Persconferentie minister-president Rutte en minister De Jonge over aftreden minister Bruins en het besluit om verpleeghuizen te sluiten voor bezoek

Mediatekst | 19-03-2020

RUTTE
Goedenavond allemaal. En zoals u inmiddels heeft vernomen is helaas Bruno Bruins per direct afgetreden als minister voor Medische Zorg en Sport. Dat heeft te maken met oververmoeidheid, maar ook in combinatie met de noodzaak om vanwege die oververmoeidheid direct rust te nemen. Maar ook de onzekerheid over hoelang dat herstel dan gaat duren. En hij heeft gezegd: ik wil ook zeker gegeven ook de situatie waar we nu in zitten, wil ik dan ook eigenlijk meteen mij terugtrekken. Want zegt hij: de aard van de crisis waar we ons op dit moment in bevinden, die vraagt een bewindspersoon die er nu ook meteen weer vol voor kan gaan. Dus de onzekerheden nu rondom dat herstel en gegeven de coronacrisis maken het niet nodig om door te gaan.

Ik wil hier wel gezegd hebben: ik heb deze man vanaf zijn aantreden, maar zeker ook natuurlijk sinds de crisis zich ontwikkelde vanaf begin dit jaar kei en kei en kei keihard zien werken om alles voor elkaar te krijgen om ervoor te zorgen dat Nederland zo goed mogelijk kon en kan reageren op de gebeurtenissen waar we mee geconfronteerd worden. Hij heeft er in bijzonder vreselijk hard aan gewerkt om ervoor te zorgen dat de ziekenhuize daar zo goed mogelijk op voorbereid zijn. Dat is werk waarop we nu verder kunnen bouwen. Waar we vandaag ook over gesproken hebben. Belangrijke zaken als het verder uitbouwen van de IC-capaciteit. Het organiseren van de persoonlijke beschermingsmiddelen waar in de hele wereld grote problemen zijn, waar hij leiding heeft gegeven aan het hele proces om dat in goede banen te leiden. Maar ook al het andere werk wat hij heeft gedaan in zijn portefeuille op het terrein van de sport, op het terrein van de ziekenhuizen en de hele medische sector breed in de afgelopen jaren en ik wil hem daar ongelooflijk voor bedanken. Ik vind het ontzettend triest dat dit zo af loopt nu. Ik respecteer zijn besluit en ik kan het alleen maar respecteren. Hij heeft me daar vanmorgen over gebeld. Hij was niet te vermurwen. Ik zei nog: neem nog even het weekend. Intussen kan Hugo de zaak waarnemen. Hij zei: ‘nee, ik voel dit echt zo’. Ik moet het zo doen, ik moet nu niet door. Het is niet goed voor Nederland. Ik respecteer dat bijzonder en ik ben blij dat Hugo de Jonge bereid is om de taak over te nemen waar het gaat om de aanpak van de coronacrisis. Dus hij zal naast zijn normale werk ook nu degene zijn die vanuit VWS de coronacrisis, de aanpak daarvan leidt. Dat blijft ook zo. We gaan wel zorgen dat er een vervanger komt voor Bruno Bruins. Maar voor de crisis blijft vanaf nu Hugo de Jonge verantwoordelijk. De bestrijding daarvan. Uiteraard samen met alle collega’s in het kabinet. Maar uiteraard vanuit VWS wordt daar de leiding in verzorgd en dat zal Hugo nu overnemen. Ben heel blij dat hij bereid is dat te doen. En we gaan zo snel mogelijk u laten weten wie de vervanger is van Bruno Bruins. Want het is natuurlijk belangrijk dat de bewindspersonen hier zijn. Je zag ook in de afgelopen weken – wil ik Hugo voor bedanken – het was zoveel werk dat Hugo de Jonge Bruno ondersteunde in alle mogelijke opzichten om ervoor te zorgen dat iedereen zijn werk kon doen. En ik ben ervan overtuigd, ook de komende weken en maanden, moeten we weer iemand hebben die waar Hugo de Jonge als hoofdverantwoordelijke voor het bestrijden van de crisis. En daarbij de bijzondere focus op de hele ouderenzorg. Dat we ook vanuit de ziekenhuissector en vanuit de hele medische zorg en acute zorg dat er iemand komt die daar de komende weken en maanden naast Hugo de Jonge leiding aan kan geven. Maar nogmaals De Jonge als hoofdverantwoordelijke voor de bestrijding van de crisis en er komt een vervanger op die portefeuille. We hopen dat heel snel te kunnen mededelen.

