Persconferentie na ministerraad 17 mei 2019

Minister-president Rutte:

Goedemiddag. We treffen elkaar een beetje op een vroeg tijdstip en dat hangt samen met de viering van 100 jaar algemeen kiesrecht, dadelijk vanaf drie uur in de Ridderzaal. Dat betekent dat onze traditionele nazit ook heel beperkt zal zijn vandaag helaas. De Koning en Koningin zijn ook aanwezig. Niet bij de nazit maar wel in de Ridderzaal. En namens het kabinet zal ik er zijn, samen met de vicepremiers. Het is een belangrijke mijlpaal. We nemen in ons land heel veel dingen voor lief, ook het algemeen kiesrecht is iets wat we allemaal als volstrekt logisch accepteren. En als een vanzelfsprekendheid. Maar dat is het niet. Ook als je kijkt hoe het in andere delen van de wereld gaat. Dan is het nog steeds een uitzondering. Het is van belang dus, daar als land, bij stil te staan en ook samen te bepalen, met z’n allen in dit land, met 17 miljoen mensen, in ieder geval alle mensen boven de achttien, waar we naartoe gaan. Wat de volgende stappen zijn die we als land zetten. En dat dat een systeem is waarbij iedere stem even zwaar telt. 

Dan, ja, het is een beetje ook weer partijpolitiek, maar niet VVD en daarom doe ik het toch. Hij is een belangrijke steunpilaar van de coalitie. Ik wil hier toch ook wel even kort stilstaan bij Sybrand Buma. Geen lid van het kabinet, maar fractievoorzitter van één van de vier schragende partijen van deze coalitie. Ik wil hem van harte feliciteren, ook nog een keer hier in persoon met de voordracht om burgemeester van Leeuwarden te worden. Ik zeg dat echt met een dubbel gevoel want we zullen, ‘we’ hier op het Binnenhof, zullen hem zeer missen. Hij is één van de architecten van het kabinet. Hij is iemand met wie ik persoonlijk een vertrouwensband heb opgebouwd. Zeker in de afgelopen twee jaar, in die vijf jaar waarin hij oppositie voerde tegen het vorige kabinet waren we niet altijd over alles eens. Maar zeker in die afgelopen twee jaar in de formatie die lange duurde, maar niet door hem, hebben we echt een vertrouwensband opgebouwd. Het is ook iemand op wie je kan bouwen. Hij is solide. Het is een man die altijd constructief is. Die een typisch British, Brits gevoel voor humor heeft. En het is een genoegen met hem te werken. Ik zie het met lede ogen gaan en ik denk dat Leeuwarden zich in alle opzichten gelukkig mag prijzen met zo’n burgemeester. En ik gun het hem. Hij heeft deze Friese wortels, hij heeft de familietraditie. Hij heeft er ontzettend veel zin in. En nogmaals: hem en Leeuwarden, van harte gefeliciteerd. En natuurlijk, het kabinet - het is een kroonbenoeming - moet dit nog besluiten. Dus het kan altijd nog mis gaan. Maar meestal worden de voordrachten overgenomen. Hé, dat is eigenlijk nog wel een idee om hem alsnog hier te houden. Nee, gaan we niet doen. 

Dan, het economisch beeld. Woensdag was natuurlijk gehaktdag, Verantwoordingsdag. Daar heeft Wopke Hoekstra de stand van het land in de zin van de overheidsfinanciën en de economie gepresenteerd. Daar zijn ook kanttekeningen bij te plaatsen. Dat heeft de Rekenkamer ook gedaan. Maar over het geheel genomen ziet die economie er natuurlijk goed uit: Stabiele groei, investeringen, overheidsfinanciën in de plus. Maar ook problemen waar het gaat om het ook echt kunnen uitgeven van al het geld. Dat gaat traag, maar we zijn met allerlei dingen bezig om ook op terrein van Defensie en infrastructuur dat verder te versnellen. De werkloosheid zit inmiddels onder het niveau van vóór de crisis dus daar zijn we ontzettend blij mee. En het aantal vacatures haalt record na record. Dat debat gaat plaatsvinden, dinsdag, daar ben ik zelf bij, Wopke Hoekstra, Kajsa Ollongren in de Tweede Kamer. 

Dan was ik gisteren op bezoek bij Angela Merkel, de Duitse kanselier, om met haar te praten over de Europese agenda. Wij zijn het met elkaar eens dat Europa vooral moet bestaan, niet uit vage toekomstvisies, maar vooral een heldere lijn moet neerzetten naar de toekomst, op die terreinen waar Europa ook het verschil kan maken, zoals migratie, veiligheid, economie en klimaat. Dat zijn de vraagstukken die je niet meer als land alleen kunt oplossen, die een geïntegreerde aanpak vragen. Waarbij het ook van belang is, daar zijn we het ook over eens, dat ook de nieuwe Europese Commissie over dit soort onderwerpen op een geïntegreerde wijze moet discussiëren. Dat moeten dus niet eilandjes zijn die allemaal vanuit hun eigen portefeuille dat werk doen. Maar dat zoveel mogelijk geïntegreerd doen. Dus we pleiten voor clusters van commissarissen. Beter voorbereide Europese Raden, een strakkere Europese besluitvorming over een beperkt aantal onderwerpen, dat moet de agenda zijn voor de komende vijf jaar. Nu eerst de verkiezingen. We zullen dan uiteraard die agenda verder vaststellen in de Europese Raad van juni. Omdat de Europese Raad nou eenmaal het politiek sturende orgaan is van deze Europese Unie. 

En dat brengt me ook eigenlijk weer de cirkel rondmakend bij het begin: het algemeen kiesrecht. Want dat kunnen we met z’n allen ook weer beleven aanstaande donderdag. Samen met de Britten gaan wij dan naar de stembus. De meeste andere landen gaan zondag. De verkiezingen voor het Europees Parlement. Het Europees Parlement, een belangrijk orgaan bij de instellingen van de Europese Unie. Ik roep iedereen op: laat je stem horen. Ga naar het stembureau, laat horen hoe je vindt dat het met Europa verder moet gaan. En of je nou op mijn partij stemt of een andere partij. Elke partij, elke stem telt aanstaande donderdag. Dus maak gebruik van het democratisch recht en laat op die manier weten in welke richting het Europese debat op moet.