Persbijeenkomst minister-president Rutte en minister De Jonge na afloop van crisisberaad kabinet

Mediatekst | 25-03-2020

RUTTE
Zo, goedenavond. Ik zou graag een paar dingen even zeggen ter introductie en daarna zijn Hugo de Jonge en ik graag bereid om nog wat vragen te beantwoorden.

In de eerste plaats, ik was vanmiddag op werkbezoek bij de politie in Den Haag en daarna ook bij de regionale meldkamer waar politie, brandweer en ambulance samenwerken. Indrukwekkend om te zien wat zij allemaal doen, hoe belangrijk ook hun werk is in deze fase. Hoe dat ook weer ander werk is dan normaal gesproken. Zij leveren een grote bijdrage nu, ook vanuit hun rol, vanuit alle hulpdiensten om ervoor te zorgen dat we deze crisis met elkaar in goede banen kunnen leiden. Wat ik daar ook hoorde is dat er echt een verschil is tussen het weekend en na het weekend. Dus het lijkt ook echt dat de reactie in de samenleving, waar zoveel mensen zich hielden aan de afspraken ook afgelopen weekend, maar er toch ook mensen waren die dat niet deden. Dat die gemeenschappelijke reactie en ik denk ook de kabinetsmaatregelen van maandagavond ertoe bijdragen dat nu veel meer mensen zich aan de afspraken en de voorschriften houden en dat is vreselijk belangrijk, heel duidelijk ook terug gehoord van de politie. En nogmaals grote waardering voor hun werk.

Dan wil ik u melden dat wij aanstaande dinsdag, dat is 31 maart, dan zullen we nader besluiten over: hoe gaan we nou verder na 6 april, want zoals u allemaal weet: het grootste deel van de maatregelen loopt tot 6 april, dus wij gaan op dinsdag 31 maart beslissen: hoe gaan wij verder met de maatregelen na 6 april. Wat zijn de posities? Hoe staan we ervoor? En wat betekent dat voor al die maatregelen?

Tot slot, er is morgen een Kamerdebat. Daar zullen Hugo de Jonge en ik allebei aanwezig zijn. Ik moet zelf helaas daar om half 3 uiterlijk weg. Volgens mij is het voornemen van de Kamer tot 2 uur, maar ik moet half 3 echt weg, dat weet de Kamervoorzitter, omdat om 3 uur de videoconferentie begint van de Europese Raad en daar kan ik me niet laten vervangen.

En dan helemaal tot slot wil ik nog een punt naar voren halen wat echt belangrijk is van het pakket van afgelopen maandag. En dat gaat over de thuisquarantaine. Ik wil dat punt nog een keer herhalen. Dat is het volgende: Tot afgelopen maandag was de regel: als je verkoudheidsverschijnselen hebt blijf jij thuis. Dat blijft zo, als je verkoudheidsverschijnselen hebt blijf je thuis. Maar er is vanaf maandag bijgekomen dat als die verkoudheidsverschijnselen zich uitbreiden naar benauwdheid en/of koorts, dan blijft het hele gezin thuis. Dit is belangrijk, is echt belangrijk dat we dat met zijn allen doen. Dus heb jij verkoudheidsverschijnselen, blijf je thuis, maar als dat uitbreidt naar benauwdheid en/of koorts, dan moet het hele gezin thuis blijven. Dat is de afspraak die we met elkaar maken. Zou er in het gezin iemand werken in de vitale sector, politie of bijvoorbeeld in de verpleging, dan moet hij of zij naar het werk, behalve natuurlijk als dat degene is met die verkoudheid, met die verkoudheidsklachten. Dus nogmaals: verkoudheid thuisblijven, was al zo. Sinds afgelopen maandag is daar bijgekomen, is een beetje ondergesneeuwd in de publiciteit, maar een heel belangrijk punt is daarbij gekomen dat als die verkoudheid uitbreidt naar benauwdheid en/of koorts, dan blijft het hele gezin thuis. Dat is een uitbreiding, dat is de zogenaamde thuisquarantaine in die situatie. Dat gaat echt ook bijdragen aan het verder terugdringen van deze crisis. Dit wilde ik ter introductie en wij staan, Hugo de Jonge en ik, ter beschikking om nog vragen te beantwoorden.

