NOS, Met het oog op morgen, Radio 1

VRAAG:
Zo premier Balkenende, het was een vluggertje vandaag?

BALKENENDE
We zijn ook eerder begonnen.

VRAAG
Vroeg?

BALKENENDE
Kwart over negen.

VRAAG
Kwartiertje.

BALKENENDE
Normaal gesproken begin je om tien uur. We waren gewoon even na twaalven klaar. Maar dat kon ook wel.

VRAAG
Is het saai eigenlijk?

BALKENENDE
Verre van dat. We hadden heel wat dingen te bespreken. Alleen we zaten vandaag met de handicap dat twee bewindslieden, minister Hirsch Ballin en staatssecretaris Bijleveld, moesten eerder weg. Dat betekent dat we toch nog in hoog tempo de nodige dingen besproken moesten worden.

VRAAG
Bent u deze dagen meer premier van ons land of CDA-leider?

BALKENENDE
Premier blijf ik natuurlijk.

VRAAG
Meer in tijdsverdeling.

BALKENENDE
Op het ogenblik is het nog steeds zo dat het werk als premier de meeste tijd kost.

VRAAG
Heeft u als premier ook opvattingen over de verkiezingsprogramma’s?

BALKENENDE
Als premier niet, want dat zit veel meer in de lijn van dat je politiek leider van een beweging bent. Soms vallen me wel bepaalde dingen op die gewoon te maken hebben met financiële soliditeit. Dat is denk ik iets anders.

VRAAG
Op de persconferentie zojuist werd u de vraag gesteld wat vindt u van het PvdA-programma, die willen tien miljard bezuinigen. U had heel veel woorden nodig, maar u liet duidelijk blijken dat is eigenlijk veel te weinig om de doelstellingen te halen.

BALKENENDE
Dat is nu zo’n onderwerp waarvan ik zeg ik wil niet in politiek vaarwater terecht komen, maar tegelijkertijd hebben we ook te maken met kabinetsbeleid. En dat kabinetsbeleid was vorig jaar van we stimuleren op de korte termijn maar werken aan financieel herstel op de langere termijn. Dat is de bekende exit-strategie. En toen hebben we al gezegd we boeken nu al 1,8 miljard in voor volgend jaar voor de ombuigingen. De tegenvallers moeten worden weggewerkt en gematigde loonontwikkeling. En hebben we gezegd: we gaan werken aan heroverwegingsrapporten. En waarom hebben we dat gezegd? Dat was juist bedoeld om de overheidsfinanciën op orde te krijgen.

VRAAG
En dan leest u het verkiezingsprogramma van de PvdA en dan ziet u daar heel weinig van terug.

BALKENENDE
Wat mij vooral bezighoudt, dat is wanneer kunnen wij weer een situatie krijgen van begrotingsevenwicht of een overschot en waarom is dat van belang? Op het moment dat je in een situatie blijft van tekorten, dat betekent dat de staatsschuld elk jaar gaat toenemen en dat vind ik een risico, want dat betekent dat je toch zaken aan het vooruitschuiven bent.

VRAAG
Dus de PvdA neemt risico’s.

BALKENENDE
Ik vind dat je risico’s neemt als je te lang wacht met het werken aan begrotingsevenwicht of overschot.

VRAAG
Onverantwoorde risico’s?

BALKENENDE
Politieke partijen denken daar anders over. Alleen het gaat mij om het volgende. Hoe kun je zorgen dat de overheidsfinanciën weer op orde komen? Hoe kun je zorgen dat de stijging van de staatsschuld een halt wordt toegeroepen? En hoe zorg je dus ook dat de zaken niet worden doorgeschoven naar komende generaties? Dat is feitelijk wat aan de orde is.

VRAAG
Feitelijk is het programma van de PvdA niet goed?

BALKENENDE
Als je zegt ik vind dat we geen begrotingsoverschot moeten hebben op korte termijn of geen begrotingsevenwicht op korte termijn, zeg 2015, en je neemt genoegen met een lagere ambitie op het gebied van schulden, van tekortreductie, dan ben je dus wel daarmee bezig als je dat vindt, dan zeg ik ja, dan lever je geen bijdrage aan het financieel-economische herstel. Het argument dat wordt gebruikt is van ja je moet de economie nog stimuleren, maar ja we hebben natuurlijk vorig jaar een toestand meegemaakt van economische krimp. Dat je dan een paar miljard extra in de economie stopt… logisch. Alleen wanneer je te maken hebt met een economische groei van zullen we zeggen tussen de anderhalf en twee procent, dan heb je feitelijk al wel weer het economisch herstel en dan moet je echt zorgen dat je de overheidsfinanciën op orde krijgt.

VRAAG
Ik mag u ook feliciteren vandaag. De Staat heeft gewonnen van de SGP. Van harte.

BALKENENDE
Er is een uitspraak van de Hoge Raad geweest en het is ook zo dat wij… [interruptie presentator, onverstaanbaar, red.] … ja maar dat ligt wel ietsje anders, want het gaat hier om een vraagstuk dat natuurlijk met allerlei opvattingen is omgeven over vrijheid van meningsuiting, godsdienstvrijheid, vrijheid van vergadering en vereniging en we zijn ook niet gewend in Nederland dat de overheid zich een oordeel gaat aanmeten over de uitspraak van de hoogste rechter in Nederland.

VRAAG
U was partij U had een eis en die is ingewilligd. Dan mag je als betrokken partij toch zeggen dit is een geweldige uitspraak.