Dan was er vandaag een commissievergadering van de stuurgroep crisisbestrijding, de ministeriele commissie. Ik wil hier – nu we hier bij elkaar zijn – in de eerste plaats melden, u heeft dat eerder vandaag gezien, dat we natuurlijk allemaal zeer bedroefd zijn over het feit dat er weer mensen overleden zijn aan dit, aan deze ziekte. 18 mensen, waardoor het totaal aantal mensen dat is overleden aan het coronavirus nu op 76 staat. En onze gedachten gaan onverminderd uit naar de nabestaanden. En we realiseren ons dat voor heel veel mensen en heel veel gezinnen en families en nabestaanden een heel erg moeilijke tijd is. Ik wil hier ook nog een keer Nederland oproepen: houd je aan alle voorschriften. Ik doe dat bij iedere gelegenheid. En we zullen daar ook de komende dagen nog weer extra aandacht aan besteden aan de komende weken. Het is ontzettend belangrijk. En dat zijn de bekende dingen van niet handen schudden en in je mouw niesen, en gebruik een papieren zakdoekje. En als je snottert dan blijf je binnen. Al die zaken. Maar in het bijzonder ook wil ik hier aandacht vragen voor de anderhalve meter afstand. Die anderhalve meter afstand leidt tot een enorme afname van het risico dat dat virus wordt overgedragen van de ene op de andere persoon. En jongens, als er nou nog iemand is – want ik zie hier en daar ook nog wel – in de parkjes mensen met elkaar het gezellig hebben. Dat is prima, dat kan ook. Maar hou ook dan die anderhalve meter afstand. Als je met elkaar sport, houd anderhalve meter afstand. Als je samen een wandeling maakt, houdt die anderhalve meter afstand. De kans dat als jij het virus zou hebben, dat je het niet overbrengt op een ander. Als je die anderhalve meter houdt, die kans is, het risico dat je het virus overdraagt neemt dan enorm af. En we gaan daar dus de komende tijd mee verder. Belangrijk hierbij ook dat je thuisblijft bij verkoudheidsklachten. Ook dat helpt. Als we al deze dingen doen namelijk in combinatie met alle andere maatregelen, dan kunnen we als samenleving kunnen wij de kwetsbare beschermen en dit virus de komende tijd zo goed mogelijk terugdringen. Daar hebben we echt iedereen voor nodig. En ik merk toch nog steeds, ik was vanmorgen bij de vakkenvullers van een grote vestiging hier van een grote supermarkt hier in Den Haag en die zeiden: dan zeiden dan zijn we die vakken aan het vullen en staan de mensen staan over ons heen grijpen ze naar de producten. Dan staan ze echt in je nek te hijgen. Zo’n vakkenvuller zegt: dan ga ik maar vreselijk hard hoesten om die mensen weer weg te krijgen. Hij heeft gelukkig, die persoon had gelukkig geen corona. Maar dan denkt ‘ie: nou, de mensen worden dan misschien bang. Dan gaan ze wel weg. Dan gaan ze ook achteruit. Ze moeten kratjes om zich heen zetten om een beetje afstand te creëren. En dan zie je dus dat we dit nog niet met zijn allen geïnternaliseerd hebben als samenleving hoe belangrijk die anderhalve meter afstand is. Dus doe dat wil ik tegen iedereen zeggen.

Ik wil nu Hugo de Jonge het woord geven over de verdere besluitvorming in de MCCB van vanmiddag.

