Speech De Kunst van Verzilveren
Speech mw. M.J.A. van der Hoeven, Minister van Economische Zaken, t.g.v. het kennisvalorisatie-event 'De Kunst van Verzilveren', 15 maart 2007, WTC Rotterdam
Dames en heren,
Ondernemers en onderzoekers,
Als Maastrichtse heb ik natuurlijk iets met de Maas. Het doet mij dan ook deugd dat ik vandaag die andere Maasstad mag bezoeken ;-). Rotterdam, de werkstad van Nederland én ook een innovatieve stad.
Laat ik daarvan een voorbeeld geven. Als we vanaf hier de Maas een paar kilometer stroomopwaarts volgen, dan komen we bij complex Woudenstein waar de Rotterdamse faculteit Bedrijfskunde is gehuisvest. Volgen we de Maas zo’n 25 kilometer stroomafwaarts, dan komt de Botlek in beeld, met onder andere de Rotterdam Car Terminal waar 30.000 auto’s in voorraad worden gehouden.
Wat hebben die twee met elkaar te maken? Nou, bedrijfskundigen van de Erasmus Universiteit hebben ervoor gezorgd dat - binnen die enorme hoeveelheid – auto’s met een druk op de knop kunnen worden teruggevonden. Dankzij de inzet van Radio Frequency Identification. Met computerchips in alle auto’s en chiplezers in de terminal.
U kent waarschijnlijk ook het Nederlands Kankerinstituut in Amsterdam dat al jaren lang onderzoek doet naar borstkanker. Dit heeft onder meer geleid tot een genetische dataset - een biomarker heet dat - die een inschatting geeft van de kans op uitzaaingen bij patiënten.
Een bedrijf dat uit het NKI is voortgekomen, heeft deze kennis omgezet in een diagnostische testkit die nu wereldwijd wordt gebruikt en gewaardeerd.. Een prachtige innovatie met grote economische en maatschappelijke betekenis , als u bedenkt dat hiermee kostbare, onnodige en voor de patiënt belastende therapie voorkomen kan worden.
Belang van kennisvalorisatie
Mooie voorbeelden die het belang van kennis - en van het toepassen daarvan - aangeven. Kennisvalorisatie – zoals het ook genoemd wordt - is belangrijk voor een vitale economie, voor een gezonde concurrentiepositie. En ook voor het oplossen van allerlei maatschappelijke uitdagingen.
Gelukkig krijgen het publieke onderwijs en onderzoek steeds meer oog voor het toepassen van kennis. Ook zien steeds meer ondernemers dat hier know-how aanwezig is die hen kan helpen bij de ontwikkeling van nieuwe producten. Dit momentum moeten we vasthouden en uitbouwen. En wel om drie redenen.
1. Allereerst zijn er tal van maatschappelijke uitdagingen die we alleen in nauwe samenwerking tussen ondernemers, onderzoekers en overheid kunnen oplossen. Wat dacht u van een duurzame energievoorziening? De EU-landen streven naar 20 procent minder CO2 uitstoot en zuiniger energiegebruik in 2020. Of denkt u aan waterbeheer dat opgewassen is tegen de gevolgen van klimaatverandering. Of aan een grotere zorgbehoefte in combinatie met minder handen aan het bed. Uitdagingen genoeg!
2. Ten tweede valt er met het oplossen van deze problemen goed geld te verdienen. In Nederland en daarbuiten. Want deze uitdagingen zijn niet uniek voor Nederland
3. Evenmin typisch Nederlands is de kloof tussen kennis en kassa. In Amerika wordt 70 procent van de industriële octrooien toegeschreven aan onderzoek dat zijn oorsprong vindt in publieke organisaties. In de Europese Unie is dat slechts 5 procent. We staan dus zwaar op achterstand. Dat is de derde reden waarom we meer werk moeten maken van het verzilveren van kennis.
Werelden ondernemer/onderzoeker bijeenbrengen
Hoe bereiken we dat? Door de werelden van ondernemers en onderzoekers meer naar elkaar toe te laten groeien. Er is altijd samenwerking geweest, maar het kan nog veel beter.
De trend van Open Innovatie, waarbij meer samengewerkt wordt met externe partijen, biedt hiervoor kansen.
Nederland kent al goede voorbeelden van Open Innovatie zoals de hightech campus bij Eindhoven waar Philips de ramen naar de buitenwereled verder open zet. Een ander voorbeeld is Food Valley in Wageningen. Hier spreken de hoogleraren de taal van de tomaten-teler. Zo is er een innovatieve methode ontwikkeld om schimmels te bestrijden. Zonder pesticiden,met ultra-violet licht.
Deze concepten kunnen ook voor andere steden, zoals Rotterdam, waardevol zijn. Ik reken in dat verband een beetje op de nieuwe collegevoorzitter van de Erasmus Universiteit, een zekere oud-secretaris-generaal van Economische Zaken ;-)
Ondernemer
Onze multinationals zijn actief in onderzoek en open innovatie, ook al kan het in internationaal perspectief nog beter. Veel minder gaat het met het midden- en kleinbedrijf. Slechts 2 procent van onze innoverende MKB ziet universiteiten als een belangrijke informatiebron. Dat percentage moet omhoog!
