ICT Belastingdienst verbetert, stabiliteit blijft nodig
De ICT van de Belastingdienst staat er beter voor dan enkele jaren geleden. Systemen worden gemoderniseerd, projecten worden beter uitgevoerd en de dienstverlening aan burgers en ondernemers is digitaal uitgebreid; bijvoorbeeld door de introductie van de verkorte aangifte. Tegelijk zijn prioriteiten en stabiliteit in de volle ICT-planning nodig om de modernisering op een goede manier af te ronden. Met deze aanpak ontstaat er richting 2026 meer ruimte voor nieuwe ICT-projecten en grote beleidswijzigingen. Dat is de boodschap van de ICT-brief van de Belastingdienst die staatssecretaris Van Rij vandaag aan de Kamer heeft aangeboden.
Bij deze brief zit ook het Meerjarenportfolio (MJP) van de Belastingdienst. Het MJP schetst welke prioriteiten op ICT-gebied er de komende jaren zijn.
Staatssecretaris Van Rij (Fiscaliteit & Belastingdienst): “De Belastingdienst verwerkt 1 miljard euro aan belastinginkomsten per dag en vele honderden miljoenen transacties per jaar. Het overgrote deel daarvan wordt volledig automatisch verwerkt door ICT-systemen die nagenoeg zonder problemen functioneren. We vinden dat allemaal vanzelfsprekend, maar dat is het niet. Er wordt door de mensen van de Belastingdienst keihard gewerkt om te zorgen dat alle verschillende belastingen worden geïnd en aan Nederland worden teruggeven via publieke voorzieningen als de zorg, het onderwijs of de infrastructuur. Om onze belangrijke taak te kunnen blijven uitvoeren, zijn we bezig met het moderniseren van de ICT. Hierdoor ontstaat er richting 2026 geleidelijk meer ruimte voor nieuwe ICT-projecten of grote beleidswijzigingen.”
Plannen en verbeteren
Met dit eerste MJP is er een duidelijke ICT-planning voor de komende jaren met een duidelijke prioritering wat eerst moet en wat later wordt gedaan. Het MJP loopt van 2023 tot en met 2027 en geeft aan hoeveel ICT-tijd er nodig is om een project uit te voeren. Zo zijn alle opdrachten opgenomen die nodig zijn om de continuïteit van de ICT-systemen te borgen en om de noodzakelijke vernieuwingen door te voeren. Alle projecten zijn ten opzichte van elkaar afgewogen en geprioriteerd. Daarbij is specifiek gekeken naar de technische status, naar het belang voor burgers en bedrijven en naar de noodzaak voor aanpassing of modernisering. Het versimpelen en verbeteren van de dienstverlening van de Belastingdienst voor alle Nederlanders via de verschillende belastingen is en blijft daarbij het uitgangspunt.
Peter Smink, DG Belastingdienst: “We moderniseren onze systemen terwijl de winkel openblijft. Dat betekent dat we de komende jaren steeds keuzes moeten maken. We kijken daarbij naar wat eerst moet en naar wat later kan. ICT mag niet meer op de tweede plaats komen te staan. We willen zorgen dat nieuw beleid goed aansluit bij de bestaande (gemoderniseerde) infrastructuur. De Belastingdienst wil daar aan bijdragen en gesprekpartner zijn en blijven voor beleidsmakers en politiek.”
Door de ICT te moderniseren kan nieuwe of gewijzigde wetgeving eenvoudiger doorgevoerd worden. Bovendien wordt ook de technische schuld – dat wil zeggen: ICT die verouderd is en een lager aanpassingsvermogen heeft – teruggebracht. De technische schuld in applicaties van de Belastingdienst is sinds 2018 gereduceerd van 52 procent naar 26 procent in 2022.
900 applicaties, 17 ketens
De ICT van de Belastingdienst bestaat uit 900 applicaties en 17 ketens, inclusief de ondersteuning die aan de Dienst Toeslagen en Douane wordt geboden. Daarnaast voert de Belastingdienst uiteenlopende (niet-fiscale) taken uit voor andere overheidsorganisaties die ook van invloed zijn op het ICT-portfolio en het beschikbare aantal uren. Het budget van de ICT-organisatie van de Belastingdienst bedraagt in 2023 860 miljoen euro. Circa 60 procent hiervan is bestemd voor personele uitgaven. De resterende 40 procent wordt besteed aan zaken als ICT-infrastructuur, ICT-licenties en het uitbesteden van projecten.
Voor 2023 wordt gewerkt met een beschikbare ICT-tijd van 626.000 dagen voor de Belastingdienst (dat was 535.000 in 2019). Er wordt onderzocht of dit verder kan worden uitgebreid. Jaarlijks is circa twee derde van de totaal beschikbare dagen nodig voor beheer en onderhoud. Hierbij horen de activiteiten voor het datacenter van de Belastingdienst, de printstraat, regulier ICT-management en het bewaken van de digitale veiligheid in het Security Operations Center. Deze activiteiten zijn nodig, zodat burgers en bedrijven aangifte kunnen blijven doen, deze aangiften verwerkt kunnen worden en betalingen kunnen worden ontvangen of gedaan.