Letterlijke tekst persconferentie na ministerraad 24 juni 2022

Mediatekst | 24-06-2022

Inleidend statement viceminister-president Schouten

Zoals u weet is de minister-president op dit moment in Brussel waar hij met de andere Europese regeringsleiders onder meer heeft gesproken over de steun van de EU aan Oekraïne. En ook de vicepremiers Kaag en Hoekstra waren vandaag afwezig, of deels afwezig. En om deze reden sta ik u wederom te woord deze keer.

We hebben in de ministerraad gesproken over Oekraïne. En de de strijd in Oekraïne voltrok zich deze week weer in alle hevigheid, en als kabinet blijven we herhalen dat we zullen doen wat nodig is om Oekraïne te steunen, zowel militair als financieel, maar ook humanitair. En zoals minister-president Rutte gister in Brussel al heeft gezegd, is een belangrijke steun in de rug dat de Europese Raad ook kon instemmen met de kandidaat-lidmaatschap voor zowel Oekraïne als Moldavië. En ik heb enkele weken geleden op deze plek ook al gezegd dat het kabinet zich realiseert dat de gevolgen van de oorlog in Oekraïne en de sancties ook in Nederland steeds meer voelbaar zijn. Dat merken we aan de stijgende prijzen aan de pomp, in de supermarkt en iedereen voelt het ook in zijn of haar portemonnee. En we hebben als kabinet ook oog voor de kwetsbare inkomensgroepen. Maar deze situatie zal ook van ons allemaal wat vragen. Tegen deze achtergrond is het wel positief dat al enkele pensioenfondsen deze week een indexatie hebben aangekondigd. En dat betekent dat veel gepensioneerden op korte termijn gelukkig weer kunnen rekenen op een verhoging van hun pensioen. En deze week zijn wel helaas geconfronteerd met het terugschroeven van de Russische gasleveranties aan Europa. En inmiddels stijgen niet alleen de prijzen, maar neemt ook het risico op gastekorten toe. En dat was ook de reden voor het kabinet om afgelopen maandag het zogenaamde bescherm- en herstelplan gas te activeren. En we nemen hiermee ook maatregelen om ervoor te zorgen dat onze gasvoorraden voor de komende winter voldoende gevuld zijn en om op korte termijn de leveringszekerheid te verbeteren.

Vandaag hebben we uiteraard ook kort teruggeblikt op het stikstofdebat dat deze week heeft plaatsgevonden. En we begrijpen de zorgen in de samenleving en in de Kamer over de plannen en die nemen we ook zeer serieus. En daarom is het ook belangrijk om te blijven benadrukken, wat de betreffende ministers gister ook in het Kamerdebat hebben gedaan, dat de plannen van het kabinet een vertrekpunt zijn, waarbij er ruimte is voor maatwerk.

Tot slot kan ik u melden dat de ministerraad vandaag een besluit heeft genomen over de toekomst van Schiphol. En daarbij heeft het kabinet bij dit besluit goed gekeken naar enerzijds het belang van Schiphol als een internationale luchthaven en anderzijds naar het belang van de omwonenden van Schiphol en een goede leefomgeving, en dan hebben we het over geluidsoverlast, over stikstof, fijnstof, CO2 en ook dat we daarbij kijken naar de economische functie van Schiphol. Minister Harbers, die geeft aansluitend aan deze persconferentie een uitgebreide toelichting ook op het Schipholbesluit. En het lijkt me ook goed om dan ook de specifieke vragen dan ook aan hem te stellen. Al mag het uiteraard ook aan mij, maar hij zal daar net wat meer over kunnen vertellen dan ik, denk ik. Tot zover.

WARNAR (SBS)

Ja, mevrouw Schouten, u zei het net zelf al: de prijzen zijn enorm gestegen, dat zien we overal. In de supermarkten hebben we het nu over een prijsstijging van vijftien procent ten opzichte van september. Wat zegt u tegen alle Nederlanders die eigenlijk elke week of maand zien dat zij minder boodschappen kunnen doen?