DE JONGE
Dankjewel. Laat ik beginnen met het terugtreden van Bruno. Want met de beelden van gisterenavond nog op het netvlies en met de schrik nog in het lijf hoorde ik vandaag dat Bruno zou terugtreden. We hebben elkaar gebeld en elkaar gezegd dat het ongelooflijk verdrietig is. Ongelooflijk balen is, maar voor nu het enige juiste besluit om te nemen. Gezondheid eerst. Altijd. Bruno heeft in de afgelopen maanden alles gegeven om Nederland door de crisis te leiden. Alles gegeven wat in zijn vermogen lag, alles gedaan wat daarvoor nodig was. En namens iedereen in Nederland, en ik denk in het bijzonder namens al die hardwerkende collega’s op het ministerie van Volksgezondheid voor wie dit ook een grote schok is: zeg ik hen daarvoor grote dank. Afgelopen tijd is er heel veel aandacht geweest voor de bescherming van ouderen en andere kwetsbare mensen. En die aandacht is goed. Het is belangrijk dat mensen weten dat er een groep is die we zo veel mogelijk moeten afschermen van het virus en alle maatregelen die we nemen, die soms ook ingrijpend zijn in het leven van mensen, die zijn er nou juist op gericht om ouderen en andere kwetsbare mensen zo veilig mogelijk te houden. En vandaag hebben we een ingrijpend besluit moeten nemen. Want juist omdat ouderen zo kwetsbaar zijn hebben we besloten om in alle verpleeghuizen en kleinschalige woonvormen in de ouderen zorg de deuren te sluiten voor bezoekers en alle anderen die niet noodzakelijk zijn voor de zorg. In het verpleeghuis wonen mensen voor wie de allerlaatste fase van het leven is aangebroken. Dat maakt deze maatregel ook zo ingrijpend. En natuurlijk moeten zij afscheid kunnen nemen van hun naasten en zich omringd weten door elkaar en daarom kunnen instellingen voor mensen die echt in de stervensfase zitten een uitzondering maken. Deze ingrijpende maatregel heeft het kabinet niet licht genomen maar op advies van Verenso, de vereniging van specialisten ouderengeneeskunde, na consultatie met het RIVM en in afstemming met Actiz en Zorgthuis NL, de branchevereniging in de langdurige zorg en cliëntenorganisaties. De maatregel is in lijn met het advies van het Outbreak Managment Team over het beperken van contacten en in het bijzonder het beperken van bezoek aan kwetsbare personen. En in lijn met datzelfde advies worden overal in de zorg maatregelen genomen om kwetsbare mensen te beschermen. Gegeven de toenemende risico’s voor kwetsbare ouderen in de verpleeghuizen heeft de praktijk in Noord-Brabant en Limburg laten zien dat een beperking van het bezoek aan verpleeghuizen nodig was om te voorkomen dat mensen besmet raken. Ook op veel andere plekken in Nederland worden de deuren voor bezoekers al gesloten, ook op dit moment al. In deze bijzondere situatie zijn ingrijpende maatregelen nodig. En opnieuw moeten we nu een ingrijpende maatregel nemen. En dat raakt iedereen. Geen bezoek, dat kan even niet meer. Maar natuurlijk moeten we wel contact blijven houden. En het is hartverwarmend om te zien hoe de verpleeghuizen in Noord-Brabant en in Limburg ervoor zorgen dat bewoners toch in contact kunnen komen met hun naasten. Beeldbellen wordt veel geïntroduceerd, wordt veel gebruikt. Maar ook die innovatie van ruim honderd jaar geleden, gewoon de telefoon, samen een tv-programma kijken al bellend, ook dat is een mogelijkheid om gewoon dat normale contact te houden. En er is nog veel meer creativiteit en ik denk dat we die creativiteit ook nodig hebben. Creativiteit. En maatregelen die je met gezondheid neemt maar met een warm hart uitvoert zodat we de mensen die ons lief zijn zo goed mogelijk beschermen.

BREEDVELD (NOS)
Een vraag voor u meneer de Jonge: zijn er verdachte besmettingen geweest in juist die verzorgingstehuizen op basis waarvan u gezegd heeft we moeten extra maatregelen nemen.

DE JONGE
Er is een aantal verpleeghuizen, met name in Limburg, maar ook wel in Brabant waar inderdaad het aantal besmettingen heel groot is geweest, waar inderdaad noodzakelijk is gebleken en daarom heeft mensen die maatregel daar ook genomen om het bezoek te beperken. Kijk, als je een verpleeghuis bent van een paar honderd bedden, een paar honderd kamers, een paar honderd bewoners en iedere dag neem je één of twee bezoekers mee naar binnen dan is de circulatie, de potentiële circulatie van het virus is zo groot dat je dat echt moet willen beperken. En dat is meer dan een bezoekersregeling, want die is in heel Nederland al getroffen, van maximaal één of twee. Het is echt nog strenger en dat is gewoon niet meer doen.

BREEDVELD
Zelfs mensen die wat ouder zijn en ook nog gewoon thuis wonen maken zich zorgen, heel veel mensen zitten nu thuis, zeggen feestjes af, laten familie niet meer langskomen. Is deze maatregel, geeft dat ook grond voor extra zorgen ook voor die mensen die niet in verzorgings- en verpleeghuizen zitten?