BOS (NOS)
U heeft een paar dingen genoemd, onder andere 6 april, dat weten we allemaal, maar 1 juni is daarbij gekomen. Dan hebben we de minister van Onderwijs die gisteren al voorsorteert op het eventueel langer sluiten van scholen. Snapt u dat mensen thuis inmiddels toch denken: waar ben ik aan toe?

RUTTE
Ik zal het dan nog even precies op een rijtje zetten. Voor 1 juni geldt dat alle evenementen die vergunningplichtig zijn, die zijn tot 1 juni geschrapt. Dat zijn alle vergunningplichtige evenementen. Waarom is dat? Omdat die vaak een lange voorbereidingstijd hebben, het gaat om grote bijeenkomsten, denk aan Koningsdag, die was al eerder geschrapt, 4 en 5 mei, andere grote evenementen. Alle overige maatregelen lopen tot 6 april. Alle overige maatregelen lopen tot 6 april. En wij gaan dus aanstaande dinsdag besluiten: wat gaan we met dat hele maatregelenpakket doen na 6 april, zo is het geregeld.

BOS
Maar snapt u dat mensen het toch ook een beetje chaotisch vinden of het niet allemaal begrijpen meer?

RUTTE
Daarom is het zo goed dat u mij die vraag stelt, dan kan ik het nog een keer heel goed uitleggen.

BOS
Nee dat snap ik, maar het stukje zelfreflectie zoek ik even. Snapt u dat het toch...

RUTTE
Ja, ja, ja. Nee, zeker, dat had maandag strakker gekund, dat ben ik met u eens, de persconferentie hier achter. Die had zeker strakker gekund. Maar nu u die vraag stelt is het denk ik van groot belang om nu die duidelijkheid te verschaffen. Dus alle maatregelen die we nemen, die lopen tot 6 april. We besluiten aanstaande dinsdag wat we er verder mee doen. Er is een maatregel, dat is het schrappen van alle vergunningplichtige evenementen. Daarvoor geldt: die loopt tot 1 juni.

BREMER (RTL NIEUWS)
De heer Slob zei gister: ik wacht een onderzoek af van het RIVM over hoe besmettelijk kinderen zijn met het coronavirus. Nou zei de heer Van Dissel vandaag: dat is pas een week na 6 april klaar. Kunnen we dan zeggen dat de scholen in ieder geval nog een week langer dicht blijven?

RUTTE
Nee, het is relevant wat er gaat gebeuren natuurlijk met dat RIVM-advies. Wij gaan nu de komende dagen richting dinsdag besluiten over het hele pakket dat loopt tot 6 april. Daar hoort ook bij de sluiting van de scholen. U weet: dat is niet gebeurd op wetenschappelijk advies, maar dat is gebeurd omdat er onrust was bij ouders en leraren.

BREMER
Ja maar ik herhaal nu alleen wat de heer Slob zei.

RUTTE
Nee ik maak even het antwoord af. Daarom hebben we gezegd: we gaan de scholen tot 6 april sluiten en we gaan intussen kijken wat daarna. Dat blijft zo staan. Natuurlijk is het relevant dat het RIVM meer tijd nodig heeft voor dat onderzoek, dus dat moeten we betrekken bij onze besluitvorming richting aanstaande dinsdag, maar wij zullen aanstaande dinsdag over het hele pakket, wat tot 6 april loopt, dus op 31 maart zullen wij besluiten over het hele pakket wat doorloopt tot 6 april.

BREMER
Dus ook over het eventueel langer sluiten van de scholen?

RUTTE
Zo is het. Dus wat wij doen met al die maatregelen, inclusief het sluiten van de scholen, alles loopt tot 6 april, we gaan dinsdag besluiten hoe verder.

BREMER
En dan nog even over de heer Van Dissel, die gaf vandaag een hoorzitting. Hij was voorzichtig optimistisch over een afvlakkende groei van het aantal besmettingen. Deelt u dat?

