Kabinetsreactie TIKI: Rijk pakt regierol voor aanleg infrastructuur voor duurzame industrie
Om te zorgen dat de Nederlandse industrie kan verduurzamen, is een passende en tijdig beschikbare infrastructuur voor waterstof, elektriciteit en CO2, een noodzakelijke voorwaarde. Het is van belang voor het behoud van aanwezige industrie en het aantrekken van nieuwe duurzame bedrijven. Op voorstel van minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat heeft het kabinet besloten een regierol te nemen en financieringsmogelijkheden voor grote infraprojecten voor versnelling van de aanleg van infra te bezien.
Minister Wiebes: “Een succesvolle transitie van de energie-intensieve basisindustrie is cruciaal, niet alleen voor het halen van onze CO2 doelstelling, maar ook voor onze huidige en toekomstige welvaart. De COVID-19-uitbraak heeft ons laten zien dat de basisindustrie veel producten maken die wij dagelijks gebruiken en ook veel producten levert die noodzakelijk zijn voor het voorkomen en bestrijden van besmetting en het behandelen van patiënten. De keuzes die we nu maken, zijn bepalend of de industrie Nederland kiest als locatie om te investeren in verduurzaming, voor onze toekomstige economische structuur en de rol die de Nederlandse industrie speelt mondiaal. Door de regie te nemen geven we duidelijkheid aan onze stakeholders.”
TIKI
De Taskforce Infrastructuur Klimaatakkoord Industrie (TIKI) heeft uitgezocht welke infrastructurele knelpunten en mogelijke oplossingen er zijn voor het halen van de doelstelling van de industrie. Uit de analyse blijkt dat de huidige wijze van planning en aanleg van infrastructuur voor de transitie van de industrie zou leiden tot te late besluitvorming en te late aanleg. Versnelling is nodig en dit vraagt regie van het Rijk. Bij versnelling van projecten kunnen de risico’s voor gebruik en organisatie van aan te leggen infra toenemen. Dit kan leiden tot extra financieringsvragen voor het Rijk. Het kabinet deelt deze analyse. De komende jaren zijn schaalsprongen nodig en dit vraagt keuzes voor projecten die van nationaal belang zijn. Het zijn projecten die zichzelf gaan terugverdienen doordat de gebruiker betaalt voor het gebruik van de infrastructuur. Het risicoprofiel verschilt per situatie en per type infrastructuur. Dit maakt maatwerk nodig. Daarom komt het kabinet met een Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat om de regierol te versterken. Als basis hiervoor stellen de 6 industrieclusters van Nederland een Cluster Energie Strategie op.
Regierol
Het kabinet is van mening dat door de krachten te bundelen en beter te coördineren, een versnelling in de besluitvorming mogelijk is. In het meerjarenprogramma maken partijen afspraken over de infrastructuur. Een in te stellen nationaal Programma Infrastructuur Duurzame Industrie (PIDI) gaat dit proces ondersteunen. Belangrijk is daarnaast dat het rijk haar regierol middels een integrale afweging van belangen vorm geeft. Het rijk zal daarvoor een afwegingskader opstellen. Middels het Programma Energie Hoofdstructuur Toets wordt duidelijk of en hoe de ruimtelijke inpassing te realiseren is.
Het Rijk kan alleen de regierol versterken als alle partijen hun verantwoordelijkheid nemen en vraagt actieve inzet van de andere stakeholders en commitment van de industrie om te investeren in verduurzaming. Ook moet er ruimte blijven voor private investeerders in infrastructuur.