Wetenschap voor de samenleving: 54 nieuwe Nederlandse uitvindingen in de maak
Betere medicijnen, PFAS uit het water zuiveren, slimmer gebruik van antibiotica, en betere methoden om allergieën op te sporen. Het zijn slechts enkele voorbeelden van Nederlandse uitvindingen op gebied van biotechnologie die de potentie hebben ons leven flink te verbeteren. Om die potentie te benutten, trekt het kabinet 17,6 miljoen euro uit. Daarmee kunnen 54 van zulke uitvindingen ook echt ontwikkeld worden. Dat maakt minister Bruins (onderwijs, cultuur en wetenschap) vandaag bekend.
Minister Bruins: “We moeten bezuinigen op wetenschap in Nederland, maar gelukkig kan er ook nog veel wel. Deze uitvindingen laten je hart sneller kloppen, omdat je meteen snapt hoeveel ze voor ons leven kunnen gaan betekenen. En het mes snijdt aan twee kanten, want onze economie profiteert mee. Nederlandse wetenschappers en bedrijven zijn goed in biotechnologie. Dat is iets om te koesteren en uit te bouwen.”
54 wetenschappelijke projecten met nut voor de samenleving
Het afgelopen jaar konden onderzoekers en ondernemers samen projectvoorstellen doen op het gebied van biotechnologie. Het gaat om projecten die gaan over gezondheid, landbouw, voedsel, industrie, klimaat of energie. Voorwaarde voor geld is dat een uitvinding veel potentie heeft voor een innovatief product of proces, en daarmee direct nut heeft voor de maatschappij. Daarmee hoopt het kabinet drie vliegen in één klap te slaan. Door dit aan te jagen profiteren namelijk niet alleen de wetenschap en maatschappij, maar vergroten we ook de concurrentiekracht van onze economie. De biotechnologie is een wereldwijd snelgroeiende sector, waarin nieuwe kennis en innovaties elkaar snel opvolgen.
Met biotechnologie wordt in ons land veel geld verdiend. Experts schatten in dat het totale bedrag dat wereldwijd met biotech wordt verdiend in de periode tot 2030 zal verdrievoudigen. Het loont daarom hier nu in te investeren.
Omdat biotechinnovaties duur zijn om op de markt te zetten zijn bedrijven soms terughoudend met investeren, en komen goede ideeën niet altijd tot wasdom. Met deze bijdrage, die afkomstig is het Biotech Booster programma van het Nationaal Groeifonds, kunnen uitvindingen met veel potentie echt van de tekentafel naar de productiehal, en ons leven verbeteren.
Spectaculaire uitvindingen
Deskundigen kozen de afgelopen maanden de beste voorstellen uit, waar de 17,6 miljoen in wordt geïnvesteerd. Enkele voorbeelden op een rijtje:
- Nanodeeltjes in antibiotica
Wetenschappers aan de TU Twente ontwikkelden nanodeeltjes die gericht antibiotica tot in de kern van bacteriën kunnen brengen. Daardoor kunnen antibiotica, die jaarlijks door miljoenen mensen worden gebruikt, veel effectiever ingezet worden. En kan resistentie voor antibiotica worden voorkomen. - Blaastest voor opsporen voedselallergie
Onderzoekers van het LUMC hebben een blaastest uitgevonden waarmee voedselallergieën zoals lactose-intolerantie opgespoord kunnen worden met een blaastest. Vergelijkbaar met de test die een dronken automobilist af moet leggen. Het betekent in potentie een einde voor de nu vaak pijnlijke allergieonderzoeken.
- PFAS zuiveren met de zwarte klontjes uit bakje champignons
Wetenschappers van de Universiteit Utrecht slaagden erin micro-organismen te halen uit het substraat waarop champignons groeien. Dat zijn die zwarte klontjes, die soms nog aan de champignon in het bakje zitten dat je koopt bij de winkel. Deze micro-organismen blijken PFAS uit afvalwater te kunnen zuiveren. PFAS staat er nu nog om bekend dat het niet meer uit de omgeving verdwijnt als het er eenmaal is.
- Bacterie die methaan onschadelijk maakt
Onderzoekers van Hogeschool Arnhem Nijmegen hebben een bacterie geïsoleerd die methaan in afvalhopen om kan zetten in een grondstof voor bioplastic. Methaan is het meest agressieve broeikasgas, wereldwijd zijn vuilnisbelten waaruit grote hoeveelheden methaan vrijkomen een groot probleem.
- Betere behandeling voor eierstokkanker
Eierstokkanker treft jaarlijks meer dan 65,000 vrouwen in Europa. Wetenschappers van het Nederlandse biotechbedrijf VitroScan ontwikkelden een nieuwe test, waarmee voorspeld kan worden of vrouwen met eierstokkanker goed of slecht reageren op chemotherapie. In potentie kunnen eierstokkankerpatiënten daarmee een betere behandeling op maat krijgen.
- Minder plastic in ons eten
Om bijna elk zaadje van planten in de akkerbouw zit een coating, een jasje met stoffen om het zaadje te beschermen en te helpen ontkiemen. In dat jasje zit nu nog veel plastic. Wetenschappers van de TU Delft hebben een biologisch afbreekbaar jasje ontwikkeld waar geen plastic in zit. Daardoor komen er minder plastics in de bodem en in ons eten, en dat is beter voor onze gezondheid en ons milieu. Ze onderzoeken ook of ze in de coating zonder plastic nuttige microben voor de plant kunnen toevoegen, zodat er op termijn minder kunstmest nodig is.
Komende jaren van nut in ons leven
Met het geld van de overheid krijgen wetenschappers en bedrijven de tijd om hun uitvinding om te turnen naar een product of proces dat we terugzien in ons dagelijks leven. Zij krijgen daar twee tot vier jaar de tijd voor.
De succesvolle ronde van het Biotech Boosterprogramma krijgt mogelijk begin 2025 een vervolg. Het ministerie van OCW onderzoekt daar momenteel de mogelijkheden toe. Later volgend jaar neemt het kabinet een besluit of het programma een langjarig vervolg krijgt.