SCHOUTEN
Dat de situatie voor sommige mensen zwaar is. Dat we dat als kabinet ook zien. Dat het ook uiteraard allemaal ook weer samenhangt met de stijgende inflatie en die hangt ook weer samen met onder andere de oorlog die in Oekraïne gaande is. Dus is een situatie die voor veel onzekerheid leidt, zeker ook voor de mensen thuis in hun portemonnee. En als kabinet kijken we ook echt naar degene die het het zwaarst hebben. Dat zijn dan de lage inkomens, de middeninkomens, maar dat dit ook voor iedereen wel wat zal vragen.

WARNAR
Ja, want het kabinet heeft al een aantal maatregelen genomen voor de lagere inkomens. Maar goed, die prijzen blijven stijgen en het kabinet zegt eigenlijk ook wekelijks: meer dan dit kunnen of willen we niet doen. Wat kan er nog gebeuren voor deze mensen?

SCHOUTEN
Het kabinet heeft ook gezegd dat wij ook tijdens de zogenaamde augustusbesluitvorming, terwijl het wat technische termen, maar dus in de zomer dat we ook weer kijken: hoe staat het ervoor? Daar betrekken wij ook dan de laatste cijfers ook van het CPB bij die op dat moment ook bekend zijn om ook weer te bekijken wat er nodig is. Maar dat is het moment waarop we daar ook nader naar zullen kijken.

WARNAR

Ja, dit moment wordt nu zo vaak genoemd dat ik eigenlijk het idee heb: dan gaat er heel veel veranderen. Kan er dan wel zoveel veranderen, als dat nu niet kan?

SCHOUTEN
Nou, dat is het moment dat we ook de cijfers hebben, laatste cijfers, over, van: hoe staan de huishoudens er nu voor? Waar, nou ja, wat is hun koopkrachtsituatie op dat moment? Daarin kijken we ook natuurlijk nadrukkelijk naar: wat zijn effectieve maatregelen, maar ook: wat kan er? Want we kunnen aan de ene kant natuurlijk wel dingen beloven. Maar als het dan heel ingewikkeld wordt om dat uit te voeren, dan heeft ook niemand daar wat aan. Dat zijn exact de vragen die wij ook moeten beantwoorden en die zullen we ook gaan beantwoorden in de zomer.

WARNAR
U heeft het over augustus, dat is nu over twee maanden. Kunnen er dan per direct dingen ingaan, of gaan er dan weer een aantal maanden overheen?  

SCHOUTEN
Nou, dat zijn precies de vragen die we dan ook moeten beantwoorden. En natuurlijk zijn we nu ook allemaal dingen aan het voorbereiden en aan het kijken. Maar dat zijn dan wel aspecten die we daar ook in meewegen. Zoals gezegd je kan ook heel veel dingen willen, maar als het dan ook weer niet uitgevoerd kan worden, dan heeft ook niemand daar wat aan. Dus dat is één van de zaken die we ook nadrukkelijk bekijken.

WARNAR
Dus eigenlijk zitten deze mensen nog heel lang in onzekerheid?

SCHOUTEN
Nou ja, tegelijkertijd heeft het kabinet natuurlijk al voor ruim zesmiljard aan maatregelen genomen. 1 juli aanstaande gaat natuurlijk ook de verlaging van de btw in op de energierekening. Dat zijn allemaal stapjes, dat geef ik toe. En tegelijkertijd zien we ook gelukkig dat de lonen ook wel weer aan het stijgen zijn. Ik noemde net de pensioenfondsen ook al. Maar augustus is het moment waarop wij dat ook nader zullen beoordelen.

WESTER (RTL)

Mevrouw Schouten, u zei zojuist over de stikstof en de boeren: wat er nu nog aan plannen ligt, dat is een vertrekpunt. Maar die finish, die ligt toch al vast?

SCHOUTEN
De doelen die zijn vastgesteld, daar, dat zijn, dat is... of, vastgesteld, de doelen die staan in het coalitieakkoord genoemd, vijftig procent reductie van de hoeveelheid stikstof en ook driekwart van de Natura 2000-gebieden onder de, ja, in de goede condities. Dat zijn doelen waar van de week natuurlijk ook het debat over gevoerd is. Dat is het ook, het uitgangspunt van het beleid. Tegelijkertijd met de hoe-vraag zijn natuurlijk nog heel veel keuzes te maken. En dat hebben minister Van der Wal en minister Staghouwer gister ook aangegeven.

