Extra investeringen in persveiligheid
Minister Eppo Bruins (OCW) geeft een structurele subsidie van 500.000 euro per jaar aan PersVeilig om de journalistiek weerbaarder te maken. Tot nu toe kreeg dit meldpunt voor incidenten van geweld en agressie tijdelijk subsidie. PersVeilig verzorgt weerbaarheidstrainingen waar journalisten leren hoe ze hun veiligheid kunnen verbeteren, bijvoorbeeld op straat of tijdens demonstraties. Via het onderdeel Balie Persvrijheid biedt PersVeilig ook juridische ondersteuning aan journalisten.
Uit onderzoek van I&O research van 2021 blijkt dat 8 op de 10 journalisten wel eens te maken heeft gehad met een vorm van geweld of agressie. Ter vergelijking, in 2017 waren dat nog 6 op de 10. Ook het aantal meldingen bij PersVeilig neemt toe. In 2023 kwamen er 218 meldingen binnen. Dat waren er 10 procent meer dan een jaar eerder.
Minister Bruins: “Onafhankelijke, sterke media zijn onmisbaar in een goed functionerende democratie. Elk incident waarbij een journalist wordt geïntimideerd of bedreigd, is er één te veel. En elk incident heeft impact. Journalisten moeten in staat zijn om veilig en in alle vrijheid hun werk te doen.’’
PersVeilig wil de positie van journalisten versterken tegen geweld en agressie op straat, op social media en tegen juridische claims. Het is een gezamenlijk initiatief van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren, de Politie en het Openbaar Ministerie.
Uit een evaluatie van onderzoeksbureau Cebeon blijkt dat de activiteiten van PersVeilig hebben bijgedragen aan de versterking van de positie van journalisten tegen agressie en geweld. De internationale persvrijheidsorganisatie Free Press Unlimited merkt het project aan ‘als een uitstekend praktijkvoorbeeld dat internationale navolging verdient’.
In de periode 2020-2023 zijn er in totaal 722 meldingen binnengekomen bij PersVeilig. Daarvan gaat het in merendeel om ‘bedreiging’ (58%), gevolgd door ‘fysiek geweld’ (19%) en ‘stalking/lastig vallen/ intimidatie’ (10%). Bijna tweederde van de meldingen is gedaan door freelance-journalisten.
Om journalisten beter te ondersteunen krijgt PersVeilig verder eenmalig van het ministerie van OCW een subsidie van 300.000 euro in 2025 voor de Balie Persvrijheid.
Omdat het initiatief nu structurele subsidie krijgt wordt er een stichting PersVeilig opgericht met een bestuur met vertegenwoordigers vanuit de publieke omroepen, uitgeverijen en de Nederlandse Vereniging voor Journalisten. Politie en OM blijven onderdeel van de Stuurgroep Persveilig die de stichting inhoudelijk leidt.