Toespraak van Minister Van Engelshoven bij de uitreiking van de Spinoza- en de Stevinpremies
Toespraak van Minister Van Engelshoven bij de uitreiking van de Spinoza- en de Stevinpremies, op 2 oktober 2019, te Den Haag
[Het gesproken woord geldt!]
Dank,
Fijn om hier te spreken.
Het is een groot voorrecht om hier te staan om u te mogen huldigen.
Spinozisten
Bas van Bavel,
Ronald Hanson,
Amina Helmi en Yvette van Kooyk
En Stevinisten
Andrea Evers en Jack Pronk
Het voelt misschien een beetje ongemakkelijk voor u,
Maar er is verder geen bewijs voor nodig.
Geen deductie of inductie,
Geen controlegroep of statistiek.
Het simpele feit dat u hier gelauwerd wordt, is voldoende bewijs dat u tot de top behoort.
Een heel diverse top, mag ik wel zeggen.
Waarin het grote wordt bestudeerd en het kleine.
Van het Heelal en markteconomieën,
tot aan quantumdeeltjes en suikermoleculen.
Een top ook waarin alfa, beta en gamma allen vertegenwoordigd zijn,
en waar de verdeling tussen man en vrouw in evenwicht is.
Zo zie ik het graag:
een top die tegelijkertijd een dwarsdoorsnede is van onze wetenschap.
Waar het beste beloond wordt,
ongeacht persoon, sekse of discipline.
Maar er is nóg een kenmerk dat vandaag opvalt,
En dat is veelzijdigheid.
U brengt disciplines samen,
Geeft patiënten een belangrijke stem,
Treedt naar buiten om uit te leggen waar u mee bezig bent,
Of u maakt ‘gewoon’ een populair-wetenschappelijke film over uw werk,
die dan ook nog eens bekroond wordt op het filmfestival van Cannes!
Als minister van OCW prijs ik me gelukkig met u,
en met een wetenschappelijk klimaat dat dit allemaal mogelijk maakt.
Dankzij u en uw collega’s, behoort Nederland tot de wereldtop.
Maar…
U voelde hem natuurlijk al aankomen:
Tegelijkertijd is het goed om ons te realiseren dat onze plek in de wereldtop niet vanzelfsprekend is.
Om in de top te kunnen blijven meedraaien, moeten we méér doen.
Onze wetenschappelijke infrastructuur is nu misschien state of the art, maar dat blijft niet eeuwig zo.
Dat geldt ook voor nieuwe maatschappelijke uitdagingen, zoals Artificial Intelligence en de energietransitie.
Hier kunnen en moeten we echt nog stappen zetten.
Ik heb goede hoop dat we daar als kabinet in de nabije toekomst een bijdrage aan kunnen leveren.
Daarnaast trekt de enorme toename van studenten een wissel op ons onderzoek.
Dat zie ik ook.
Op zichzelf is het natuurlijk een goed teken dat er zoveel studenten op ons hoger onderwijs afkomen.
Die reputatie moeten we koesteren.
Maar tegelijkertijd moeten we ervoor zorgen dat de druk op onderzoek hierdoor niet te hoog wordt.
De perverse prikkel in het bekostigingssysteem voor universiteiten die studenten tegenover onderzoek zet, moet eruit.
Ik ben daar druk mee bezig.
Genoeg gesomberd.
Het is een feestdag vandaag.
En er valt genoeg te vieren.
Zes uitzonderlijke wetenschappers ontvangen namelijk een premie voor hun werk.
Ik geef onmiddellijk toe dat daar een element van competitie in zit:
er zijn immers ‘slechts’ zes premies beschikbaar.
Maar toch is dit vooral een erkenning van samenwerking.
Tussen en binnen disciplines,
en over de universiteiten heen.
U bent daarvan het levende bewijs!
Ik ben er heilig van overtuigd dat ons onderzoek meer gebaat is bij samenwerking dan bij competitie.
Twee weten immers meer dan één.
Verschillende perspectieven behoeden ons voor blinde vlekken,
en samenwerking haalt het beste in ons naar boven.
U weet dat als geen ander.
Maar in de spelregels voor de Spinozapremie wordt het nog niet beloond.
En dat is toch een beetje raar.
Ik ben blij dat ik de daad bij het woord kan voegen,
en vandaag bekend kan maken dat dit volgend jaar verandert.
Want NWO maakt het mogelijk dat voortaan ook teamscience wordt beloond.
Nu komen alleen individuele wetenschappers in aanmerking voor de Spinozapremie,
Volgend jaar staat de prijs ook open voor teams.
Beste mensen,
Beste Spinozisten,
Bas van Bavel,
Ronald Hanson,
Amina Helmi en Yvette van Kooyk
En beste Stevinisten,
Andrea Evers en Jack Pronk
Van harte gefeliciteerd,
Maar vooral heel veel dank voor uw werk,
En voor het voorbeeld dat u anderen stelt:
dat je in concurrentie kunt samenwerken en daarmee de absolute top kunt bereiken.
Dank u wel!