2 jaar oorlog in Oekraïne: wat doet Nederland?

Nieuwsbericht | 23-02-2024 | 15:33

Nederland blijft Oekraïne steunen

Rusland begon op 24 februari 2022 met de grootschalige invasie van Oekraïne. Een verdere escalatie van de Russische bezetting van de Krim en delen van Oost-Oekraïne in 2014.

In de afgelopen twee jaar heeft Rusland Oekraïense dorpen en steden vernietigd – en de levens van vele Oekraïners verwoest. Nog steeds vechten Oekraïners elke dag voor hun leven en hun vrijheid. In gebieden die door Rusland worden bezet, lijden miljoenen Oekraïners onder de wreedheid van de Russische bezetting.

Tegelijkertijd vecht Oekraïne voor de vrijheid en veiligheid van heel Europa. Want als Rusland succesvol is in Oekraïne, dan stopt het gevaar daar niet. Ook daarom blijft Nederland Oekraïne steunen. Het is belangrijk dat Nederland zijn verantwoordelijkheid blijft nemen, en samen met andere landen het maximale doet om Oekraïne te ondersteunen. Want er is geen alternatief. Als Oekraïne de oorlog verliest, zullen de kosten voor Nederland nog vele malen hoger worden.

Nederlandse hulp voor Oekraïne

Nederland steunt Oekraïne op verschillende gebieden:

• Militaire steun: zoals materieel en training aan Oekraïense militairen.
• Gerechtigheid voor Oekraïne: zorgen dat oorlogsmisdrijven niet onbestraft blijven en dat mensen die schade hebben ondervonden van de oorlog compensatie ontvangen.
• Sancties tegen Rusland: om het voor Rusland moeilijker te maken de oorlog te bekostigen.
• Wederopbouw: steun om schade te herstellen waar die het hardst nodig is, zoals aan waterleidingen, wegen, ziekenhuizen of elektriciteitsnetwerken.
• Humanitaire hulp: het steunen van internationale, Nederlandse en Oekraïense organisaties bij het leveren van hulpgoederen, het zorgen voor drinkwater(filters), medicijnen, voedsel en bescherming en het helpen van burgerslachtoffers.
• Overige steun: Nederland helpt Oekraïne ook bijvoorbeeld met steun voor de gezondheidszorg, psychosociale steun voor slachtoffers, bescherming tegen cyberaanvallen en ondersteuning van de landbouw.

Al deze steun is met elkaar verbonden. Want er is bijvoorbeeld geen wederopbouw mogelijk, of terugkeer van vluchtelingen, als Oekraïne niet veilig is. En er is alleen duurzame vrede mogelijk als oorlogsmisdrijven worden bestraft en slachtoffers worden gecompenseerd.

Militaire steun

Nederland ondersteunt met wapens, training, uitrusting en ander materieel dat nodig is voor de Oekraïense troepen. In totaal gaf Nederland al meer dan € 2,63 miljard militaire steun aan Oekraïne. Voor 2024 heeft het Nederland een bedrag van € 2 miljard gereserveerd. Lees meer over de militaire steun aan Oekraïne.

Gerechtigheid voor Oekraïne

Oekraïne onderzoekt op dit moment meer dan 100.000 geregistreerde oorlogsmisdrijven in het land, zoals het verwoesten van woningen en ziekenhuizen, moord, verkrachtingen en ontvoeringen van kinderen – en het aantal blijft oplopen. Ook Nederland wil dat verantwoordelijken voor deze misdrijven worden berecht.

