Baangarantie voor jongeren: Rotterdams succes krijgt landelijk vervolg
Jongeren die al aan het begin van hun mbo-opleiding verzekerd zijn van een baan in bijvoorbeeld de techniek, zorg of kinderopvang. En die al vanaf de basisschool worden begeleid in de keuzes hier naartoe. Het zijn voorbeelden van maatregelen die het programma Gaan voor een Baan! in Rotterdam-Zuid succesvol maken. 19 burgemeesters hebben daarom afgesproken eenzelfde soort project, met baangarantie, in hun gemeente uit te rollen. Dat schrijft minister Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) in een brief aan de Kamer over het verbeteren van de aansluiting van het mbo op de arbeidsmarkt.
Dijkgraaf: “Iedere jongere heeft z’n eigen bagage. De één krijgt een kleine reistas mee vanuit huis, de ander een driedelige kofferset. Ik vind het ook een taak van het onderwijs om verschillen kleiner te maken en leefwerelden groter. Projecten als deze, waarbij jongeren een mbo-opleiding starten mét baangarantie, dragen hier enorm aan bij. Het geeft jongeren in een omgeving waarin dat niet vanzelfsprekend is een vliegende start, helpt tekorten op de arbeidsmarkt tegen te gaan en sluit discriminatie bij het zoeken naar een stage of baan uit. Hulde voor de burgemeesters die hier nu ook in hun gemeente mee aan de slag gaan.”
Winst voor werkgevers
De burgemeesters hebben afgesproken om in hun gemeente, samen met scholen en regionale werkgevers, te kijken hoe een project met baangarantie en loopbaanoriëntatie- en begeleidingsprogramma vanaf de basisschool uitgerold kan worden. Het gaat om 19 burgemeesters die samenwerken in het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid, bestaande uit 20 stedelijke gebieden met in totaal ruim 1,2 miljoen inwoners. Samen met de MBO Raad, VNO-NCW en de ministeries BZK, OCW en SZW starten de 20 gebieden daarnaast een verkenning in de eerste helft van 2024 naar hoe de inzet op baangaranties voor jongeren kan worden uitgebreid naar andere delen van het land. De meerwaarde van deze programma’s zit vooral in dat ze jongeren stimuleren een eigen weloverwogen studiekeuze te maken. Daarmee vergroten ze hun kansen op de arbeidsmarkt. Werkgevers geven baangaranties voor de door hen geselecteerde opleidingen in kansrijke sectoren en weten zo jong talent aan zich te binden. Jongeren komen in aanmerkingen als zij wonen in de focusgebieden en kiezen voor de geselecteerde opleidingen.
Van opgroeien in armoede naar hoger inkomen
Het project is destijds in Rotterdam-Zuid ontstaan omdat bleek dat er een behoorlijke mismatch was tussen de 1200 mbo-studenten die daar jaarlijks een diploma halen en de vraag op de arbeidsmarkt. Daarnaast speelde hoge werkloosheid en opgroeiende kinderen in armoede en bij ouders zonder formele opleiding een rol. Onderzoek laat zien dat jongeren die met baangarantie aan de slag gaan, na circa 1,5 jaar al een hoger gemiddeld jaarinkomen hebben dan wanneer zij in andere sectoren zouden zijn gaan werken. Bovendien starten deze jongeren met een baan die goed bij ze past door de zorgvuldige begeleiding vanaf de basisschool. Kinderen worden bijvoorbeeld met extra lesactiviteiten gestimuleerd talenten te ontwikkelen en maken kennis met beroepen met een goed arbeidsmarktperspectief, bijvoorbeeld in de techniek, haven, logistiek en de zorg. De intensieve begeleiding en baangarantie geeft jongeren een vliegende start. Bijvoorbeeld Samra, die door allerlei privéomstandigheden wilde stoppen met haar opleiding en nu met plezier werkt als verpleegkundige op de afdeling neurologie. En Abdoe, die ook verpleegkunde studeert en na heel wat hobbels nu stage loopt bij een revalidatiecentrum.