RUTTE
Luister, Hugo de Jonge en ik baseren ons op wetenschappelijke adviezen. Wat Van Dissel volgens mij vandaag liet zien is dat er heel voorzichtig een eerste beginnende voorzichtige trend is. Daar zeggen wij verder niks over. We gaan kijken wat er de komende dagen gebeurt. Maar ik kan u een ding verzekeren: al ons werk is erop gericht: wat zou er gebeuren als die trend er niet komt, als het toch slechter is. Dus ik hoor wat hij zei. Ik hoop van harte dat dat ook doorzet. Maar wij plannen op slechter weer, dat is echt van belang. Wij moeten niet nu denken, op basis van die eerste groene grassprietjes, we zijn er. Nee, dat weten we nog helemaal niet hoe groen ze blijven. Misschien verwelken ze weer. We gaan het allemaal bezien. Dus wij blijven plannen op slechter weer.

BOS (NOS)
Maar zegt u daarmee eigenlijk: dit is nog maar het begin?

RUTTE
Daarmee zeg ik dat wij het stap voor stap bekijken. En ons baseren op de wetenschappelijke adviezen.

BREMER (RTL Nieuws)
Iets minder optimistisch was de heer Gommers, die gaat over de IC-capaciteit. Hij zei: ik weet niet of we het gaan redden.

DE JONGE
Hij heeft gezegd: het is spannend. En dat snap ik heel goed, want het is namelijk ook spannend. En of we het gaan redden dat hangt eigenlijk van twee dingen af, namelijk: van de mate waarin de maatregelen effect sorteren. Dat is het ene. De mate dus waarin mensen zich aan die maatregelen houden. Vandaar dat we daar zo op inzetten. En het andere is: de mate waarin we er in slagen om die IC-capaciteit en de andere beddencapaciteit verder uit te breiden, en daar is al onze inzet op gericht.

BREMER
Maar die 1100 bedden die er dan eventueel zouden zijn dat zou volgende week al vol zitten zei de heer Gommers?

DE JONGE
We zien de cijfers inderdaad oplopen en daarom snap ik ook dat hij zegt: het is spannend. Op dit moment is er voldoende capaciteit, maar we zien inderdaad de capaciteit, het aantal bedden wat nodig, zien we gewoon oplopen. En daarom is het nodig om te doen wat we doen: inzetten op de maatregelen die we hebben genomen. Dat is een. En twee is: zorgen dat we alles doen wat er mogelijk is om die capaciteit verder uit te breiden.

BREMER
Maar hoe kun je capaciteit uitbreiden? Waar kun je dat doen?

DE JONGE
We hebben natuurlijk al gevraagd of de IC-capaciteit die er mogelijk uit te breiden is, op dit moment binnen ziekenhuizen met de bestaande apparatuur, met het opnieuw inzetten ook van mensen, om dat mogelijk te maken. En daarmee wordt de beddencapaciteit fors verruimd. Nu al. En daarnaast hebben we natuurlijk allerlei acties in gang gezet om te zorgen voor nog extra beademingsapparatuur bijvoorbeeld, er zijn duizenden apparaten in bestelling, om te zorgen dat we de capaciteit nog verder kunnen uitbreiden. En we weten natuurlijk dat je de IC-capaciteit die nodig is, als het een beetje na ijlt op de instromende patiënten, dat zien we dus ook hier. En we zullen de komende tijd alles op alles moeten zetten om te zorgen dat we de capaciteit zo sterk mogelijk vergroten. En alles wat daarvoor nodig is, alles wat daarvoor mogelijk is, dat doen wij op dit moment. Dat doen de ziekenhuizen op dit moment en wij helpen daar natuurlijk in mee met alles wat we kunnen.

BREMER
Dat snap ik, maar wat als die 1100 bereikt is?

DE JONGE
Ja wat we doen is zorgen dat we ons voorbereiden op een scenario van somber weer, dus wat we doen is dat we alles op alles zetten om te zorgen dat we alles doen om die capaciteit verder te verruimen.