• Nederland stuurde via het Internationaal Strafhof tot nu toe vier missies met forensisch experts naar Oekraïne om onderzoek te doen naar oorlogsmisdrijven.
• Het International Centre for the Prosecution of the Crime of Aggression in Den Haag doet onderzoek naar de misdaad van agressie tegen Oekraïne, met het doel om de verantwoordelijken te vervolgen. Ook blijft het kabinet voorstander van, en bereid om gastvrijheid te verlenen aan een op te richten agressietribunaal in Den Haag
• Nederland biedt training en juridische ondersteuning aan Oekraïense openbare aanklagers en  rechters, omdat de meeste geregistreerde oorlogsmisdrijven door Oekraïne zelf zullen worden berecht.
• In Den Haag is het Schaderegister gevestigd voor het registreren van oorlogsschadeclaims van Oekraïense burgers, bedrijven en overheden. Dit Schaderegister moet nog worden aangevuld met een organisatie die ervoor kan zorgen dat geregistreerde claims door Rusland zullen worden gecompenseerd.
• Nederland steunt en financiert via de OVSE onderzoek naar tienduizenden door Rusland ontvoerde Oekraïense kinderen.

Herstel en wederopbouw

Oekraïne kan de strijd alleen volhouden zolang het land economisch overeind blijft. Bijvoorbeeld om salarissen van zorgpersoneel, politieagenten en docenten te kunnen betalen en om onder meer wegen of energienetwerken te herstellen.

• Om de economie draaiende te houden geeft Nederland budgetsteun via de internationale financiële instellingen en de Europese Unie.
• Nederland steunt het bedrijfsleven om bij te dragen aan de wederopbouw en het herstel van Oekraïne, met name op het gebied waar Nederland kennis en expertise in heeft: landbouw, water en gezondheidszorg. Ook is er een exportkredietverzekering om risico’s van zakendoen in Oekraïne af te dekken.
• Om te zorgen dat Oekraïners niet in de kou komen te zitten levert Nederland onderdelen voor het Oekraïense energienetwerk.
• Nederland draagt via verschillende organisaties bij aan het verwijderen van landmijnen in Oekraïne. Momenteel is dit het land met de meeste mijnen ter wereld.

Sancties tegen Rusland

Nederland heeft samen met alle EU-landen tot nu toe 13 sanctiepakketten aangenomen tegen Rusland. Het doel van deze sancties: mogelijkheden voor Rusland beperken om de oorlog voort te zetten (bijvoorbeeld door exportbeperkingen), het steeds moeilijker maken voor Rusland om de oorlog te bekostigen – en om extra druk te zetten op Rusland om zich terug te trekken uit Oekraïne. Lees meer over het nut en doel van sancties.

Opvang Oekraïense vluchtelingen in Nederland

Ongeveer 6 miljoen Oekraïners verblijven als vluchteling in het buitenland. Ongeveer 4 miljoen zijn vluchteling in eigen land. Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne heeft Nederland tot nu toe meer dan 100.000 Oekraïense vluchtelingen opgevangen. Lees meer over de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne.

Hoe nu verder?

De toekomst van Oekraïners en onze toekomst zijn nauw verbonden. En daarom blijft Nederland achter Oekraïne staan. Ook samen met alle landen in de Europese Unie (EU). Op 1 februari 2024 kwamen alle EU-landen tot een akkoord over een langdurig steunpakket van € 50 miljard voor Oekraïne, voor de periode 2024-2027. Daarnaast heeft het kabinet voor 2024 ruim € 2 miljard gereserveerd om Oekraïne verder te steunen.

Tienjarige veiligheidsovereenkomst met Oekraïne

Nederland sluit binnenkort een veiligheidsovereenkomst met Oekraïne voor de komende tien jaar. Deze overeenkomst is een signaal van het kabinet dat Nederland Oekraïne voor langere tijd wil steunen op het gebied van veiligheid, defensie, wederopbouw en gerechtigheid. Hiermee helpt Nederland Oekraïne zich te verdedigen tegen Rusland.

Conferentie over gerechtigheid voor Oekraïne

Op 2 april organiseert Nederland samen met Oekraïne en de Europese Commissie een internationale ministeriële conferentie over gerechtigheid voor Oekraïne in het World Forum in Den Haag. De inzet is om straffeloosheid tegen te gaan en slachtoffers te compenseren. Lees meer over de conferentie.