DE JONGE
Voor de ouderen thuis geldt natuurlijk al dat mantelzorgers als zij klachten hebben, dus verkouden zijn bijvoorbeeld, keelklachten hebben, koorts hebben, sowieso al niet op bezoek moeten gaan. Dat is de beste maatregel, gewoon niet gaan als je klachten hebt. In de thuissituatie is natuurlijk niet zo dat daar honderden mensen over de vloer komen. In een thuissituatie bij kwetsbare ouderen is het zo dat er één of twee per dag over de vloer komen. En als die zich allemaal heel stringent, maar daarom is het ook wel belangrijk wat de premier zojuist zei, neem die maatregelen serieus. Als zij zich heel stringent aan die maatregel houden, bij klachten gewoon niet gaan en zorgen dat een ander gaat, dan is het mogelijk om het in die thuissituatie gewoon goed te laten gaan. We zullen wel iets anders moeten doen in de thuissituatie, en dat gebeurt ook volop, en dat is doordat die maatregel het bezoek te beperken überhaupt bijeenkomsten te beperken, zien we natuurlijk ook dat de dagbesteding in verpleeghuizen aan het afbouwen zijn, aan het afschalen zijn, dat gebeurt volop. Sommigen zijn ook al echt dicht. En dat betekent dat ouderen thuis komen te zitten zonder dat daar sprake is van dagbesteding. Dat was vaak wel nodig. Dus wat we moeten doen is dat we echt vinger aan de pols houden, gaat het thuis wel goed? Houdt de mantelzorger het thuis dan eigenlijk wel vol? Nou, dat gebeurt volop en ook daar is men heel creatief in en daar wordt volop op samengewerkt. Zijn heel veel vrijwilligers die zich daarvoor melden. Maar er is ook echt professionele steun nodig. En wat we zien is dat daar heel veel mooie voorbeelden in het land zichtbaar zijn. Ik denk dat daar geen maatregel voor nodig is. Maar ik denk wel dat het goed is om al die goede voorbeelden die her en der in het land ziet, om die ook volop in het zonlicht te zetten en daar gebruik van te maken.

VRAAG
Nog één vraag voor u meneer Rutte. Veel meer mensen worden de komende week nog ziek. Het zal ook dan moeten blijken of extra maatregelen nodig zijn. Maar tegelijk horen we zorgelijke berichten over beschermingsmaterialen, mogelijk 500 tot 1000 mensen op de intensive care. Kunnen we het nog aan?

RUTTE
Ja, het is verschrikkelijk hard werken. Maar waar wij steeds op sturen is ervoor te zorgen dat de zorg het aan kan. Dus dat de intensive care capaciteit en de zorgcapaciteit het aankan. Daar is alles op gericht. Wij hebben ook gezegd als het nodig is vanwege mogelijke veranderingen in dat beeld van die cijfers, dan zou je misschien genoodzaakt zijn extra maatregelen te nemen. Dat zou kunnen. Op dat moment, op dit moment is dat niet nodig. Deze maatregel gericht op de bescherming van onze kwetsbare ouderen, is natuurlijk een specifieke maatregel dat we hebben gezegd: los van wat je doet op het sturen van de ziekenhuiscapaciteit wil je ervoor zorgen dat mensen in een kwetsbare positie – en ouderen zijn als het gaat om dit virus zijn kwetsbaar – dan moet je daar extra maatregelen voor bereid zijn te nemen. Daar hoort deze maatregel bij. Maar op dit moment zeggen alle deskundigen: vanwege de opbouw van de capaciteit bij de ziekenhuizen die gaande is om dat verder uit te breiden, maar ook de effecten die we verwachten van de maatregelen die genomen zijn. En dat kost enige tijd voordat je die effecten ziet. Doen we de dingen die nodig zijn.

VRAAG (RTL)
Ja, daarop aansluitend. Ik weet niet wie van u die vragen het beste kan beantwoorden. Toch nog even een rekensom. We hebben, we hebben meerdere malen gehoord dat het aantal IC bedden opgeschaald kan worden naar 1500. Maar daarvan zijn 575 mensen ongeveer reguliere zorg. Nu horen we een signaal vanuit de NVIC dat er misschien 500 tot 1000 extra patiënten worden verwacht voor die intensive cares volgende week. Halen we dat wel? Hebben we wel genoeg bedden?

