Spreektekst Cora van Nieuwenhuizen, minister van Infrastructuur en Waterstaat, Persbijeenkomst Verjongen, Vernieuwen, Verduurzamen Rijkswaterstaat West-Nederland Noord, 14 oktober 2019

Toespraak | 14-10-2019

Dames en heren, ook vanuit mij van harte welkom. Fijn dat u hier allemaal op tijd kon zijn om in te schepen. Want waar u ook vandaan komt, het was ongetwijfeld druk op de weg. We zijn hier in één van de drukste regio’s van Nederland.
Als ik naar buiten kijk, dan is de ontwikkeling die onze mobiliteit de afgelopen anderhalve eeuw heeft doorgemaakt bijna tastbaar. Neem de sluizen van IJmuiden. In 1876 gingen de Kleine Sluis en de Zuidersluis open. Twintig jaar later gevolgd door de Middensluis. 34 jaar later: de Noordersluis. En nu bouwen we de Nieuwe Zeesluis, de grootste ter wereld. De schepen worden groter en groter en het vervoer over water groeit explosief.
Bij het wegvervoer ging het niet anders. Sinds de jaren ’60 is het verkeer op veel plekken verachtvoudigd. Sommige vrachtwagens zijn 3x zo zwaar. De groei in het wegverkeer zet de komende decennia bovendien hard door.
En – laat ik dat ook zeggen – onze infrastructuur houdt zich kranig. Bruggen, tunnels, wegen en sluizen worden meer gebruikt dan ooit. Op veel plekken worden ze meer gebruikt dan waar ze ooit voor zijn ontworpen.
Het World Economic Forum noemde de Nederlandse infrastructuur afgelopen week nog ‘van wereldklasse’. Maar het houdt een keer op… Willen we in die toplijstjes blijven staan – en dat willen we! – dan moeten we onze infrastructuur grootschalig verjongen, vernieuwen en verduurzamen.
Een groot deel stamt uit de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw, van net na de Tweede Wereldoorlog. En net zoals de babyboomers inmiddels een nieuwe knie of staaroperatie krijgen, zijn ook de babyboomers onder de bruggen, tunnels, wegen en sluizen aan vervanging of renovatie toe.
‘De basis op orde’ is mijn doel voor de komende jaren. Voor een hardwerkend, succesvol land met een bloeiende economie is een sterk fundament nodig en dat fundament is onze infrastructuur. Daarom beginnen we aan de grootste onderhoudsopgave ooit in de Nederlandse geschiedenis.
Een jaar geleden maakte ik op een persconferentie bij de Van Brienenoordbrug een lijst objecten bekend die Rijkswaterstaat in Zuid-Holland gaat aanpakken. Vandaag doe ik datzelfde hier in IJmuiden voor de regio Noord-Holland.
We willen op tijd ingrijpen. In de eerste plaats om onze infrastructuur veilig en bereikbaar te houden, in de tweede plaats om het duurzaam en toekomstbestendig te maken.
Achter mij ziet u een lijst van 12 brugprojecten, 3 tunnels, 3 wegenprojecten en 5 sluizen in Noord-Holland die we de komende vijftien jaar gaan aanpakken. Een volgorde, niet op basis van de cijfermatige levensduur, maar op basis van zorgvuldige inspecties. De meest urgente projecten pakken we als eerste aan, zoals bruggen en sluizen die met storingen kampen. Projecten waar veel files staan, krijgen voorrang.
U begrijpt: 23 grote projecten in één provincie vergt een goede planning. Zeker omdat gemeenten en provincies hetzelfde probleem hebben. Denk bijvoorbeeld aan de bruggen en kademuren in Amsterdam. Ook die hebben een grondige opknapbeurt nodig. En je wil niet alles tegelijk doen. We trekken dus samen op. Met provincies en gemeenten, met waterschappen en bedrijven. In gebiedsgerichte programma’s, zoals het samenwerkingsverband Amsterdam Bereikbaar.
Hier in Noord-Holland gaat het op veel plekken om ‘natte’ infrastructuur, zoals we dat noemen. En dat is ingewikkeld: sluizen bijvoorbeeld zijn tegelijk waterkering, weg én doorvaarroute voor de scheepvaart. En al die functies moeten tijdens de verbouwing niet alleen doorgaan, de verbouwing moet óók voor al die functies een verbetering zijn…
Het denken is op veel plekken dus ook nog niet klaar. In nauwe samenwerking met bedrijven zoeken we niet alleen effectieve en efficiënte oplossingen, we zoeken ook innovatieve, klimaatneutrale en circulaire oplossingen. En uiteraard gaan we bij elk project na wat de gevolgen zijn van de stikstofuitspraak van de Raad van State.
We maken constructies en installaties klaar voor de toekomst. Met de nieuwste technieken in de hard- en de software. Meer betrouwbaar, meer cyber secure en efficiënter in onderhoud. Klaar ook voor de voer- en vaartuigen van de toekomst. Want als je de weg open maakt, kun je het beter meteen goed doen.

Dames en heren,
Een belangrijke reden om u bij elkaar te roepen, is niet alleen dat we de lijst klaar hebben. Een belangrijke reden is óók om u te vertellen dat verjongen, vernieuwen en verduurzamen hinder met zich meebrengt. We gaan aan de slag met de vervanging en renovatie van onze infrastructuur en daar gaan we allemaal wat van merken. Niet alleen vanwege geplande werkzaamheden, maar ook – en dat is vaak vervelender – door een toenemende kans op onverwachte storingen of mankementen.
Omdat de veiligheid altijd voorop staat, kan het voorkomen dat we moeten besluiten tot tussentijdse spoedreparaties, snelheidsbeperkingen of afsluitingen. Voorwaarde is en blijft de veiligheid.
Daarbij houden we u zo goed mogelijk op de hoogte. Via oude en nieuwe media. Tijdig en transparant. Informatiediensten als Google Maps en Flitsmeister zijn vanaf het begin nauw betrokken. Wáár werken we en wat is de snelste omleiding?

Dames en heren,
We gaan bouwen aan een infrastructuur waarmee we weer generaties vooruit kunnen. Een nieuwe generatie infrastructuur die slimme en duurzame mobiliteit mogelijk maakt. De ontwikkeling in onze mobiliteit, die hier in IJmuiden zo tastbaar is, krijgt er een nieuw hoofdstuk bij.
Dank u wel.