WESTER
Maar het eindpunt blijft gewoon precies hetzelfde. En dan kun je omweggetjes maken, maar, ja, dat doemscenario dat de boeren boven het hoofd hangt, dat blijft geloof ik gewoon gelijk.

SCHOUTEN
De doelen die zijn geformuleerd en dat moet ook. Het is niet alleen zo van dat dat een soort keuze is, of we daar nu wel of niet aan willen geloven, we moeten zorgen dat die staat van die natuur verbetert. Nou ja, dat kan ook op verschillende manieren, maar een belangrijk (onverstaanbaar, red.) de wetten van dus ook  het reduceren van de hoeveelheid stikstof. En daarnaast wordt er natuurlijk wel gekeken: wat betekent dan in dat gebied, en wat betekent dat dan ook voor bijvoorbeeld de boeren die in dat gebied zitten. En dat zijn vragen die ook nog echt wel nader ingevuld kunnen gaan worden.

WESTER
Wat zegt het kabinet tegen provincies als bijvoorbeeld eerder Friesland, vandaag ook Limburg, zeggen: dit gaan we niet doen zo?

SCHOUTEN
Nou, voor het kabinet is het belangrijk dat we dat ook in overleg natuurlijk met die provincies doen. Het kabinet heeft gezegd: de doelen, die worden geformuleerd, de invulling daarvan is ook mede aan de provincies om dat vorm te geven. Omdat we ook belangrijk vinden dat er in dat gebied gekeken wordt wat er kan, wat de opties zijn, en wat dat betekent ook voor de verschillende activiteiten die daar plaatsvinden. En dan moet je dat ook in gesprek met elkaar blijven doen. Dan is het ongelofelijk belangrijk om dat ook samen te doen. Maar het stilstaan en niks doen is geen optie. Dus dat is duidelijk, maar hoe je dat doet, dat wil je ook graag met die provincie samen doen. En ik zie ook gelukkig wel dat er provincies zijn die wel verregaande plannen hebben om daar ook invulling aan te geven.

WESTER

Maar was die kleurplaat, die minister Van der Wal een aantal dagen eerder heeft gepresenteerd, misschien achteraf toch iets te grof?

SCHOUTEN

Nou, het is volgens mij geen kleurplaat maar het is een kaart waarin de reductiedoelstellingen zijn geformuleerd.

WESTER
Met heel veel kleurtjes.

SCHOUTEN
Daar staan ook kleurtjes in om het iets inzichtelijker te maken, denk ik. Maar daarbij heeft zij ook gezegd: dit is het vertrekpunt ook om daarna die discussie ook te voeren: hoe gaan we dat dan precies doen? En zij heeft gister ook aangegeven dat maatwerk dan ook gewoon van belang is. Zij wilde wel duidelijkheid geven ook aan de provincies, van: nou, als we nu aan de slag moeten, nou, wat zijn dan de zaken waar u rekening mee moet houden, zodat zij ook helderheid hebben om die invulling vorm te gaan geven.

WESTER
Was misschien het kabinet toch nog iets even, van: hebben we dit nou wel helemaal op de goede manier gepresenteerd? Rekening houden met alle emoties die zouden kunnen ontstaan?

SCHOUTEN

Nou, het is sowieso geen gemakkelijke boodschap. En dat is ook, hoe je dit ook presenteert, dit is in alle gevallen is het een enorme opgave. En daar is het kabinet zich zeer van bewust. En daarom is het zo belangrijk om juist in de invulling, om ook te gaan kijken naar: wat zijn de opties? Wat kan je in zo’n gebied? Wat betekent dan ook voor bijvoorbeeld de boeren in zo’n gebied? En hoe doe je dat ook goed in samenspraak? Maar waarbij we wel weten dat we echt wel voor een opgave staan die we ook moeten gaan realiseren.

WESTER

Zegt u daarmee nou ook tegen de boeren: houd je nog even gedeisd, wacht rustig af, het wordt allemaal nog wat anders?

SCHOUTEN
Nee, ik zeg tegen de boeren: blijf dat gesprek aangaan. Kijk, denk ook mee, wat de opties zijn. Denk ook mee, nou ja, wat de opties voor uzelf zijn, en blijf dat gesprek ook voeren. Met de provincie, want die gaan natuurlijk eerst aan de slag, maar ook met het kabinet. Dat is altijd toch uiteindelijk de beste manier om hier verder te komen met elkaar.