DE JONGE
Wat denk ik goed is om te onderstrepen wat we op dit moment aan het doen zijn. Dat is allereerst in de afgelopen weken is volop gewerkt aan alle opschalingsmogelijkheden die er binnen de ic’s zijn. Het tweede wat gedaan wordt is dat alles in gereedheid wordt gebracht om IC-capaciteit nog verder uit te breiden. Het derde wat wordt gedaan is dat ook op reguliere ziekenhuisbedden – met beademingsapparatuur, capaciteit uitgebreid kan worden. En wat daar vooral voor nodig is, is eigenlijk twee dingen. Het eerste is voldoende beademingsapparatuur, en het tweede is voldoende opgeleid personeel. En aan beide wordt echt op dit moment alles gedan wat je überhaupt zou kunnen bedenken. Wat je zou kunnen doen om die beiden, in die beiden elementen te voorzien. Zodat we voldoende opgeleide mensen hebben zodat we alle beademingsapparatuur bemachtigen of zelf laten fabriceren zodra dat mogelijk is. En daarvoor is en wordt contact gezocht met werkelijke alle partijen die er ook maar enigszins invloed op zouden kunnen hebben. Dat betekent dus inderdaad productie, alle voorraden van nu opkopen. Productiefaciliteiten in gebruik nemen daar waar ze nog niet in gebruik zijn. creëren daar waar ze nog niet bestaan. Nieuwe samenwerkingen tot stand brengen. Er is een heel team mee bezig. In samenwerking ook met het bedrijfsleven. Met EZK onder andere om te zorgen dat dit van de grond komt. Dus er zit geen grens in de interventies die we doen om de IC capaciteit te verruimen, want  dat mag in ieder geval nooit de bottleneck van de aanpak worden. Tegelijkertijd is het laatste bericht, ook van de Nederlandse vereniging voor IC’s is: wij kunnen het aan. En zo zal, we bereiden ons voor op alles wat er mogelijkerwijs nog komen gaat. Maar op dit moment is het zo dat we het aan kunnen.

VRAAG
Maar de heer Gommers, de voorzitter van de Nederlandse vereniging voor IC’s doet, die geeft dit signaal natuurlijk ook niet voor niets. Wil dat dan niet zeggen dat hij misschien denkt dat we er niet klaar voor zijn. En dat er een soort, iedereen daar nog eens extra daarvan bewust wil maken?

DE JONGE
De heer Gommers weet als geen ander dat we alles doen wat er mogelijk is. En de heer Gommers geeft ons ook altijd het signaal. We kunnen het aan. Maar inderdaad, het is denkbaar inderdaad dat de capaciteit de komende week meer gebruikt zal gaan worden. Dat is denkbaar inderdaad. En ook allerlei mogelijkheden om elkaar te helpen. Dus als de capaciteit in Brabant of Limburg bijvoorbeeld, daar zal men eerder aan de totale capaciteit zitten. Nou, dan zijn de andere regio’s aan zet om daar hun ruimte weer vrij te spelen voor de patiënten uit Brabant en Limburg. Kortom, er wordt alles aan gedaan om de capaciteit uit te breiden. Want op dit moment is de capaciteit voldoende om het aantal patiënten op te vangen wat men verwacht.

NIJS (SBS)
U doet een dringende oproep aan iedereen om anderhalve meter afstand te houden. Maar hoe moet je dat doen als je dat vanwege je beroep gewoon niet kan. Als je kapper bent, of pedicure of tandarts.  

RUTTE
Ja, daar hebben we natuurlijk op de website heel specifiek staan hoe je daar verstandig mee om kan gaan. Dat heeft ook te maken met persoonlijke beschermingsmiddelen. Met andere zaken. Daar zijn ook de brancheverenigingen belangrijk in die daar adviezen over uitbrengen. De ANCO, uiteraard ook medisch specialisten. Dus kijk ook heel goed heel goed wat er dan specifiek voor jouw sector nodig is. Maar een vakkenvuller heeft het niet nodig dat een klant over zijn nek mee hijgt.

VRAAG
Ja, voor meneer de Jonge. Voor de ouderen, wat betekent het precies. Hoe lang gaat deze maatregel duren? Hoe lang kunnen zij geen bezoekers ontvangen?

DE JONGE
We hebben alle maatregelen die we nemen, die nemen we tot 6 april. Omdat we dan ook echt een moment willen nemen dat we met zijn om met elkaar die maatregelen opnieuw tegen het licht te houden gegeven de ontwikkelingen van dat moment. De manier waarop het aantal patiënten zich ontwikkeld. Maar van deze maatregel is het wel reëel om aan te nemen dat die langer zal gaan duren dan 6 april. En dat heeft er alles mee te maken dat je ook na 6 april gewoon de ouderen zult moeten blijven beschermen. Daarmee op 6 april is het virus dus niet weg. Is er ook nog geen vaccin ontwikkeld. Dus je zult ouderen en kwetsbare mensen moeten blijven beschermen. Dus het is reëel om aan te nemen dat we ook na 6 april deze maatregel nog hebben.

