Toespraak minister Hoekstra ter gelegenheid van het 20-jarige bestaan van USAR, 3 juni 2023
Toespraak van minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra ter ere van het 20-jarig bestaan van USAR (Urban Search and Rescue Team) op 3 juni 2023.
Beste USAR-teamleden en familie,
Geachte ambassadeurs,
Dames en heren,
‘Iemand die één leven redt, redt de hele wereld’. Zo luidt een gezegde binnen zowel de Joodse als Islamitische traditie. Al twintig jaar brengen jullie als USAR dit principe in de praktijk. Met grote toewijding, durf, en een onvermoeibare inzet. Hier in Nederland, in het Koninkrijk, en overal ter wereld.
In de zwaarst mogelijke omstandigheden gaan jullie tot het uiterste om slachtoffers van rampen te helpen. Daarmee zetten jullie als team – vrouwen, mannen, & honden – iedere keer weer iets uitzonderlijks neer. Maar met jullie oranje helmen staan jullie daarbij wat mij betreft ook voor iets groters. Jullie vertegenwoordigen de helpende hand die Nederland uitstrekt als anderen ons nodig hebben. Wat mag Nederland er trots op zijn dat we jullie in huis hebben. Want jullie behoren tot de absolute wereldtop.
Op Buitenlandse Zaken krijgen we regelmatig met internationale crisissituaties te maken. Die crises vergen altijd een grote inzet, en kennen veel risico’s voor een verkeerde afloop – dat weten jullie als geen ander. Maar juist die moeilijke situaties halen vaak ook het beste in mensen naar boven. Dat zijn de momenten waarop ik zo enorm onder de indruk ben van wat onze mensen, en onze partnerorganisaties weten neer te zetten. Alleen al het afgelopen jaar heb ik dat gezien bij de evacuatie van Nederlandse burgers uit Soedan, en bij de steun die we als Nederland aan Oekraïne geven. En vooral: na de zware aardbeving in Turkije en Syrië.
De inzet van het USAR-team zette daarbij de toon. Al zeer kort na de aardbeving waren jullie ter plekke in het zwaar getroffen Hatay. Daar zijn jullie – onder moeilijke omstandigheden – met indrukwekkende professionaliteit tot het uiterste gegaan om zoveel mogelijk mensen te redden. Heel Nederland kon dat zien in de documentaire De oranje helmen in Turkije.
Wat mij daarbij zelf erg trof waren de haast onmogelijke dilemma’s die jullie werk met zich meebrengt. Hoe je hoop en troost wil geven aan familie, maar niet meer dan je waar kunt maken. Hoe je soms heel moeilijke keuzes moet maken, omdat je niet iedereen kunt redden met de beperkte tijd en middelen die je hebt. Hoe je ook met de gesprekken die je hoopt niet te hoeven voeren, families toch een gevoel van closure kunt geven.
Heel Nederland heeft de betrokkenheid, professionaliteit, moed en menselijkheid van jullie team gezien. Het is indrukwekkend werk – en jullie verdienen er alle erkenning voor. Net als jullie thuisfront. Wat moet het zwaar zijn om je zoon of dochter, je partner, je vader of je moeder, naar gevaarlijke gebieden te zien vertrekken.
Terecht draagt USAR sinds 2007 ook al de status van ‘heavy team’, waarmee jullie je kwalificeren om in de moeilijkste situaties te werken en daar een coördinerende rol te spelen. Die rol hebben jullie meermaals waargemaakt. Overal ter wereld lopen op dit moment mensen rond die er niet meer geweest waren zonder jullie. Voor iedere hulpverlener is dat de hoogst haalbare eer. Dat is wat we vandaag vieren.
Dames en heren,
Met die inzet tonen jullie het beste gezicht van Nederland aan de wereld. Hulpverlenend, professioneel, en levensreddend. Daarmee leveren jullie ook een grote bijdrage aan de Nederlandse diplomatie. Wij zijn een land dat zijn verantwoordelijkheid neemt, en klaarstaat om anderen te helpen. Onder meer door steun aan mensen die slachtoffer zijn van een natuurramp, getroffen zijn door oorlog en geweld of daarvoor op de vlucht zijn.
Dit doen we hoofdzakelijk door het werk van VN-organisaties, het Rode Kruis en NGO’s financieel mogelijk te maken. Dus daarbinnen is de inzet van USAR echt uniek: als een team vanuit verschillende onderdelen van de Nederlandse overheid.
Namens de regering wil ik dan ook graag zeggen dat we trots zijn op jullie, de leden van USAR. We zijn trots op jullie inzet de afgelopen 20 jaar, hier in Nederland en over de hele wereld. Op 20 jaar toewijding, professionaliteit, flexibiliteit en veerkracht. Op 20 jaar van het verschil maken.
Dank jullie wel, en bovenal: gefeliciteerd!