Brede, gezamenlijke inzet voor verbeteren van de transgenderzorg
De laatste jaren stijgt de vraag naar transgenderzorg in Nederland sterk. Dat leidt tot een toename van de wachtlijsten, ondanks dat ook het zorgaanbod is gestegen. Minister Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) heeft ZonMw gevraagd onderzoek te faciliteren met als doel meer inzicht te krijgen in de achterliggende oorzaak van de toenemende zorgvraag en de toekomstige vraag naar transgenderzorg in Nederland. Daaruit blijkt onder meer dat een brede maatschappelijke acceptatie van genderdiversiteit noodzakelijk is. Het gebrek aan acceptatie is grotendeels de oorzaak van de toegenomen zorgvraag, omdat de zorg nu de enige plek is waar transgender personen terecht kunnen.
Oorzaak stijgende vraag transgenderzorg
De Radboud Universiteit deed onderzoek naar de toename van de vraag naar transgenderzorg. Volgens het onderzoek is de toename in de vraag naar transgenderzorg te verklaren door een combinatie van individuele, sociale en maatschappelijke factoren. Er is nog onvoldoende erkenning en maatschappelijke acceptatie van transgender personen. Dat leidt bij transgender personen tot minderheidsstress, de last die zij ervaren van ‘het anders’ zijn. Deze last leidt bij hen tot vragen en brengt transgender personen naar de enige plek waar nu structureel aandacht en zorg voor transgenderpersonen gegarandeerd is, namelijk de specialistische transgenderzorg. Deze loopt hierdoor over. Daarnaast zouden sommige zorgvragen volgens de onderzoekers geschikter zijn voor de reguliere zorg, maar daar is de reguliere zorg nog onvoldoende op ingericht.
Onderzoek naar de toekomstige vraag naar transgenderzorg
Het onderzoek naar de toekomstige vraag naar transgenderzorg in Nederland is uitgevoerd door adviesbureau SiRM. Zij concluderen dat het voorspellen van de toekomstige vraag naar transgenderzorg moeilijk is omdat deze sterk afhankelijk is van ontwikkelingen in de maatschappij. In het rapport worden enkele toekomst scenario’s uitgewerkt, zoals grotere maatschappelijke acceptatie en bekendheid en verdere individualisering en maatwerk. Ondanks dat het gaat om schattingen wordt het in ieder scenario duidelijk dat er (tijdelijke) inhaalcapaciteit nodig zal zijn om de wachtlijsten te verkorten.
Maatschappelijke brede aanpak
De onderzoeken tonen nadrukkelijk een belangrijke aanvullende maatschappelijke rol voor acceptatie van genderdiversiteit. Een brede gezamenlijke maatschappelijke inzet – van hulp, zorg en ondersteuning tot emancipatie, acceptatie en integratie – helpt om kwetsbare groepen structureel een betere plek te geven in onze samenleving.
Minister Kuipers: Transgender personen hebben een maatschappij nodig die ruimhartig plek voor ze maakt. Scholen, ouders, werkgevers en het maatschappelijk domein moeten daarom meer met de acceptatie van genderdiversiteit aan de slag gaan. Dat kan ook helpen om te voorkomen dat het brede palet aan vragen alleen bij de zorg terecht komt.
Inzet in de zorg
Extra aandacht om de transgenderzorg toegankelijk te houden is en blijft noodzakelijk. Gezien de toename in zorgvraag en wachtlijsten in de transgenderzorg blijft het kabinet zich daar ook voor inzetten. De uitkomsten van de rapporten vragen om een tweesporenbeleid waarbij geïnvesteerd wordt in enerzijds specialistische genderzorg om wachtlijsten te verminderen en anderzijds op het vergroten van kennis en acceptatie van genderdiversiteit breed in de maatschappij. Hier is een belangrijke rol voor alle betrokken partijen in de zorg weggelegd, maar ook voor het onderwijs en maatschappelijke organisaties.
Zij moeten zich ieder vanuit de eigen rol én gezamenlijk inspannen om de transgenderzorg verder te verbeteren en toegankelijker te maken. Die samenwerking en coördinatie tussen partijen wil het kabinet faciliteren door een onafhankelijke en verbindende organisatie voor de transgenderzorg op te richten. De komende periode wordt een voorstel hiervoor uitgewerkt.