VRAAG
Betekent dat misschien wel tot en met de kerst bijvoorbeeld?

DE JONGE
Ja, ik ga daar verder geen nieuwe datum voor noemen. Wat we doen is op 6 april alle maatregelen opnieuw wegen. En van deze is het reëel aan te nemen dat hij langer zal gaan duren dan 6 april.

VRAAG
U had het ook over een uitzondering voor mensen in de laatste levensfase.

DE JONGE
Ja.

VRAAG
Hoe wordt dat bepaald?

DE JONGE
Door de directeur van de instelling zelf. Kijk, dit is – heb ik net gezegd – dit is een hele ingrijpende maatregel. Kijk, u moet zich voorstellen als je als kind van een oude moeder of een oude vader in het verpleeghuis wordt geconfronteerd met deze maatregel, dan is natuurlijk de eerste gedachte die door je hoofd gaat: ja, maar wat nou als mijn moeder de komende maanden misschien wel komt te overlijden. Als mijn vader misschien wel de komende maand misschien wel komt te overlijden. Kan ik dan helemaal geen afscheid nemen. Het is belangrijk om dat natuurlijk wel mogelijk te maken. Dat zal daarvoor zal intern zal men daarvoor moeten kijken hoe dat dan moet gaan. Op een manier dat het ook niet toch alsnog een besmetting tot gevolg kan hebben. Of het virus binnen brengt eigenlijk het verpleegtehuis. Dit is iets wat je met gezond verstand en met een warm hart moet vormgeven deze maatregel. Anders gaat hij niet werken. En als ik kijk hoe men dat in Limburg en in Brabant doet, dan gaat dat precies op die manier. Met een gezond verstand en met een warm hard weet men deze uitzonderingssituaties goed in te regelen.

JOOSTEN (ELSEVIER)
Vraag voor u beiden. Nog even over het aftreden van minister Bruins want dat heeft een persoonlijk vervelend component, maar het heeft ook een politiek component. Van een VVD vakminister gaat het nu naar een CDA vicepremier. Wat betekent dat politiek. Wilt u daar allebei iets over zeggen?

RUTTE
Dat, weet je? Ik ben altijd vreselijk geïnteresseerd... Weet u? Ik ben altijd vreselijk geïnteresseerd in al die politieke vragen. Maar we zijn op dit moment zo’n grote crisis aan het bestrijden. Dat we die luxe helemaal niet hebben. Dus ik ben ontzettend blij dat Hugo de Jonge bereid is de crisis begon, en dan is het logisch dat Bruno Bruins vanwege zijn verantwoordelijkheden, zijn takenpakket daar de eerste verantwoordelijke voor was. Zo was dat verdeeld hier. Dan kun je natuurlijk zeggen als VVD: ja, we willen weer iemand hebben precies op die plek en die gaat dan ook de crisis weer bestrijden. Maar Hugo de Jonge draait natuurlijk al weken mee. Ondersteunend aan Bruno Bruins in die crisisbestrijding. Dan zou het natuurlijk heel gek zijn als VVD te zeggen: ja, maar als we dadelijk een opvolger hebben voor die portefeuille dan moeten we ook die opvolger die crisis laten bestrijden. Terwijl er dus iemand is die dan waarschijnlijk van buiten het ministerie komt. Dus dat moet je niet doen. Dus je moet hier echt zorgen dat de continuïteit is. Dat is voor Nederland belangrijk. En dan is partijkleur echt een tweede.

JOOSTEN
Het wordt wel politiek opgeschaald nu?

DE JONGE
Nee.

RUTTE
Nee.

DE JONGE
Gewoon vanuit de inhoud...

RUTTE
Het is een feit, het is het effect van het besluit. Maar niet het doel van het besluit. Het doel is de beste man op beste plek, beste vrouw op de beste plek.

VRAAG
Ik heb nog een vraag over Minister Bruins. Hij liet vanochtend nog weten dat hij misschien een dag thuis zou blijven, misschien twee dagen. Maar u zei net al dat hij vanochtend al contact met u had gezocht en zijn beslissing heeft.....

RUTTE
Eind van de ochtend belde hij mij.