BREMER
Maar hoe dan?

DE JONGE
Door apparaten te bestellen, door te kijken wat we kunnen doen in samenwerking met privéklinieken. Alle mogelijkheden benutten we om te zorgen dat we zoveel als mogelijk beademingsapparatuur verkrijgen.

VRAAG
Ik wil even toch over de IC, want dat is natuurlijk best voor sommige mensen thuis toch een verontrustend bericht. Heel concreet zie hij: 1 april verwacht ik 1600 bedden nodig te hebben op de IC. Zijn die er dan?

DE JONGE
Dat gaat dan over het totaal aantal IC-bedden in Nederland, de gebruikelijke capaciteit is 1150. Dat wordt vergroot met alle maatregelen zoals die nu worden genomen. Daarmee wordt de gebruikelijke zorg wordt afgebouwd. Dus de planbare zorg wordt afgebouwd en daarmee is minder IC-capaciteit nodig. Beademingsapparatuur wordt bijgeschakeld, alles wat beschikbaar is.

VRAAG
Maar zijn die 1600 bedden er op enig moment?

DE JONGE
Alles wat op er kan gebeuren, gebeurt op dit moment, en daarnaast, daar bovenop zijn er dus duizenden beademingsapparaten besteld, maar dat is natuurlijk onzeker op welk moment die geleverd kunnen worden.

VRAAG
Dus het kan zo zijn dat wij straks mensen hebben die op de IC moeten komen, dat er geen plek is?

DE JONGE
Wij doen er alles aan om dat scenario te voorkomen.

VRAAG
Maar het kan wel? Want de vraag was eigenlijk: komen er 1600 bedden op 1 april, of zijn die er dan niet?

DE JONGE
Wat Gommers daarover heeft gezegd...

VRAAG
Ja dat snap ik.

DE JONGE
Het wordt spannend, en dat deel ik ook. Het wordt ook spannend. En het hangt af van 1) de effectiviteit van de maatregelen zoals we die op dit moment hebben genomen en 2) de mate waarin we erin slagen om die IC-capaciteit verder uit te breiden. En daar zal het vanaf hangen, maar we doen alles, alles, alles wat daar voor mogelijk is.

VRAAG
Als er niet genoeg plek is, wat is het plan B dan?

DE JONGE
We gaan zorgen dat er wel voldoende plek is, en daar is alles op gericht.

VRAAG
We hebben Van Dissel gehoord vanmiddag. Die zei dat het lijkt dat de groei afneemt, dat die niet meer exponentieel is. Tegelijkertijd zei hij ook van: jongens, we moeten echt nog wel er op rekenen dat we misschien de hele zomer nog last hebben van deze uitbraak. Wat is uw inschatting? Heel veel mensen zitten toch met die vragen.

RUTTE
Ik snap dat, maar ik heb het net ook gezegd: dit is een crisis van grote omvang, van ongekende omvang in de naoorlogse wereld, in het naoorlogse Nederland. En wij moeten opereren op basis van steeds de laatste inzichten. Ik vind dat ik steeds heel eerlijk en open met Hugo de Jonge moet communiceren met Nederland. En als wij dingen nog niet weten zeggen we dat ook. Wij kunnen op dit moment nog niet inschatten a) of het waar is dat de komende dagen die knik zichtbaar wordt. De eerste hele voorzichtige grassprietjes zijn er, maar we weten niet of dat doorzet. Dus wij blijven plannen, precies denken aan die IC-capaciteit discussie die we nu hier net hadden. Wij blijven plannen op onvoldoende grassprietjes, dat het toch nog langer slechter gaat, dat die knik er nog niet zou zijn. Vervolgens op basis daarvan, komt die knik er nu wel of niet in de cijfers, en wat gebeurt er daarna, ga je natuurlijk met alle deskundigen aan tafel zitten: wat zijn nou je verwachtingen voor de middellange termijn? Als wij volgende week dinsdag praten over: wat gaan we doen met het hele pakket tot 6 april, dan kijken we natuurlijk op dat moment in functie van, tegen de achtergrond van, hoe ontwikkelen de cijfers zich? Ik ga nu dus geen voorspellingen doen, dat kan ook helemaal niet, over wat betekent dit over 4, of 8, of 12 weken. Wij moeten dit echt van stap tot stap bekijken. En als wij denken te weten hoe het zich verder ontwikkelt, dan zullen wij onmiddellijk ook Nederland informeren. Maar ik ga niet speculeren. Dat moeten we echt op basis doen van wetenschappelijk inzicht.

