Toespraak minister Bruins bij het NP Onderwijs Kennisfestival
Op woensdag 9 oktober 2024 hield minister Eppo Bruins een toespraak tijdens het NP Onderwijs Kennisfestival in de Rijtuigenloods in Amersfoort.
Het gesproken woord geldt.
Goedemorgen allemaal.
Wat goed om in uw midden te zijn. Om omringd te zijn door mensen die werkzaam zijn in alle onderwijslagen, van de universiteiten tot de mbo’s en hogescholen. Ook prachtig dat u zij-aan-zij zit. Zonder mondkapjes en zonder anderhalve meter afstand, zoals slechts enkele jaren geleden nog het nieuwe normaal was. Eigenlijk kunnen we ons dat nu al niet meer voorstellen. Het oude normaal deed weer snel zijn intrede. We kussen weer. We omhelzen weer. En de meesten van ons schudden handen zonder erbij na te denken.
Terwijl corona nog niet helemaal verdwenen is. U ziet de gevolgen van de pandemie nog steeds rondwaren in uw collegezalen, leslokalen en practicumzalen. Bij uw studenten, onderzoekers of wellicht uw collega’s. Want corona heeft veel mensen geraakt. Ook in het onderwijs en onderzoek.
Ik heb de laatste tijd met veel studenten gepraat, die zeggen dat corona nog steeds in hun hoofd zit. Zij staan niet langer onbezorgd in het leven. Ze hebben het gevoel een deel van hun jeugd te zijn misgelopen. Ook uit onderzoek blijkt dat jongeren vaker gestrest zijn, zich angstig voelen en moeite hebben met grote groepen.
Ik weet dat u uw uiterste best heeft gedaan om uw studenten te behoeden voor de gevolgen van corona. Ik zie ook hoe hard u heeft gewerkt. Hoeveel u heeft gedaan om uw studenten door de coronatijd heen te helpen. Dat was absoluut geen makkelijke taak. Want u moest van de ene op de andere dag op afstand lesgeven. Uw laptopscherm werd het doorgeefluik voor al uw kennis en kunde. En ook u merkte dat lang niet al die stof even goed door dat scherm paste of bleef hangen bij uw studenten.
Dat vroeg veel van u. Ik heb bewondering voor de professionele manier waarop u met de afgelopen periode bent omgegaan. Hoe u bovendien met toewijding, creativiteit en een flinke dosis optimisme uw studenten op weg heeft geholpen. Hoe u op zoek ging naar kansen, naar manieren om mensen met elkaar te verbinden.
Dat deed u allemaal op uw eigen manier. Al dat werk wierp zijn vruchten af. En dat is hier, vandaag, ook te zien. Er zijn genoeg voorbeelden die voortvloeien uit het Nationaal Programma Onderwijs. Een tijdelijk programma, waarin een vorig kabinet ruim 8 miljard euro investeerde om de coronaklap voor het gehele onderwijs en onderzoek op te vangen.
Het geld kwam snel beschikbaar en is ingezet om onder meer leerachterstanden weg te werken en het studentenwelzijn te verbeteren. Vanuit de overtuiging dat u, als onderwijsprofessionals, met deze financiering maatwerk kon bieden. U ziet als geen ander waar uw studenten behoefte aan hebben. Wat er nodig was én is. U ondersteunde studenten ook op uiteenlopende manieren. Zoals ervoor zorgen dat uw studenten goed doorstroomden in het onderwijs, het mogelijk maakte dat zij hun stage of onderzoek konden afronden of hulp kregen om mentaal sterker in hun schoenen te staan.
Voorbeelden van deze zogeheten best practices zijn er vandaag in overvloed. Denk aan een mbo-instelling die de handen ineen heeft geslagen met de gemeente en andere maatschappelijke partijen om net afgestudeerde mbo-studenten makkelijker te helpen aan een vervolgopleiding of een plek op de arbeidsmarkt. Of aan eerstejaars hbo-studenten die bij de start van hun studie praktische tips meekrijgen, zodat ze zich bijvoorbeeld meer binden aan hun opleiding en medestudenten én minder vaak stoppen met hun studie. Of universiteiten en hogescholen die samenwerken om meer kennis te vergaren over het mentaal welzijn van studenten, zodat psychische klachten voorkomen kunnen worden of beter worden behandeld.
Beste mensen,
Ik ben dankbaar dat we vandaag bij elkaar zijn gekomen. Onder zeer moeilijke omstandigheden hebt u er het beste van gemaakt. Alles voor de leerprestaties en het welzijn van de studenten. Met al uw creativiteit en deskundigheid, gesteund door het NPO-geld. Dit werd een experiment dat niemand heeft gewild, maar ons toch veel heeft geleerd. Wat goed om vandaag te kijken wat die lessen zijn. Welke innovaties en noodgrepen het waard zijn om te blijven. Ook dat is een manier om verantwoord om te gaan met deze overheidsuitgaven, die ongekend van omvang waren.
Het Nationaal Programma Onderwijs loopt nu bijna ten einde. Het wordt dit jaar geëvalueerd, en de resultaten volgen volgend jaar. En ik blijf oog houden voor de naweeën van corona. Ook als het programma straks definitief is afgelopen.
Want dat is noodzakelijk.
Ik blijf inzetten op het verbeteren van studentenwelzijn. Ik wil ervoor waken dat studenten achtervolgd worden door opgelopen achterstanden in coronatijd, en dat te veel jongeren vroegtijdig stoppen met hun opleiding.
Beste mensen,
Een van mijn favoriete uitspraken is: ‘Alleen kennis vermenigvuldigt wanneer je het deelt.’ Ik wil vandaag dan ook graag aan u vragen: deel vooral uw eigen onderwijservaringen ten tijde van corona. Deel dat met anderen. Wat ging er goed, wat kon beter. En deel ook uw ervaringen met ons als het gaat om het Nationaal Programma Onderwijs. Want dit nemen we allemaal mee in de evaluatie van het programma, en ook in beleidsafwegingen in de toekomst.
Deel dus vooral uw ervaringen, meningen, ideeën en coronalessen, zodat we gezamenlijk onze kennis kunnen vermenigvuldigen. Zodat we samen ons onderwijs weer een stapje mooier en beter kunnen maken. Voor nu, en voor later.
Dank u wel.