voornemen is om erheen te gaan.

KOCKELMANN:
Wat moet er eigenlijk gebeuren om u daar niet naartoe te laten gaan?

BALKENENDE:
Dat zijn als situaties. Ik vind het daar veel te vroeg voor. Ik ga niet nu, het is ook heel moeilijk te doen want je weet niet wat zich de komende maanden nog verder gaat aftekenen.

KOCKELMANN:
Maar ik vraag het omdat het EP deze week een motie heeft aangenomen waarin China wordt opgeroepen de dialoog met de Dalai Lama aan te gaan en als die dialoog er niet komt, raden ze Europese staatshoofden en regeringsleiders aan om vooral daar weg te blijven omdat, zeggen zij, je, als je gaat, je ook een politiek signaal afgeeft.

BALKENENDE:
Ja, ik heb natuurlijk ook kennis genomen van de opvatting van het EP. Ik vind dat wij als regering een zelfstandige weging moeten maken van hoe kijken we tegen alle ontwikkelingen aan. Ikzelf vind dat het goed is om altijd de dialoog met China te zoeken. Het thema mensenrechten wordt door ons altijd ingebracht. Ik herinner me nog, in 2004 ben ik daar geweest, ik heb uitgebreid met de premier en de president gesproken, juist over het thema mensenrechten. Dat er reden van zorg is dat is duidelijk want iedereen heeft gezien wat er in Tibet gebeurt maar ik vind dat we wel de dialoog moeten zoeken. Ik begrijp het signaal en op het ogenblik merk ik ook dat nogal wat regeringsleiders zeggen: ik ga er niet heen want ik was toch al niet van plan te gaan.

KOCKELMANN:
Ja, maar dat kan natuurlijk ook een smoesje zijn.

BALKENENDE:
Ja, dat kan maar ik heb in de Europese context nog geen mensen gezien die zeggen: wij gaan het boycotten.

KOCKELMANN:
Nee, nou ja, Sarkozy heeft laten doorschemeren dat hij overweegt niet te gaan.

BALKENENDE:
Nee, dat was Frankrijk, het was een staatssecretaris die zei: de president gaat als daar en daar en daar aan is voldaan. En weet u wat er gebeurde diezelfde dag? Toen heeft de minister van Buza Kouchner die staatssecretaris ook direct gecorrigeerd. Dus we moeten afwachten.

KOCKELMANN:
Maar goed, premier Brown gaat niet, bondskanselier Merkel gaat niet, Ban Ki-moon gaat niet. Als er nu meer mensen niet gaan en u zit daar straks als enige Europese regeringsleider op de tribune.

BALKENENDE:
Nou, dat is als als. U zegt: de heer Brown gaat niet. Hij gaat wel.

KOCKELMANN:
Ja, naar de slotceremonie.

BALKENENDE:
Ja, maar kijk, hij is er dus wel.

KOCKELMANN:
Ja, dat vind ik een politieke truc.

BALKENENDE:
Dat mag u vinden, maar het is geen boycot van de Olympische Spelen wat betreft zijn aanwezigheid. Alleen, hij gaat wel op het eind. Wat betreft mevrouw Merkel, dat is ook naar voren gekomen; die heeft nooit het voornemen gehad om erheen te gaan. Dus we moeten ook oppassen om op basis van dit soort signalen te snelle conclusies te trekken.

KOCKELMANN:
Waarom zou u niet, bijvoorbeeld iemand anders, u geeft uw kaartjes aan Wouter Bos en dan zeggen: de Nederlandse regering is vertegenwoordigd maar ik ga niet omdat de mensenrechtensituatie nog altijd niet in orde is. Er zitten journalisten gevangen die kritiek hebben gehad op het regime onlangs, de situatie in Tibet is nog niet opgelost, journalisten die kritiek hebben worden bedreigd, van CNN zelfs.

BALKENENDE:
Vier jaar geleden toen vonden de Olympische Spelen in Griekenland plaats. Ik ben toen bij de openingsceremonie geweest, overigens een hele mooie manifestatie. Toen was bekend dat China de volgende plaats zou zijn waar de OS plaatsvinden. Ikzelf vind dat je altijd de mogelijkheden moet benutten om de dialoog te zoeken. Ik vind ook: alleen spreken over de openingsceremonie van de OS wel wat selectief want de vraag is: wat doen we dan moet ons economisch contact? Gaan we plotseling zeggen: geen handelsbetrekkingen meer?

KOCKELMANN:
Zou u daar voor zijn dan?

BALKENENDE:
Nee, ik niet. Het gaat mij erom dat je zegt: richten we ons alleen op de openingsceremonie en we praten niet over andere zaken.