BALKENENDE
Wij respecteren - ik denk dat dat de goede formulering is - wij respecteren uiteraard de uitspraak, het arrest van de Hoge Raad. Wij zullen daar nu een vervolg aan gaan geven.

VRAAG
Uitvoering?

BALKENENDE
Je voert het gewoon uit en zo hoort het ook.

VRAAG
Dat houdt in dat dus vrouwen op de lijst moeten kunnen staan bij de SGP. Hoe gaat u dat doen?

BALKENENDE
Dat is precies hetgeen waar het ministerie van BZK en in het bijzonder de minister en de staatssecretaris zich op gaan richten. De Hoge Raad heeft het arrest nu gewezen. Dat betekent het is nu een kwestie van de regering om met een vervolg te komen. Dat betekent eerst zorgvuldig nagaan wat omvat nu het arrest en wat voor gevolgen zou dat kunnen hebben voor wet- en regelgeving. Daar ga ik niet op vooruitlopen want zorgvuldigheid is nadrukkelijk in het geding. Ik vind wel dat we snel moeten opereren.

VRAAG
Voor 9 juni?

BALKENENDE
Uitspraken over de timing kan ik nu nog niet doen, want dan hangt puur af van wat zijn de consequenties die we verbinden aan dit arrest.

VRAAG
U moet dat uitvoeren. U moet alleen nog iets verzinnen hoe u dat gaat doen.

BALKENENDE
Kijk waar je tegenop loopt. Gesteld dat dit zou moeten leiden tot verandering van wet- en regelgeving, dan is de vraag van hoe snel kun je die wetten of die regels veranderen. Dat moet echt heel zorgvuldig worden bekeken. Dan gaan de beide bewindslieden mee aan de slag.

VRAAG
Heel iets anders. De Olympische Spelen in 2028. U wilt graag dat die naar Nederland komen. Nu stond er deze week een artikel, ik meen in de Volkskrant, van iemand die zei dat kost landen en zeker landen als Nederland die dichtbevolkt zijn, waar de grondprijs erg duur is, dat is eigenlijk niet te betalen en je ziet wel altijd in de aanloop dat de schattingen van de kosten heel erg laag worden gehouden maar uiteindelijk draait de belastingbetaler op voor een enorme strop. Moeten we niet meer doen dus.

BALKENENDE
Dat is misschien een erg snelle conclusie. Olympische Spelen 2028 in Nederland vind ik op zich een fantastisch doel, want we hebben steeds gezegd van ook al haalt Nederland het wel of niet, er speelt iets anders. Je wilt graag dat Nederland als sportland op de kaart wordt gezet. Het heeft grote voordelen. Dat is 1. Het tweede is, ik zie natuurlijk wel de financiële kant van het verhaal. Het is wel een beetje het verhaal van hoe pak je nu zaken op. Ik ben onlangs weer in Vancouver geweest met de Winterspelen. Bijvoorbeeld het bouwen van een Olympisch dorp. In het verleden was het zo, dan werd zo’n dorp gebouwd. Ik heb nu zowel in Vancouver maar ook in Beijing gezien dat bijvoorbeeld in Beijing werd gewoon een nieuwe wijk gebouwd, na die Spelen werden de huizen gewoon verkocht. In Vancouver prachtige appartementen, een heel mooie locatie. Dan zeg ik: ja op zo’n manier is het nog te overzien.

VRAAG
De hamvraag is uiteindelijk: vindt u het acceptabel dat we gewoon verlies draaien.

BALKENENDE
Dat is natuurlijk nooit iets waar je echt vrolijk van wordt. Je moet wel kijken wat schiet je er als land mee op. Wat betekent dat voor inkomsten voor… je hebt natuurlijk hotels.

VRAAG
Dat is allemaal maar een keer. Het jaar erna komt niemand meer.

BALKENENDE
Ja maar het punt is en daarom neem ik bewust het voorbeeld van het bouwen van een Olympisch dorp. Op het moment dat je dat gepaard kunt laten gaan met activiteiten die je gewoon kunt vermarkten, die huizen van sporters die je naderhand gewoon als appartement worden verkocht…

VRAAG
Ja maar niemand koopt een Olympisch stadion?

BALKENENDE
Ja dat is het punt. Dat zijn faciliteiten. Daar heb je wel mee te maken. Wat kun je doen? Dan zeg ik ook weer. Bijvoorbeeld. Er komt een nieuwe Kuip in Rotterdam. Dat is ook een miljardeninvestering. Zoiets daar heb je natuurlijk tijdenlang profijt van mits je het goed oppakt. Wat ik het leuke vond van zo’n enorm project in Rotterdam, dat men zegt ja dat zal een centrum zijn, niet alleen voor voetbal, maar je kunt er tal van andere activiteiten doen. De kunst is dus dat als je grote stadions zou bouwen dat je dat wel dusdanig doet dat het niet voor eenmalig gebruik is maar dat je er ook echt in de jaren daarna profijt van kunt trekken.

VRAAG
En als ik in 2028 een huisje wil kopen uit het Olympisch Dorp, heb ik dan nog hypotheekrenteaftrek?

BALKENENDE
[lacht] U weet alles met elkaar te verbinden. Dat hangt af van de stappen die komende regeringen zullen zetten.

VRAAG
Ik dank u wel.

BALKENENDE
Graag gedaan.
(letterlijke tekst, ongecorrigeerd)