Want voor MKB’ers liggen bij kennisinstellingen tal van kansen. Als eerste stap kunnen zij zich regionaal oriënteren. Welke kennisinstellingen zijn er in mijn directe omgeving? Wat kunnen we daarmee?
Je hoeft niet direct te denken aan hightech producten. Procesinnovatie of nieuwe organisatievormen kunnen op termijn ook geld opleveren. Omgekeerd geldt dat kennisinstellingen het MKB tegemoet kunnen komen. Om de samenwerking te bevorderen, heeft mijn ministerie- met betrokkenheid van Innovatieplatform en MKB Nederland - de kennisvouchers geïntroduceerd.
Onderzoeker
Net als sommige ondernemers, hebben ook sommige onderzoekers nog een ‘Mauer im Kopf’! Er zijn vaak weinig prikkels om kennis toe te passen. Een universitair medewerker die uitsluitend wordt gestimuleerd op basis van het aantal publicaties en onderwijsuren, zal kennisvalorisatie niet hoog op zijn prioriteitenlijstje zetten. Toch ben ik er van overtuigd dat de meeste onderzoekers maatschappelijke kansen zien en willen grijpen. Het is toch de ultieme ‘kick’ wanneer je onderzoek weerklank vindt in de samenleving?
Gelukkig besteden kennisinstellingen steeds meer aandacht aan het verzilveren van kennis en aan de begeleiding van onderzoekers. Ik noemde net al het Erasmus Medisch Centrum dat een speciale afdeling Kennistransfer heeft. Je kunt ook niet vroeg genoeg beginnen hiervoor een basis te leggen. Laat studenten tijdens hun studie leren over ondernemerschap en intellectueel eigendom. Het kabinet wil dit – samen met de kennisinstellingen - verder uitbouwen.
Overheid
Via het onderwijs kom ik weer bij de overheid. Wat kan die doen om de werelden van ondernemer en onderzoeker bij elkaar te brengen? Allereerst is het belangrijk om het MKB van zijn drempelvrees af te helpen. Daarom gaan we door met de innovatievouchers.
Met deze tegoedbonnen kunnen ondernemers onderzoek laten uitvoeren bij universiteiten, hogescholen en research-instellingen. Gemeten naar het aantal aanvragen (100 per dag) zijn de innovatievouchers een groot succes. Het uiteindelijke effect op de innovatie kunnen we pas over een jaar meten.
Ook hebben we stevig ingezet op de Innovatieprogramma’s voor water, voeding en hightechsystemen waar ondernemers en onderzoekers voor de langere tijd bijeen zijn gebracht onder een gezamenlijke agenda.
Om het ontstaan van nieuwe bedrijfjes uit de kennisinstellingen te bevorderen hebben we TechnoPartner. Het is niet alleen belangrijk dat wij meer starters krijgen, maar ook dat deze starters verder groeien. Met mijn programma voor Snelle Groeiers wil ik kijken hoe wij deze starters kunnen helpen bij hun verdere ontwikkeling.
Je kunt het bijeenbrengen van werelden ook heel letterlijk nemen. Kennis en kenniswerkers vermeerderen in waarde wanneer zij internationaal rouleren. Momenteel kun je over de hele wereld Chinese studenten aantreffen op toonaangevende universiteiten. Blijkbaar is de Chinese overheid niet bang voor een ‘braindrain’. Zij gaat uit er vanuit dat deze mensen op termijn terugkomen. Nederland kan daarvan leren. Ook voor onze kenniswerkers is het van groot belang zich internationaal te ontplooien. Ook buiten de EU. Als wij ons huis op orde hebben, zullen ze terugkomen.
Slot
Dames en heren,
Nederland beheerst de kunst van het verzilveren steeds beter. Maar er is nog een lange weg te gaan voordat wij het niveau van bijvoorbeeld Amerika halen. Daarom is belangrijk de vaart erin te houden. Daarom ben ik blij met deze dag. En met de verklaring die de straks ondertekend wordt. Met medewerking van het Innovatieplatform gaan de VSNU, de HBO-Raad, VNO-NCW, MKB-Nederland, NWO, STW, TNO, de Associatie van GTI’s en het Platform Bèta Techniek zich inzetten voor het verzilveren van kennis.
De regering steunt deze zilversmeden graag. Want het toepassen van kennis is van groot belang voor vernieuwingen in bedrijfsleven en maatschappij. Dit kabinet ziet het als zijn taak om de verstrengeling van kennis en innovatie verder te stimuleren. Ik heb dat gedaan in mijn vorige functie als minister van Onderwijs. En mag dat nu gaan doen als minister van Economische Zaken.
Ik kijk ernaar uit om - samen met minister Plasterk en anderen - de schouders onder dit belangrijke onderwerp te zetten. Een gezamenlijke aanpak past helemaal binnen de gedachte van het coalitieakkoord. Met name met het project Nederland Ondernemend Innovatieland is bedoeld om hieraan een impuls te geven.
Ik nodig u uit om met de regering tot concrete afspraken te komen over hoe wij Nederland met het verzilveren van kennis een nieuwe Gouden Eeuw kunnen binnenleiden.
Ik dank u wel.