KOCKELMANN:
Maar dan kun je weer zeggen dat de koopman het wint van de dominee.

BALKENENDE:
Maar het is wat mij betreft altijd een combinatie geweest. Ik heb het ook vandaag in de persconferentie nog eens aangegeven. Een paar maanden geleden was ik Rusland. Ook in Rusland is er sprake van zorg over bijvoorbeeld de ontwikkeling van de democratie. Ook bij verkiezingen. Wat zeiden mensen van mensenrechtenorganisaties daar tegen mij? Het is juist heel goed dat die economische contacten er zijn want die economische banden hebben ook een positieve invloed op die ontwikkeling van de democratie. Als we nu zouden zeggen tegen China van: we komen even niet. Dan is ook de vraag: helpt dat de discussie over mensenrechten?

KOCKELMANN:
Het opiniepanel van Eén Vandaag heeft 10.000 reacties en 60 % zegt 'blijf thuis' aan uw adres. Zegt u dat wat?

BALKENENDE:
Ik geloof dat we elke dag vijf peilingen hebben. Dat zegt me niet zo veel.

KOCKELMANN:
Dus in principe; u gaat.

BALKENENDE:
Ik ga. Het voornemen is om te gaan en als er een verandering zou komen zal dat afhankelijk zijn van de ontwikkelingen in de komende maanden maar geen misverstand: het voornemen is om te gaan.

KOCKELMANN:
Is het denkbaar dat u thuisblijft en dat de Kroonprins wel gaat of vice versa?

BALKENENDE:
Dat is als als, daar ga ik niet op in. Het is natuurlijk zo dat de rol van de premier niet hetzelfde is als een lid van het IOC zoals Prins Willem-Alexander is maar ik vind het absoluut niet zinvol om te gaan speculeren op wat er nu zou kunnen gebeuren.

-SUDAN-VISUM MINISTER VAN MIDDELKOOP-

KOCKELMANN:
Minister van Middelkoop wilde naar het zuiden van Sudan, kreeg geen visum, is teruggestuurd. Is inmiddels al duidelijk waarom dat visum niet kwam?

BALKENENDE:
Er is contact geweest met de ambassadeur van Sudan want het heeft mij ook eerlijk gezegd verbaasd toen ineens bleek dat minister Van Middelkoop niet weg kon.

KOCKELMANN:
Verbaasd of geërgerd?

BALKENENDE:
Laat ik maar beginnen met verbaasd omdat ik wilde weten: wat zit daarachter? Ik snap uw vraag ook wel want als de weigering te maken zou hebben met een afwijzing van Nederland, ja, dat is natuurlijk verre van sjiek in de richting van bijvoorbeeld activiteiten van militairen in dat gebied.

KOCKELMANN:
En ontwikkelingshulp.

BALKENENDE:
Bijvoorbeeld, exact. Dus ik wilde ook zelf eerst weten wat er gebeurde. Nu heeft de ambassadeur van Sudan aangegeven dat er gewoon grote fouten zijn gemaakt bij de visumverstrekking. Daar zijn zaken niet goed gelopen. Dat is ook de reden dat op het ogenblik van Sudanese zijde wordt gezegd: we zullen werken aan het vinden dat het wel kan.

KOCKELMANN:
Ja, maar het komt toch niet elke dag voor dat een minister een visum aanvraagt in dat land, toch?

BALKENENDE:
Ja, het is ook heel ongelukkig gelopen. Daar doe ik ook niks aan af, dat is ook zo.

KOCKELMANN:
Er is niks aan de hand?

BALKENENDE:
Ik moet afgaan op de informatie die ik heb gekregen en dat is: het hangt samen met logistieke fouten die van Sudanese zijde zijn gemaakt.

KOCKELMANN:
En dat is geen smoesje achteraf?

BALKENENDE:
Kijk, als het werkelijk zou zijn dat het om heel andere motieven zou gaan, dan heb ik wel een discussie te voeren maar daar is met de kennis die wij hebben gewoon geen sprake van. Dat is ook de reden waarom ik ervan uitga dat op enig moment minister Van Middelkoop gewoon die kant opkan.

- INKOMEND STAATSBEZOEK BRAZILIË-

KOCKELMANN:
Dan was de Braziliaanse president op bezoek in Nederland. Waar heeft u het met hem over gehad tijdens de lunch?

BALKENENDE:
We hebben het over heel veel onderwerpen gehad. We hebben het in de eerste plaats gehad over de economische ontwikkeling en de sociale ontwikkeling in Brazilië zelf. Het is eigenlijk ongelooflijk interessant om te zien hoe dit land dat toch een aantal jaar geleden behoorlijke achterstanden had, nu een enorme economische ontwikkeling doormaakt.