WESTER

Dus gewoon: blijf het gesprek voeren maar weet wel: het einddoel verandert niet?

SCHOUTEN
Er zijn grote opgaven en we moeten die doelen ook echt gaan halen om de natuur te verbeteren, maar ook om te zorgen dat, in het algemeen, ook vergunningverlening mogelijk is. En daar zien we gewoon, ook voor de boeren, dat dat gewoon nu niet kan. En dat geeft ook heel veel onzekerheid.

BREEDVELD (NOS)

Wat ik niet zo goed begrijp, u was in het vorige kabinet verantwoordelijk voor landbouwbeleid. Nu is het probleem aan het licht gekomen, stikstof, en toen is het ook niet gelukt om perspectief te bieden voor de boeren en ook nu, zegt ook de Tweede Kamer, is het de minister Staghouwer van landbouw niet gelukt om perspectief te bieden. Hoe kan dat toch?

SCHOUTEN
Volgens mij is gisteren het debat erover geweest, van: is het voldoende perspectief wat zij hebben? Minister Staghouwer heeft daar ook zijn opties ook neergelegd en de Kamer heeft ook gezegd: nou, ga daar ook echt verder mee en zorg ook dat daar verduidelijkingen op gaan komen. Dat heeft hij ook toegezegd. Het is natuurlijk nu, op dit moment, ook dat het steeds duidelijker wordt, van: nou ja, wat zijn de gebieden waar er ook veel gereduceerd moet worden? En dan kan er in het ene gebied meer dan in het andere gebied. Nou, en wat zijn dan de verschillende mogelijkheden die daarbij horen? Dat heeft hij ook al geschetst in zijn brief, maar de Kamer heeft ook gezegd: nou ja, ga daar verder mee en probeer ook daar meer duidelijkheid over te geven.

BREEDVELD

Nou, maar wat volstrekt helder is, is dat er minder vee moet zijn en wat volstrekt onhelder is op welke andere manier boeren dan een toekomst moeten hebben. En, ja, ik denk dat het kabinet ook dat toch wel aan te rekenen is, inclusief het vorige.

SCHOUTEN
Er zijn verschillende opties hoe je ook door kunt als boer, wat de opties zijn. Het hangt ook samen met in welk gebied u, of de boer dan, bezig is. Zoals u heeft gezien ook op de kaart is in sommige gebieden, zijn er meer opties om door te gaan met, nou ja, wat meer traditionele manier van boeren dan op andere gebieden. Maar dat wil niet zeggen dat er dan in die andere gebieden totaal per definitie niets meer kan. Dat is afhankelijk ook precies hoe dicht je bij dat gebied zit natuurlijk. En daar is gevraagd om wat nader uit te werken wat dat dan betekent, bijvoorbeeld voor extensivering, ook met natuurbeheer erbij et cetera. En die handschoen heeft minister Staghouwer ook opgepakt.

BREEDVELD
Ja, maar we kunnen in ieder geval veilig vaststellen dat de boeren niet overtuigd zijn van dat perspectief wat u schetst. Het tweede, geldt eigenlijk ook voor mensen die nu tegen de armoede aanhangen, ook deze mensen hebben geen perspectief. En eigenlijk, wat u zegt, en het hele kabinet, is: wacht u maar tot augustus en dan zullen we kijken wat er nog eventueel mogelijk is. Dat is toch geen perspectief voor mensen?

SCHOUTEN
Nou, dat is... kijk, het kabinet neemt natuurlijk telkens maatregelen. Volgens mij was het anderhalve week geleden dat er een debat ook was over de voorjaarsnota waarin het kabinet ook weer allemaal voorstellen heeft gedaan om te zorgen dat de koopkracht van mensen verbetert. Zo gaan we sneller bijvoorbeeld het minimumloon verhogen en daar zitten ook een verhoging van de uitkeringen aan. Ik heb deze week zelf ook nog een aantal plannen gepresenteerd, waarin we ook zorgen dat het voor mensen die bijvoorbeeld in de bijstand zitten, ook meer mogelijk wordt om bijvoorbeeld bij te verdienen. Dat zijn allemaal onderdelen die eraan bijdragen dat mensen toch nog, nou ja, enige verlichting vinden in deze moeilijke tijden, want die zijn er.

