Steeds minder voedselverspilling in Nederland, maar hoger tempo noodzakelijk
Nederlanders verspillen steeds minder voedsel. Huishoudens boeken de meeste vooruitgang. Sinds 2015 gooien zij 23 procent minder eten weg. Gemiddeld verspilden Nederlanders in 2022 thuis 33,4 kg eten per persoon. Binnen de hele voedselketen zijn van boer tot bord weliswaar veelbelovende initiatieven om verspilling tegen te gaan, maar meer inzet is nodig. Nog altijd wordt ongeveer een kwart van al het voedsel in Nederland verspild. In het huidige tempo wordt het doel om voedselverspilling in 2030 te halveren niet gehaald. Om de doelstelling te halen zijn extra maatregelen nodig.
Dat schrijft minister Piet Adema van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) vandaag aan de Tweede Kamer. De brief bevat nieuwe cijfers over voedselverspilling bij consumenten thuis (2022) en in de hele voedselketen (2009-2020), waaronder ook landbouw, voedselproducenten, supermarkten en horeca vallen. Daarnaast is een onderzoek van Wageningen University & Research (WUR) toegevoegd met adviezen over aanvullende maatregelen. De minister wil in ieder geval verplichte monitoring en rapportage van voedselverspilling voor de voedselsectoren verkennen. Naar verwachting volgt vóór de zomer een besluit over aanvullende maatregelen om verspilling tegen te gaan.
Minister Piet Adema van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV): “Goed voedsel is onze eerste levensbehoefte. Als we ons eten verspillen, gooien we ook onnodig geld, water, energie en andere grondstoffen weg. En natuurlijk de waardering voor het vakmanschap van de boer. Gelukkig zetten we mooie stappen vooruit. Vooral thuis gooien mensen veel minder voedsel weg. Dat is een geweldige prestatie. Tegelijk zie ik dat we in de hele keten nog te weinig progressie boeken. Er moet echt een tandje bij om voedselverspilling in 2030 te halveren, want er is van boer tot bord nog veel winst te behalen.”
Veelbelovende initiatieven
Het ministerie werkt samen met het Voedingscentrum en de Stichting Samen Tegen Voedselverspilling aan het tegengaan van verspilling. Bij huishoudens is onder meer door campagnes als de jaarlijkse Verspillingsvrije Week in september al veel vooruitgang geboekt. In 2022 gooiden Nederlanders thuis gemiddeld 33,4 kilo eten per persoon weg. Dat is 23 procent minder dan in het ijkjaar 2015. Toch lijkt de dalende trend nu te stagneren. Daarom is meer actie nodig is vanuit de hele voedselketen om de Nederlander te helpen thuis minder voedsel te verspillen.
In de hele voedselketen zijn inmiddels een aantal veelbelovende initiatieven genomen tegen voedselverspilling. Zo wordt gewerkt aan een effectievere broodketen om retourstromen te voorkomen. Dagelijks worden namelijk 700.000 broden teveel gebakken. Ongeveer de helft gaat verloren in de keten, onder meer bij supermarkten, waar 8 procent van het brood retour gaat naar bakkerijen en wordt verwerkt tot veevoer. Ook wordt gewerkt aan business cases om onvermijdbare reststromen, zoals snijresten van aardappelen, groenten en fruit op grote schaal te verwerken tot diervoer voor een circulaire productie van vlees, zuivel en eieren.
Totale voedselverspilling
Toch is in de hele voedselketen, van landbouw tot consument, nog veel winst te behalen bij de bestrijding van voedselverspilling. Uit de nieuwe cijfers van de WUR blijkt dat, omgerekend naar hoofd van de bevolking, de voedselverspilling in 2020 in de hele voedselketen 97 tot 123 kilo per Nederlander bedroeg. Dat is een daling van 5,8 procent tot maximaal 15,8 procent, ten opzichte van 2015. Doordat de data van ketenpartijen nog niet nauwkeurig genoeg zijn en verspilling niet overal wordt gemeten, wordt gewerkt met bandbreedtes. Toch geven de cijfers aan dat een halvering van de totale voedselverspilling in Nederland een enorme winst oplevert. Zo kunnen 2,7 miljoen mensen een jaar eten van het voedsel dat niet wordt verspild en zorgt het voor een reductie aan broeikasgassen van twee tot drie megaton.
Aanvullende maatregelen
Om de doelstelling voor voedselverspilling te halen, zijn naast het voorzetten van de huidige aanpak ook aanvullende maatregelen nodig, concludeert de WUR in het onderzoek. Zo is het belangrijk om de voedselverliezen in de landbouw beter te monitoren. De minister verkent ook of het mogelijk is monitoring en rapportage in de keten verplicht te stellen. Op die manier kan nauwkeuriger worden bekeken welke maatregelen effectief zijn om voedselverspilling tegen te gaan. Samen met aanvullende maatregelen, waar later dit jaar een besluit over wordt genomen, moet dat ervoor zorgen dat in 2030 voedselverspilling in Nederland is gehalveerd, vergeleken met 2015.