Prinsjesdag: extra investeringen in onderhoud aan wegen en spoor
We hebben in Nederland een goede infrastructuur. Om die te behouden moeten we blijven investeren. De komende jaren trekken minister Cora van Nieuwenhuizen en staatssecretaris Stientje van Veldhoven versneld 1,9 miljard euro uit voor het onderhoud en vervangen van wegen, spoor, vaarwegen en dijken. Het beheer en onderhoud van wegen en spoor krijgt hierdoor de komende jaren een extra impuls.
Hiermee investeren we niet alleen in betere bereikbaarheid, veiligheid en leefbaarheid, maar bieden we ook onze bouwsector zicht op werk in deze moeilijke economische tijden.
De coronacrisis is ook van invloed op de mobiliteit van mensen. Mensen reizen nu minder. Maar aangezien de bevolking groeit en er veel woningen bij moeten komen, zal de druk op de wegen, het spoor en het openbaar vervoer toenemen. Geplande werkzaamheden worden dan ook niet uitgesteld, integendeel. Prorail en Rijkswaterstaat gaan de komende jaren volop aan de slag.
Versnellen waar het kan
Minister van Nieuwenhuizen stelt ruim een half miljard versneld beschikbaar om eerder dan gepland onderhoud uit te voeren aan de Rijksinfrastructuur. Dit bedrag komt bovenop de extra 265 miljoen die zij eerder al heeft uitgetrokken voor het onderhoud van bruggen, tunnels en sluizen die in de decennia na de oorlog zijn gebouwd en toe zijn aan een opknapbeurt. Rijkswaterstaat is al in gesprek met de bouwsector over welke werkzaamheden op korte termijn kunnen worden uitgevoerd, zodat men zo snel mogelijk aan de slag kan met opdrachten.
Minister van Nieuwenhuizen: “Het is al weer bijna net zo druk op de wegen als voor corona. Dus zorgen we ervoor dat de infrastructuur er beter voor staat wanneer de economie straks weer aantrekt. Door waar het kan onderhoud versneld uit te voeren, willen we oponthoud bij bruggen en sluizen zoveel mogelijk voorkomen.” Het gaat o.a. om groot onderhoud van de N18 en A50 in Oost-Nederland. Ook het baggeren van grote rivieren als de Nederrijn-Lek, Bovenrijn-Waal en de Twentekanalen vindt eerder plaats.
Staatssecretaris van Veldhoven stelt de komende jaren ruim 1,4 miljard versneld beschikbaar voor onderhoud en vervanging van het spoor. Ongeveer de helft van het extra budget komt tussen 2021 en 2023 op de markt. Van Veldhoven: “De trein is voor veel mensen dé manier om naar werk, school of familie te gaan. Ons spoor is een van de drukst bereden ter wereld. Door nu extra te investeren vermijden we storingen voor de reiziger en goederenvervoerders. ProRail gaat werk snel op de markt zetten. Dat betekent werk voor bouwbedrijven in moeilijke tijd en dat is belangrijk”.
ProRail pakt de komende jaren onder meer het spoor rond Schiphol aan. Goederenrangeerterrein Kijfhoek en de havenspoorlijn van Rotterdam krijgen een opknapbeurt. Monumentale stationskappen in Groningen en Leeuwarden worden gerestaureerd en meer stations worden rolstoelvriendelijk gemaakt.
Waterveiligheid en klimaatadaptatie
Minister van Nieuwenhuizen investeert de komende jaren 200 miljoen extra in de aanpak van droogte en klimaatadaptatie. Van Nieuwenhuizen: “Er zijn langere perioden van droogte en ook vaker hevige buien met wateroverlast als gevolg. Beschermen tegen water was ons motto, nu moeten we ook kampioen water vasthouden worden”. Met dit geld wil Van Nieuwenhuizen samen met waterschappen, provincies en gemeenten onder andere de belangrijkste problemen met watertekorten maar ook wateroverlast aanpakken, zodat we meer zekerheid hebben over drinkwater en onze gewassen en natuur beter bestand zijn tegen extreem weer. Het kabinet presenteert vandaag ook het door Deltacommissaris Peter Glas opgestelde Deltaprogramma 2021. Hierin staan tal van maatregelen op het gebied van waterveiligheid, zoetwaterbeschikbaarheid en ruimtelijke adaptatie.
Duurzaam
Van Nieuwenhuizen en Van Veldhoven willen de bouw niet alleen helpen met extra werk, maar ook ondersteunen bij het bouwen zonder uitstoot van stikstof en broeikasgassen. Zo hoeft de binnenvaart vanaf volgend jaar geen energiebelasting meer te betalen op walstroom; een milieuvriendelijke variant in vergelijking met (diesel)aggregaten die nu nog vaak gebruikt worden.
Rijkswaterstaat en Prorail besteden dit jaar vijf miljoen euro om werk aan de A16 en de aanleg van een busbaan tussen Hilversum en Huizen uit te voeren met hijskranen, graafmachines en walsen die volledig zonder uitstoot hun werk doen. Bouwers kunnen daarnaast in 2021 subsidie aanvragen om ervaring op te doen met schone machines.
Verkeersveiligheid
Minister van Nieuwenhuizen werkt samen met gemeenten en provincies aan het verbeteren van de verkeersveiligheid. Eerder maakte zij bekend dat deze partijen plannen in kunnen dienen voor concrete maatregelen om de veiligheid op wegen en fietspaden te verbeteren. Er zijn uit het hele land zoveel goede plannen binnengekomen dat Van Nieuwenhuizen in 2021 hiervoor 100 miljoen euro extra beschikbaar stelt, boven op 50 miljoen euro die al jaarlijks beschikbaar is. Zo kunnen rotondes, stoepen, kruisingen en andere plekken waar veel ongelukken gebeuren sneller worden aangepakt.
Economie zonder afval
Staatssecretaris van Veldhoven investeert 40 miljoen in een economie zonder afval: de circulaire economie. Het kabinet wil dat Nederland in 2050 volledig circulair is en zet in op 50% minder gebruik van primaire grondstoffen in 2030. Door slimmer te ontwerpen, te recyclen en her te gebruiken voorkomen we milieuvervuiling en CO2-uitstoot. Van Veldhoven trekt 40 miljoen uit voor het versnellen en opschalen van de circulaire economie. Het geld gaat onder meer naar concrete circulaire initiatieven van MKB-ers. Bijvoorbeeld de ontwikkeling van een circulair systeem van herbruikbare bekers voor op festivals. Daarnaast wordt kennisontwikkeling en innovatie gestimuleerd, een investeringsfonds opgezet en worden ondernemers geholpen met het ombouwen van bestaande businessmodellen naar circulaire businessmodellen.
Openbaar vervoer vitaal
Ook voor volgend jaar neemt het kabinet maatregelen om het openbaar vervoer als vitale sector voor reizigers beschikbaar te houden. Aan het advies van het kabinet om thuis te werken zit op dit moment geen einddatum. Ook het (hoger) onderwijs blijft voorlopig deels op afstand. Als gevolg van dit beleid blijft het aantal reizigers en dus ook de inkomsten van de vervoerders naar verwachting achter bij de situatie voor corona. Daarom is het de inschatting van het kabinet dat in 2021 ondersteuning in de vorm van een beschikbaarheidsvergoeding OV nodig is. Voor de periode tot 1 juli 2021 is voor deze verlenging 740 miljoen geraamd.