BREEDVELD
Nee, ik begrijp het, maar het punt is: dit kabinet heeft natuurlijk besloten tot het aanstellen van een minister van Armoedebeleid. Dat bent u. Dus u heeft de problemen al voor de oorlog, voor de energieprijzen die de lucht in schoten, al erkent. En nu dreigen de mensen over het randje te vallen, en nu komen er allerlei noodmaatregelen en moeten maar mensen zitten af te wachten. Maar dat is allemaal mosterd na de maaltijd voor deze mensen.

SCHOUTEN
Nou, het is niet zo dat wij pas zijn begonnen nu. U weet dat we in december heeft het kabinet al maatregelen aangekondigd. Daarna in februari. Vervolgens weer in mei bij de voorjaarsnota. Ik zeg: in augustus gaan we het ook weer doen. Dus het is niet zo dat we nu pas bedenken dat we iets moeten doen, er zijn tussentijds allerlei maatregelen genomen die dit jaar al oplopen tot zesmiljard euro. Dat is ook nodig. Ik zeg ook niet dat we dat niet moeten doen, integendeel. Ik denk dat we ook steeds weer moeten blijven kijken hoe we daar goed mee omgaan, juist om te zorgen dat mensen ook, nou ja, enige verlichting krijgen in een moeilijke situatie.

VRAAG (TELEGRAAF)

Heeft u eigenlijk na, los van de ministerraad zelf natuurlijk, na gisteravond ook nog even contact gehad met uw collega, minister Staghouwer?

SCHOUTEN
Ik heb hem gisteravond nog een appje gestuurd, maar hij zat vrij laat in debat. Toen hij klaar was, was ik al naar bed. Dus ik heb hem nog wel een appje gestuurd, maar hij stond toen in debat. Dus hij kan het begrijpelijkerwijs niet beantwoorden.

VRAAG

Het woord van steun, of wat voor boodschap zat daarin?

SCHOUTEN
Nou, toch dat het een ingewikkeld en zwaar debat is, ja. En dat was denk ik in het algemeen was het natuurlijk ook wel verwacht, omdat je weet dat het over een zwaar onderwerp gaat dat veel mensen raakt, dat ook, nou ja, dat hebben we deze week natuurlijk ook gezien, mensen ook onzekerheid geeft. En daarin moet je toch proberen steeds de koers te houden. Maar ook in dat gesprek ook goed te luisteren naar, nou ja, wat er ook aangedragen wordt door bijvoorbeeld boeren.

VRAAG
Hij is natuurlijk ook een partijgenoot van u en vervult ook uw oude portefeuille. Heeft u dan ook nog een rol, dat u zegt van: neem je af en toe even mee, ik ondersteun je hiermee, probeert u hem te helpen?

SCHOUTEN
In het algemeen is het zo dat in het kabinet wij ook echt heel collegiaal met elkaar omgaan. Dus iedereen probeert ook wel daar waar nodig met elkaar mee te denken. Het is niet zo dat ik mij actief nu bemoei met: wat gebeurt er tussen mijn vorige portefeuille. Ik vind dat mijn opvolgers ook alle ruimte moeten hebben om daarin zelf hun keuzes te maken.

VRAAG
Heeft u, als u terugkijkt op wat er nu gebeurd is natuurlijk iets wat al een tijdje aan zien komen, heeft u dan zelf ook nog van: goh, heb ik de zaak destijds wel goed aangepakt?

SCHOUTEN

Nou, toen de uitspraak van de Raad van State kwam, toen zijn we natuurlijk meteen ook aan de slag gegaan om te kijken: wat we moeten we allemaal doen om te zorgen dat die stikstofreductie... of dat die stikstof gereduceerd wordt? En dat zijn, ook daarin, ik heb ondertussen ook een wet aangenomen in die periode om die stikstof ook daadwerkelijk te reduceren. Wij hebben destijds ook meer geld geregeld, ook voor natuurbeheer en onderhoud, dat is ook een belangrijke component daaraan. We hebben natuurlijk een aantal maatregelen genomen, ook de uitkoop van de varkenshouderij, et cetera. Maar we wisten ook dat de opgaven echt wel groot waren. En daarom vond het kabinet ook belangrijk, dat is met de formatie ook daarover gehad, dat we ook voldoende geld hebben om juist die grote stap te kunnen zetten. Want dit zijn zulke grote opgaven, ja, dat moet je ook echt wel, nou ja, met alle partijen doen, maar ook zorgen dat je, ja, de financiële middelen hebt om daar die stap ook te kunnen zetten.

