Minister Blok deelt Mensenrechtenrapportage 2018 met Tweede Kamer
Van mensenrechtenverdedigers, startende radiomakers en journalisten in nood tot mensenrechten in de VN-Veiligheidsraad: Nederland spande zich in 2018 op alle niveaus in voor de mensenrechten, met extra aandacht voor persvrijheid, gelijke rechten voor LHBTI’s en vrijheid van religie en levensovertuiging.
Extra aandacht voor journalisten, vrijheid van religie en levensovertuiging en LHBTI’s
“Journalistiek is zuurstof voor democratie” stelde minister Blok in zijn speech tijdens het Free Press Live 2018-evenement op 2 november 2018. Daarom investeert het kabinet extra in de (online) weerbaarheid, capaciteit en veiligheid van journalisten en is besloten in april 2020 het jaarlijkse UNESCO-congres ter ere van de persvrijheid in Nederland te organiseren.
Waar de vrijheid van meningsuiting met voeten wordt getreden, komt doorgaans ook vrijheid van religie en levensovertuiging in het gedrang. Nederland zette in op versterking van de dialoog over religieuze (in)tolerantie, ook op plaatsen waar het onderwerp bij uitstek gevoelig ligt, zoals Indonesië, Libanon en Turkije. Het door Nederland gesteunde Shelter City programma voorzag in de tijdelijke opvang van Saif Malook, toen hij als advocaat van Asia Bibi niet langer veilig was in Pakistan. Zoals bekend werd Asia Bibi in oktober 2018 vrijgesproken van blasfemieaanklachten, waarvoor zij in eerste instantie ter dood was veroordeeld.
Ook de inzet voor gelijke rechten van lesbische, homoseksuele, biseksuele, transgender en intersekse personen werd geïntensiveerd. Naast de inmiddels vertrouwde, zichtbare Nederlandse deelname aan prides is met partners gewerkt aan het versterken van LHBTI-belangenorganisaties. Extra aandacht was er voor de kwetsbare trans- en intersekse groepen binnen de LHBTI-beweging. Waar nodig en mogelijk werden mensenrechtenschendingen tegen LHBTI onder de aandacht gebracht, zoals bij de situatie in Tsjetsjenië.
Mensenrechtenverdedigers, gelijke rechten voor vrouwen en meisjes
Onder meer door de steun aan mensenrechtenverdedigers bood Nederland tegenwicht aan overheden die de rol van maatschappelijke partijen willen inperken. Ook in het beleid voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (BHOS-beleid) staat de mensenrechtenbenadering centraal. De partnerschappen binnen het beleidsprogramma ‘Samenspraak en Tegenspraak’ leveren een structurele bijdrage aan de versterken en organiseren van de stem van burgers. Over de synergie tussen het BHOS-beleid en het mensenrechtenbeleid is een apart hoofdstuk opgenomen in de mensenrechtenrapportage.
Het Nederlandse profiel op gelijke rechten voor vrouwen en meisjes bleef onverminderd hoog. Wereldwijd besteedden ambassades aandacht aan Orange the World – de internationale campagne voor geweld tegen vrouwen en meisjes. In het Den Haag werd het Binnenhof oranje verlicht, in Harare het Zimbabwaanse parlementsgebouw. In de Algemene Vergadering van de VN initieerde Nederland met Frankrijk een belangrijke resolutie over geweld tegen vrouwen.
Het Koninkrijk in de VN-Veiligheidsraad en VN-Mensenrechtenraad
Het Veiligheidsraadlidmaatschap bood extra kansen voor de Nederlandse inspanningen ter bevordering van de internationale rechtsorde en strijd tegen straffeloosheid. Het lidmaatschap bracht het Koninkrijk in de positie om het lot van individuele personen zoals de Palestijnse minderjarige Ahed Tamimi en de vermoorde Libische activiste Sulwa Bugaghis op de internationale agenda te zetten. Ook konden grote thema’s als uithongering als oorlogswapen en seksueel geweld in conflictsituaties beter worden verankerd in het werk van de VN-Veiligheidsraad. Op Nederlands initiatief kondigde de VN-Veiligheidsraad voor het eerst sancties af op een aantal mensenhandelaren op de Libiëroute.
Van 2020 tot en met 2022 hoopt het Koninkrijk weer in de positie te zijn om de mensenrechten te bevorderen en te beschermen als lid van de VN-Mensenrechtenraad, het belangrijkste internationaal forum voor mensenrechten ter wereld. In oktober kiest de Algemene Vergadering van de VN in New York de nieuwe leden. Vanuit de Mensenrechtenraad zal het Koninkrijk onder meer het belang van de strijd tegen straffeloosheid krachtdadig kunnen uitdragen.