VRAAG
Oké, maar als u dan zegt van: in feite, ik weet het niet, dan zegt u ook tegen de Nederlanders, mensen: plan voor het komende half jaar maar even niks.

RUTTE
Nee, ik zeg u dat we steeds meer informatie krijgen op dit moment over: is de knik er wel of niet? Wat betekent dat voor het verdere verloop van de maatregelen? Ik heb in mijn tv-toespraak gezegd: je zult ook in de komende tijd momenten kunnen zien dat je maatregelen kan afschalen misschien, hoop je. Maar het kan ook zijn dat je op enig moment weer maatregelen moet bijschakelen. Dus in die zin, want je blijft met elkaar plannen, zodanig dat de zorg het aankan. En dat je de ouderen en de mensen met een kwetsbare gezondheid zo goed mogelijk beschermt. Daar zullen wij steeds, en dan geef ik u de gelegenheid, daar zullen we steeds op werken. En als wij denken op een gegeven moment het inzicht te hebben: hoe ontwikkelt het zich over iets langere termijn, dan zullen we dat onmiddellijk met Nederland delen. Maar op dit moment is dat echt nog speculatief.

VRAAG
Maar mensen willen op vakantie, mensen willen misschien ook hun huis verkopen of een huis kopen. Dat zijn allemaal grote beslissingen die natuurlijk nu op losse schroeven staan. Is het dan niet verstandig als u daar, anders dan dat u zegt: dat weet ik niet, wat ik respecteer, want ik snap dat, dat u het eigenlijk niet weet, maar dat u dan ook die onzekerheid er misschien inbakt bij mensen van: jongens neem maar even geen grote levensbeslissingen op dit moment.

RUTTE
Ik denk dat iedereen in het persoonlijk leven op basis van de informatie die er is besluiten moet nemen, zo leven we. Nederland was ook voor corona geen risicoloze samenleving. Op dit moment weten we heel stevig dat er hele grote risico’s in de samenleving zich kunnen manifesteren en corona is daar natuurlijk een levensgroot voorbeeld van. Ook vandaag weer bericht over 80 mensen overleggen. We leven natuurlijk zeer mee met de familie, met de nabestaanden, dit heeft een enorme impact op onze hele samenleving. Je krijgt steeds meer inzicht, de komende tijd, in hoe zich dat op de lange termijn gaat ontwikkelen. Je kijkt ook wat er in het buitenland gebeurt, in landen die al wat eerder die knik hebben gezien, omdat ze ook eerder met die besmettingen te maken hadden. Dat geeft ook inzicht. Dat moet je allemaal verwerken in je beleid. Zodra we daar meer over kunnen melden, melden we dat aan Nederland. Wat ik u vanavond kan zeggen is dat we dinsdag weten wat we gaan doen met het hele pakket, eigenlijk alle maatregelen behalve de grote evenementen die tot 6 april lopen. Dat gaan we dinsdag 31 maart beslissen op basis van de inzichten dan. En zouden wij kunnen zeggen: hoe gaat het zich ontwikkelen op de middellange termijn, zodra dat zo is ga ik dat met u bespreken. Onmiddellijk. Maar we willen daar echt meer informatie over hebben.

Ik wil het hierbij laten. En ik wens u een fijne avond. En nogmaals: dit zal vaker zijn na een MCCb. Soms echt een persconferentie, misschien niet meer met zijn vieren zoals maandag, maar in iets kleiner verband. Maar soms ook op deze manier als er geen grote besluiten zijn genomen. Ik wens u een fijne avond.