Interview met Ankie Broekers-Knol: 'Maatschappelijk draagvlak is van groot belang'
Ankie Broekers-Knol was op Prinsjesdag vorig jaar nog voorzitter van de Eerste Kamer, nu is zij als staatssecretaris van justitie en veiligheid aanwezig in de Ridderzaal. Zij voelt zich vanaf haar aantreden in juni gesteund om haar politiek en maatschappelijk gevoelige werkterrein vooruit te brengen.
Ruim drie maanden bent u staatssecretaris van JenV. Al gewend?
Redelijk. Een jaar geleden was ik nog voorzitter van de Eerste Kamer en bereidde Prinsjesdag in die rol voor. Het is boeiend om als bewindspersoon mede de begroting voor te bereiden. Je zou kunnen zeggen: je zit heel dicht op het vuur, maar dat betekent tegelijkertijd dat je ook de hitte voelt van de dilemma’s. Ik moet zeggen dat ik me vanaf het begin gesteund voel om mijn interessante, maar tegelijk politiek en maatschappelijk gevoelige beleidsterrein vooruit te brengen.
Wat kunnen we van u verwachten?
Laat ik allereerst zeggen dat er op dit beleidsterrein door de verschillende diensten en instanties toegewijd en zorgvuldig wordt gewerkt. Nederland kent een zorgvuldige asielprocedure. Maarde asielprocedure moet flexibeler en effectiever worden ingericht. Daar wordt op dit moment door alle betrokken organisaties gezamenlijk ook hard aan gewerkt
Maatschappelijk draagvlak is van groot belang. Ik vind het belangrijk dat degenen die naar Nederland komen voor asiel zich aan de regels houden en dat wij van onze kant ons ook aan de regels houden. Dat laatste betekent bijvoorbeeld dat wij onze processen zo inrichten waardoor de voorgeschreven termijnen beter haalbaar worden. . . Dat betekent ook dat, wanneer er eenmaal een definitief besluit is gevallen, dat deze zo snel mogelijk wordt opgevolgd. De afgewezen asielzoeker moet Nederland verlaten, van een toegelaten asielzoeker wordt verwacht dat die meewerkt aan integratie. Ik vertrouw er op dat we op die manier draagvlak houden en versterken.
©Ministerie van Justitie en Veiligheid
Al jaren wordt aangekondigd dat de asielprocedures korter worden, maar daar is nog maar weinig van terecht gekomen. Gaat het u wel lukken?
De asielprocedure zoals Nederland die kent is al kort. Maar door een scherper onderscheid in de asielprocedure te maken tussen asielzoekers die wel en die geen kans maken op rechtmatig verblijf kan het gehele proces effectiever. Daarvan ben ik overtuigd Je kunt dan ook eerder werk maken van integratie, dan wel terugkeer. Als je daarnaast de stapeling van asielaanvragen tegengaat door herhaalde aanvragen sneller te behandelen en eerder af te doen, ben je al een heel eind. Wat hierbij ook gaat helpen is de komst van een gemeenschappelijke vreemdelingenlocatie waar alle ketenpartners zijn gehuisvest en samenwerken bij de uitvoering van het vernieuwde asielproces. Het afhandelen van een asielaanvraag gebeurt dan sneller... En dat is voor alle partijen positief.
Het is vaak lastig om uitgeprocedeerde asielzoekers terug te krijgen naar het land van herkomst. Wat gaat u daar aan doen?
Er worden steeds meer resultaten geboekt met vrijwillige terugkeer. Dat wil ik toch even opmerken, omdat ik merk dat het beeld niet zo gunstig is. Verder verwacht ik dat de landen die hun onderdanen niet terug nemen, na gesprekken met EU-landen bereidheid tonen mensen terug te nemen. Zeker als we als Europese landen eensgezind opereren.
Het draagvlak wordt ondermijnd door een kleine groep asielzoekers die ernstig overlast bezorgen. Hoe gaat u dat aanpakken?
We doen al veel. De overlastgevende asielzoekers worden nauwlettend in de gaten gehouden. De gemeenten waarin de AZC’s liggen en waar dat soort amokmakers actief is, werken goed samen met OM, politie en maatschappelijke organisaties. Op het gebied van illegaliteit maken we ook vorderingen door daar intensiever op in te zetten.
De pilot Landelijke Vreemdelingen Voorziening (LVV) zetten we door. De LVV kunnen we inzetten om illegaliteit tegen te gaan en terugkeer te bevorderen. Om uit te stralen dat illegaliteit niet loont zou het goed zijn als gemeenten hun Bed Bad Brood-voorziening sluiten.
©Ministerie van Justitie en Veiligheid
In uw portefeuille zit ook de bestrijding van mensenhandel. Daar horen we niet al te veel over?
Mensenhandel en –misbruik speelt zich af in de duistere delen van de samenleving. Het is keiharde criminaliteit. Het breekt in op een van de meest fundamentele mensenrechten: de individuele vrijheid. Dat het niet zo in de publiciteit is, betekent niet dat wij als kabinet er geen oog voor hebben. In tegendeel. Het is zelfs benoemd tot één van de prioriteiten. Dat zie je terug in het programma Samen tegen mensenhandel. Uitgebreid staan hier maatregelen in om seksuele uitbuiting, arbeidsuitbuiting en criminele uitbuiting aan te pakken. Daar zijn we hard mee bezig. Ook in 2020 zetten we ons samen met alle betrokken partners in voor de uitvoering en doorontwikkeling van het programma.