VRAAG
Nog een laatste vraag. Hoe verklaart u dat, er zijn echt gigantische bakken geld beschikbaar op stikstofbeleid, maar bijvoorbeeld ook bij koopkracht is er al zes-, zevenmiljard uitgetrokken. Maar eigenlijk is iedereen vervolgens ontevreden. Hoe kan dat nou als er zoveel geld beschikbaar wordt dat eigenlijk geen mens er blijer van lijkt te worden?

SCHOUTEN

Nou ja, ik denk dat, op dit moment is de situatie in het algemeen heel complex. Als je ziet, ik heb net al even een aantal voorbeelden genoemd, maar de situatie bijvoorbeeld op de gasmarkt, de vraagstukken rondom ook asiel, de zaken rondom koopkracht, de onzekerheid ook, nou ja, in het algemeen in de samenleving. Daar zijn we ons als kabinet zeer van bewust dat dat ook gevoelens met zich meebrengt. En dan is het wel aan ons om toch wel duidelijk te maken, van: dit zijn zaken die we kunnen doen. Soms kun je dingen ook niet doen. Maar hier gaan we wel koers proberen te houden. Maar ook wel steeds proberen dat in verbinding te doen met die samenleving. Ja, dan is dat niet altijd de makkelijke boodschap, maar dan moeten we dat ook doen om weer door te gaan met elkaar.

VAN LEEUWEN (BNR)

Nog even naar uw collega Staghouder, Staghouwer. Wat is volgens u de definitie van kringlooplandbouw?

SCHOUTEN
Wat volgens mij de definitie van kringlooplandbouw is? Dat is een landbouw waar de input en de output met elkaar in samenhang is. Dus dat je ook zorgt dat bijvoorbeeld, nou ja, de eiwitten en dergelijke die je nodig hebt van de ene kant en dat wat je weer teruggeeft in de vorm van mest, dat dat in balans is.

VAN LEEUWEN

En dat lukt dus wel om voor Prinsjesdag in uw brief te krijgen? Want daar moest u eerst tot november op wachten.

SCHOUTEN

Ik denk niet dat het alleen gaat over de definitie maar met name ook dat de Kamer vroeg om: wat voor perspectief horen daar nou precies bij? En dat is hetgeen wat hij ook verder gaat uitwerken.

VAN LEEUWEN
Ik wilde een korte reactie vragen op een uitspraak van het Hooggerechtshof in de Verenigde Staten. Heeft u dat meegekregen? Net landelijk is daar het recht op abortus afgeschaft tijdens de uitloop van de ministerraad.

SCHOUTEN
Ok.

VAN LEEUWEN
Kunt u namens het Nederlandse kabinet daar kort op reageren?

SCHOUTEN

Ja, dit is een uitspraak van het Amerikaanse hof. En ik denk dat het allereerst ook aan het Amerikaanse hof is, of in de Amerikaanse media, om daar ook op te reageren. Ik denk in Nederland staat gewoon, hebben wij, denk ik, ook gewoon duidelijk wat hier in Nederland aan de ene kant beschikbaar is ook voor de moeder in nood en ook voor de kinderen in, nou ja, die geboren worden als daar ook wordt voor gekozen. Dus wij hebben hier zelf onze eigen regels en onze eigen standpunten daarover.

ORNSTEIN (BUITENHOF)

... Dinsdag een uitspraak... Er is afgelopen dinsdag heeft de Eerste Kamer ervoor gekozen om de vijf-dagentermijn af te schaffen en in Amerika is een historisch besluit genomen over abortus waarbij gezegd is: er mag geen landelijk abortuswetgeving meer bestaan. Dat moet nu per staat gaan, dat is kort samengevat wat het Hooggerechtshof gezegd heeft. Mijn vraag was eigenlijk aanvullend, van: denkt u dat dit voor het abortusdebat in Nederland ook gevolgen gaat hebben? Want de Nederlandse abortuswetgeving is eigenlijk een verlengstuk van 1973, toen dat in Amerika zo begon te spelen.