VRAAG
Dus dat is snel omgeslagen.

RUTTE
Ik, ja weet je, misschien dat hij ook vandaag probeerde eventjes rust te creëren door te zeggen ik ben thuis en ik hoop dat het goedkomt. Maar hij heeft eind van de ochtend die beslissing genomen.

VRAAG
En begreep ik u nou goed dat u zei dat u nog heeft gevraagd: neem het weekend, rust even uit, minister de Jonge kan even waarnemen.

RUTTE
Ja, ja.

VRAAG
Daar zag hij geen heil in?

RUTTE
Nee.

VRAAG
Ik vroeg me af, meneer de Jonge, hoe is het eigenlijk met u fysiek gesteld?

DE JONGE
Dank voor uw medeleven.

VRAAG
Houdt u het vol?

DE JONGE
Nou kijk, volgens mij de laatste persconferentie van Bruno Bruins hier sloot hij af met let een beetje op elkaar. En ik denk dat wat Bruno is overkomen is wel voor ons natuurlijk ook wel een wake up-call dat we ook als team binnen het kabinet, want we zijn als heel kabinet zijn we natuurlijk bezig om die crisis te managen, dat is niet alleen de minister van VWS, moeten we denk ik ook tegen elkaar zeggen: let een beetje op elkaar en zorg dat je elkaar ook keer op keer kunt vervangen. Dat geldt voor ons, dat geldt voor hoop ik mijn nieuwe collega op VWS en mijzelf. Wij moeten elkaar kunnen vervangen. Dat geldt überhaupt voor alle collega’s binnen het kabinet. En dat geldt overigens, zeg ik daarbij, ook voor de collega’s op het departement. Dus ook op de meest vitale posities, daar hebben we voor eigenlijk iedereen een dubbel georganiseerd omdat we ons niet kunnen veroorloven dat we omvallen. Omdat deze crisis niet een kwestie is van een week of van twee weken, deze crisis kan heel lang duren, het is een marathon die we moeten lopen en dus moeten we een beetje op elkaar passen. En daarbij sluit ik wel aan bij de woorden van Bruno vorige week.

VRAAG
Kan het kabinet dit aan?

DE JONGE
Zeker.

RUTTE
Zeker, ja.

DE JONGE
We kunnen dat alleen als kabinet nooit alleen. Dit is een crisis waarvan ook de premier heeft gezegd: dit is alleen maar mogelijk, niemand kan dat in z’n eentje, dit is alleen maar mogelijk om aan te pakken als we dat echt met z’n zeventien miljoenen doen. Dus die mensen die denken: die anderhalve meter, ach, al die berichten in de krant, het zal allemaal zo’n vaart niet lopen. Het is een soort zielig griepje heb ik ergens gelezen op facebook. Niet doen. Eigenwijsheid is altijd prachtig, is ook diep in onze Nederlandse volksaard verankerd. Maar nu even niet. Dit is niet het moment voor je eigenwijsheid.

RUTTE
Het risico dat je het dan toch oploopt en misschien omdat je zelf heel gezond bent er niet heel veel van merkt maar het wel weer kan doorgeven aan een ander die wel kwetsbaar is. Dat is wat ik ook maandag zei toen ik daar op de tv iets over zei: jongens, pas op, je kan misschien zelf heel gezond zijn en denken: ach, ik overleef het wel. Maar je kunt het zelf overdragen aan iemand die kwetsbaar is. Dus die anderhalve meter is niet alleen voor jezelf maar is ook voor andere mensen. Dus doe het echt.

AHAROUAY (NRC HANDELSBLAD)
Bruins vertrekt vanwege oververmoeidheid. Nou heeft hij afgelopen tijd natuurlijk dat dossier corona naast zijn eigen werkzaamheden gedaan. Gebeurt er nu ook wat met de portefeuilles binnen het ministerie? Wordt er wat verschoven?