KOCKELMANN:
Eén van de belangrijkste economische landen, dat hadden we 10 jaar geleden nooit gedacht, u wel?

BALKENENDE:
Nee, het is ontzettend hard gegaan. Een jaar of tien geleden had je wel al discussie over China en India. Brazilië werd wel af en toe genoemd maar we zien dus nu hoe hard het gaat. We hebben het gehad over de economische ontwikkeling, het ontstaan van een middenklasse, de strijd tegen armoede in dat land. Daar wordt heel veel aan gedaan, bewust beleid.

KOCKELMANN:
Er zijn nogal wat sloppenwijken.

BALKENENDE:
Dat is ook zo. Daar heb ik het ook over gehad, maar je ziet wel duidelijke verbeteringen.

KOCKELMANN:
Hebben wij er wat aan?

BALKENENDE:
Ja, het is zo dat wij in een land als Brazilië vier keer zo veel besteden als in een land als China. Dat geeft aan 8 miljard investeringen daar. Dat is een behoorlijk bedrag. We zien dus ook dat nogal wat ondernemingen actief zijn. President Lula heeft dus ook gezegd van: jullie hebben een behoorlijke expertise op het gebied van water, van duurzaamheidtechnologie, van logistiek, havens, spoorwegen worden aangelegd. Dus hij heeft ook gezegd: er valt ook voor jullie het nodige te doen wat betreft het bedrijfsleven. Wat dat betreft denk ik dat er geweldige kansen liggen. Volgende week gaat staatssecretaris Heemskerk naar Brazilië met een handelsdelegatie. Ook heeft de president hier gesproken met nogal wat representanten van het Nederlandse bedrijfsleven.

KOCKELMANN:
Dus contact met de Brazilianen is cruciaal voor onze economische toekomst. Kan je dat zo zeggen?

BALKENENDE:
Het gaat om meer landen natuurlijk. Maar het is wel van belang hoe Nederland in het buitenland zich manifesteert en hoe wij economische contacten kunnen hebben.

KOCKELMANN:
Wij kunnen daar goed zaken doen. En met de mensenrechten is daar geloof ik iets minder aan de hand dan in China.

BALKENENDE:
Brazilië, ik moet zeggen met deze president, ik moet zeggen, het is een weldaad om met hem te spreken over die maatschappelijke ontwikkelingen. Ik heb trouwens gisteravond tijdens het staatsbanket ook uitgebreid met zijn echtgenote gesproken die ook zeer actief is in de politiek en de president ook ondersteund en adviseert. Ze heeft heel veel verteld ook over de sociale invalshoek in het beleid en die is groot. Ik heb grote waardering voor de manier waarop president Lula functioneert.

-BORSTVOEDING-

KOCKELMANN:
Tot slot. Weet u nog hoe lang u aan de borst heeft gelegen als baby?

BALKENENDE:
Ik heb daar geen herinnering aan.

KOCKELMANN:
Ik vraag het natuurlijk omdat minister Klink vandaag heeft aangegeven dat het kabinet gaat stimuleren dat moeders hun kinderen langer aan de borst houden. Dan is het de vraag: hoe doe je dat als kabinet?

BALKENENDE:
Je kunt het wel stimuleren. Niet als kabinet direct maar denk ik wel aan ziekenhuizen. Laat ik een voorbeeld noemen. Een paar jaar geleden, kort voordat ik zelf in het ziekenhuis terecht kwam in verband met die aandoening die ik had, ben ik er geweest om een certificaat uit te reiken van de Wereldgezondheidsorganisatie met betrekking tot borstvoeding. Hoe kan je het stimuleren? Waarom kreeg het ziekenhuis dat certificaat? Dat was omdat men er bewust beleid van maakt om moeders te informeren als ze daar in het ziekenhuis zijn.

KOCKELMANN:
Dan gaat het over voorlichting.

BALKENENDE:
Ja, voorlichting, weten waarom het van belang is. En dan kun je dus ook jonge moeders meenemen in het belang van het geven van borstvoeding.

KOCKELMANN:
Dus het zit hem in de voorlichting. Het is niet zo dat moeders een jaar onbetaald verlof krijgen.

BALKENENDE:
Het gaat om het punt dat je weet waarom borstvoeding van belang is. Dat begint dus gewoon met het geven van informatie.

KOCKELMANN:
Goed meer overheidvoorlichting dus wat dat betreft.

BALKENENDE:
Overheidvoorlichting? Voorlichting van diegenen die te maken hebben met jonge moeders.
(letterlijke tekst, ongecorrigeerd, LJ)