Toespraak staatssecretaris De Vries bij de oprichting van het Hit and Run Postteam van de Douane

Toespraak | 14-02-2024

Goedemorgen allemaal.

Wat fijn dat jullie vandaag aanwezig zijn. En dat ik de nieuwe stap mag aankondigen die we zo dadelijk zetten in onze strijd tegen drugscriminaliteit. Een strijd waar iedereen in deze zaal zich dagelijks mee bezighoudt en waar een nieuw specialistisch team jullie bij komt versterken.

Een team dat ons niet alleen helpt om drugssmokkel via post- en pakketdiensten te onderscheppen, maar ook om de daders op te sporen en te vervolgen. Zodat we Nederland veiliger maken.

Drugscriminelen schaden onze samenleving. Denk aan de ontploffingen in drugslabs in woonwijken. In steden en op het platteland.

Dit móét stoppen.

Het kabinet pakt ondermijnende criminaliteit daarom keihard aan; samen met veel organisaties. Van overheidsinstanties - met opsporingsspecialisten zoals jullie - tot commerciële bedrijven als post- en pakketdiensten.

Want drugs worden niet alleen vervoerd via grote scheepscontainers; criminelen versturen drugspillen ook anoniem via een brievenbus op de hoek van de straat.

We zetten alles op alles om te voorkomen dat drugscriminelen hun illegale handelswaar via poststukken verspreiden. Zo ontmantelt het PIT - het Post Interventie Team van de politie - grote georganiseerde internationale drugsnetwerken die misbruik maken van onze post- en pakketdiensten.

Daarnaast verhoogde ook de Douane de afgelopen jaren het aantal controles op poststukken. En daarmee raken we criminelen in hun verdienmodel; daar waar het pijn doet.

Ook werken we samen met postdiensten aan nieuwe technologische ontwikkelingen, zodat we controles veel effectiever en efficiënter kunnen uitvoeren. Zo test de Douane momenteel een algoritme dat pillen in poststukken kan detecteren aan de hand van scanbeelden. 

Alles wijst erop dat onze aanpak werkt. We zien dit jaar voor het eerst een daling in het aantal aangetroffen poststukken met drugs. Tegelijkertijd ging het nog steeds om een aantal van 16.500. En ieder poststuk dat drugs bevat, blijft er één teveel.

We weten inmiddels dat de verzenders van die poststukken vaak handelaren zijn die de drugs verkopen via verborgen webpagina’s van het internet. We weten dat ze vooral veel geld verdienen aan gebruikers buiten Europa, zoals in Australië en Nieuw-Zeeland. En we weten dat enkel de drugs onderscheppen niet genoeg is, want dan proberen deze criminelen het via andere wegen.

Dit is precies de reden waarom we ook de verzender moeten opsporen en vervolgen.

De specialisten in de zaal weten hoe lastig dat is. Het verzendadres ontbreekt of is fictief en de kans op vingerafdrukken is vrij klein.

Vandaag zetten we daarom de extra stap die nodig is om verzenders van drugs voor de rechter te brengen. Dat doen we door het HARP - het Hit And Run Postteam - op te richten. Dit team heeft alle expertises in huis om de daders op te sporen; het recht om verdachte drugscriminelen in de boeien te slaan en vast te zetten; en de kennis om een stevig onderbouwd pleidooi te houden voor de rechtbank.

Het HARP lijkt qua opzet erg op het HARC – het Hit and Run Cargoteam. Dit team is zeer succesvol in het opsporen en vervolgen van criminelen die cocaïne vervoeren via schepen en vliegtuigen.

Ze zijn zo succesvol omdat het een samenwerkingsverband is, waarin alle benodigde specialisten van verschillende overheidsinstanties zitten.

We willen dat het Postteam - dat we vandaag oprichten - net zo succesvol wordt als het Cargoteam. Daarom bestaat het HARP nagenoeg uit dezelfde specialisten als het HARC; afkomstig van de Douane, de Politie en het OM. Zij komen in actie na een melding van de Douane en volgen alle sporen die ze aantreffen.

HARP-specialisten werken samen aan dezelfde zaak en maken gebruik van elkaars expertise en bevoegdheden. Voor de Politie is het bijvoorbeeld lastiger om verdachte postpakketjes te onderzoeken zonder de toezichthoudende taak van de Douane. En het OM is de partij die een verdachte kan vervolgen. Al deze verschillende specialisten zitten nu in één team, waardoor ze drugszaken efficiënter aanpakken.  

Om zijn doelen te bereiken, zal het HARP nauw samenwerken met andere partijen, zoals het Post Interventie Team van de Politie en post- en pakketdiensten.

Ook hoop ik dat het HARP spoedig zijn krachten bundelt met buitenlandse opsporingsexperts. Als een overheid maatregelen neemt om een smokkelroute te blokkeren, dan zoeken criminelen een nieuwe route. Lukt dat niet binnen de landsgrenzen, dan verplaatsen ze hun activiteiten daarbuiten. Alleen als we met zo veel mogelijk landen samenwerken, voorkomen we dit effect.

Zo dadelijk tekenen de Douane, de Eenheid Landelijke Expertise en Operaties van de Politie en het Openbaar Ministerie het HARP-convenant, waardoor het HARP officieel kan beginnen met zijn missie. Om drugshandelaren die misbruik maken van onze post- en pakketdiensten op te sporen en te vervolgen.

En daarmee leveren jullie een mooie bijdrage aan de strijd waar iedereen in de zaal zich mee bezighoudt. Om ondermijning tegen te gaan en Nederland nóg veiliger te maken. Ik kijk uit naar jullie eerste successen.

Dank jullie wel.