RUTTE
We gaan het in principe zo doen dat je de portefeuilles houdt zoals ze zijn. Alleen ook Bruno Bruins de afgelopen weken eigenlijk alleen met corona bezig. Ik geloof niet dat hij nog heel veel tijd had en ook niet nog heel veel dossiers erbij kwamen. Ook geen Kamerdebatten meer. Het was natuurlijk alleen maar corona, corona, corona. Helaas. Maar dat is op zichzelf al zo verschrikkelijk veel dat uiteindelijk, je weet natuurlijk nooit precies wat de oorzaak is dat iemand zo’n besluit moet nemen en oververmoeid raakt. Maar als leek zou je denken: er zal vast een link liggen tussen dat enorme harde werken en dit besluit van hem. En daarom is het zo belangrijk dat we ook snel weer iemand hebben naast Hugo de Jonge die in staat is om zoals Hugo de Jonge Bruno op een fantastische manier ondersteunde de komende weken weer in staat is om Hugo de Jonge goed te kunnen ondersteunen. En waar Hugo de Jonge dat deed vanuit de ouderenzorgportefeuille zal de opvolger dat doen vanuit de portefeuille die zich op de ziekenhuizen richt. Maar ga er maar vanuit dat de komende maanden de meer traditionele VWS-dossiers die liggen natuurlijk een beetje stil.

AHAROUAY
Dus u houdt ook uw eigen dossiers allemaal hier naast ook nog wel?

DE JONGE
Ja en een aantal dingen in aanvulling op datgene wat de premier zegt, een aantal dossiers zijn natuurlijk ook zorg breed. Dus alle maatregelen die je hebt te nemen sowieso al voor de arbeidsmarkt. Nu heel specifiek gericht op de coronacrisis. Die gelden natuurlijk zorg breed. Dus daarin trek je sowieso al samen op. Alles wat gaat over de financiering van de zorg op zo’n manier inregelen dat er nu niks omvalt wat we straks na die crisis weer volop nodig hebben. Even als voorbeeld, alle electieve zorg, dat is allemaal stil komen te liggen. Alle planbare zorg is allemaal stil komen te liggen. Wat je natuurlijk wel wilt is dat al die mensen op de payroll blijven staan van de zorginstellingen. Dat betekent dat je daar een financieringsafspraak voor hebt te maken met zorg. Dat doe je natuurlijk zorg breed. Er zijn heel veel dossiers die je gewoon zorg breed doet. Daarom wil ik samen kunnen optrekken met een nieuwe collega zoals ik in de afgelopen tijd samen heb opgetrokken met Bruins. Heel veel dingen doe je samen. De gerichtheid op de acute zorg aan de acute zorg aan de ziekenhuiszorg, dat zal mijn nieuwe collega doen. De gerichtheid op de ouderen zorg, de gehandicaptenzorg, de jeugdzorg, dat zal ik gewoon blijven doen. Naast de eindverantwoordelijkheid voor de crisisaanpak op VWS.

BREMER (RTL NIEUWS)
Ik wilde nog even doorgaan op dat tekort aan IC bedden dat dreigt te ontstaan in Brabant. Mensen daar zouden dan dus door Nederland verplaatst moeten worden. We hebben net geconstateerd: het is ongelooflijk besmettelijk. Je moet anderhalve meter afstand houden. Hoe gaat dat in z’n werk? Gaan er dan door heel Nederland worden er dan corona patiënten verplaatst? En hoe zorg je dat het niet die besmetting meeneemt?

DE JONGE
In de IC-bedden en de bezetting van IC-bedden geldt ook nu al, altijd geldt daar de afspraak, als de ene het ene ziekenhuis is uitgeput, neemt het andere ziekenhuis het over. Dus je kijkt natuurlijk altijd naar wat zou je zelf aan extra capaciteit kunnen creëren? Of wat kun je aan andere ziekenhuiscapaciteit gebruik, IC-capaciteit gebruiken voor jouw patiënten. Dat is gewoon de aanvoerroute van de acute zorg, altijd. Dat zijn de afspraken die onderling zijn gemaakt tussen de ROAZen, regionale organisaties acute zorg. En daarover maken we nu weer samen afspraken in het landelijk netwerk acute zorg. Kortom....

BREMER
Ja, maar heel praktisch gezien ga je dan dus heel veel coronapatiënten over Nederland verspreiden.

DE JONGE
Dat is niet heel veel. Alleen je zult een plekkie nodig hebben. En op het moment dat de reguliere capaciteit is benut en ten volle is benut in het ene ziekenhuis. Daar waar ze in het andere ziekenhuis, juist omdat alle planbare zorg nu is gestopt eigenlijk klaarstaan voor de coronapatiënten om die te ontvangen. Ja, dan is het logisch juist dat je gebruik maakt van de capaciteit die daar is vrijgespeeld. Dat is juist wat nu weken is voorbereid om daarop voorbereid te zijn. Op die situatie voorbereid te zijn. Dat is ook wat gaat gebeuren. Dat gaat gewoon uiteraard via de ambulancezorg.