SCHOUTEN

Ik denk dat Nederland zover is dat ze gewoon nu ook eigen keuzes maken in wat wij willen als samenleving ook ten aanzien van abortus. Ook ten aanzien van de vrouwenrechten. En ik dank, juist het feit dat we aan de ene kant, en de uitspraak ken ik niet, dus het is voor mij ook even nieuw dat ik ‘m nu hoor, maar ik geloof u dat die uitspraak is gedaan.

ORNSTEIN
Groot wereldnieuws.

SCHOUTEN
Ja, ik zat toen de ministerraad voor. Dat gebeurt ook nog weleens tussendoor. En aan de andere kant, dat wij hier in ons eigen land ook op een democratische manier eigen afwegingen maken.

ORNSTEIN
En vindt u het tot slot dat dit debat in Nederland daar ook weer vanuit uw politieke visie een nieuwe dimensie moet kunnen krijgen?

SCHOUTEN
Ja, ik zoek even naar wat dan de nieuwe dimensie zou moeten zijn. Want volgens mij wordt het debat gevoerd, en dat blijkt ook wel uit het feit dat er nu in de Eerste Kamer ook een initiatiefwet is aangenomen. Dus volgens mij wordt het debat nu gevoerd in de beide Kamers der Staten-Generaal en is het niet zo dat dat nu stilligt of iets dergelijks.

DE KOSTER (ANP)

Mevrouw Schouten, vorige week heeft het kabinet de asielcrisis uitgeroepen tot nationale crisis. Een delegatie van het kabinet heeft afspraken gemaakt met de veiligheidsregio’s over bepaalde maatregelen. Onderdeel daarvan is dat er rijksambtenaren worden ingezet per veiligheidsregio om de gemeente hulp te geven bij het regelen van noodopvang. Kunt u ambtenaren missen?

SCHOUTEN
Wij hebben het allemaal heel erg druk. Maar als we elkaar moeten helpen, ook bij de gemeente, dan moeten we dat ook doen, dan moeten we kijken wat er mogelijk is.

DE KOSTER
Ik heb begrepen dat als het zo strijdwillig gaat worden, dat er een oproep wordt gedaan: wie wil helpen? Gaat u die oproep in uw ministerie ondersteunen?

SCHOUTEN
Ja. ja. Ik zal maandag ook, dan hebben wij altijd (onverstaanbaar, red.) met elkaar, en dan gaan we gewoon, zal ik ook daar de oproep ondersteunen. Want de gemeenten geven aan, en dat snap ik heel goed, het wordt nu heel veel. En, nou ja, we hebben eigenlijk ook gewoon personeel nodig. En we hebben alle handen nodig op dit moment. En, nou ja, dan moeten we elkaar ook helpen. En ik zal dus ook zelf vragen aan de mensen die dat willen of zij ook mee willen helpen.

DE KOSTER
Het gaat om dertig ambtenaren per veiligheidsregio. Dat zijn er dus best een heleboel. En toen vroeg ik mij af of dat op vrijwillige basis moet gebeuren. Kan je die toezegging dan wel doen eigenlijk?

SCHOUTEN
Nou ja, het is in ieder geval iets dat wij proberen te ondersteunen ook. En dat we op die manier ook proberen om ook de gemeenten te ontlasten waar de druk ook best wel groot is, op die veiligheidsregio’s.

DE KOSTER
Maar (onverstaanbaar, red.) dat de gemeenten straks zeggen: het rijk zegt ambtenaren toe, maar ik zie hier niemand.

SCHOUTEN

Nou, dan is het aan ons ook ons om allemaal onze bijdrage te leveren. Desnoods als het nodig is nog een oproep te doen, maar ik weet nog dat er ook heel veel betrokken ambtenaren zijn, en die wonen ook allemaal in de regio’s, dus het is ook niet dat wij, dat dat iets van een andere wereld is, dat is hun eigen regio waar zij ook in wonen.

DE KOSTER

Het is niet hun baan.

SCHOUTEN

Zeker niet, maar daarom, als wij ook zeggen: het is een... je kunt het op vrijwillige basis, maar wij zullen dat ook echt proberen te faciliteren en ook ondersteunen. Dan kan dat misschien helpen in de afweging.