Letterlijke tekst persconferentie na ministerraad 17 mei 2019

Mediatekst | 17-05-2019

Inleidend statement minister-president Rutte

Goedemiddag. We treffen elkaar een beetje op een vroeg tijdstip en dat hangt samen met de viering van 100 jaar algemeen kiesrecht, dadelijk vanaf drie uur in de Ridderzaal. Dat betekent dat onze traditionele nazit ook heel beperkt zal zijn vandaag helaas. De Koning en Koningin zijn ook aanwezig. Niet bij de nazit maar wel in de Ridderzaal. En namens het kabinet zal ik er zijn, samen met de vicepremiers. Het is een belangrijke mijlpaal. We nemen in ons land heel veel dingen voor lief, ook het algemeen kiesrecht is iets wat we allemaal als volstrekt logisch accepteren. En als een vanzelfsprekendheid. Maar dat is het niet. Ook als je kijkt hoe het in andere delen van de wereld gaat. Dan is het nog steeds een uitzondering. Het is van belang dus, daar als land, bij stil te staan en ook samen te bepalen, met z’n allen in dit land, met 17 miljoen mensen, in ieder geval alle mensen boven de achttien, waar we naartoe gaan. Wat de volgende stappen zijn die we als land zetten. En dat dat een systeem is waarbij iedere stem even zwaar telt. 

Dan, ja, het is een beetje ook weer partijpolitiek, maar niet VVD en daarom doe ik het toch. Hij is een belangrijke steunpilaar van de coalitie. Ik wil hier toch ook wel even kort stilstaan bij Sybrand Buma. Geen lid van het kabinet, maar fractievoorzitter van één van de vier schragende partijen van deze coalitie. Ik wil hem van harte feliciteren, ook nog een keer hier in persoon met de voordracht om burgemeester van Leeuwarden te worden. Ik zeg dat echt met een dubbel gevoel want we zullen, ‘we’ hier op het Binnenhof, zullen hem zeer missen. Hij is één van de architecten van het kabinet. Hij is iemand met wie ik persoonlijk een vertrouwensband heb opgebouwd. Zeker in de afgelopen twee jaar, in die vijf jaar waarin hij oppositie voerde tegen het vorige kabinet waren we niet altijd over alles eens. Maar zeker in die afgelopen twee jaar in de formatie die lange duurde, maar niet door hem, hebben we echt een vertrouwensband opgebouwd. Het is ook iemand op wie je kan bouwen. Hij is solide. Het is een man die altijd constructief is. Die een typisch British, Brits gevoel voor humor heeft. En het is een genoegen met hem te werken. Ik zie het met lede ogen gaan en ik denk dat Leeuwarden zich in alle opzichten gelukkig mag prijzen met zo’n burgemeester. En ik gun het hem. Hij heeft deze Friese wortels, hij heeft de familietraditie. Hij heeft er ontzettend veel zin in. En nogmaals: hem en Leeuwarden, van harte gefeliciteerd. En natuurlijk, het kabinet - het is een kroonbenoeming - moet dit nog besluiten. Dus het kan altijd nog mis gaan. Maar meestal worden de voordrachten overgenomen. Hé, dat is eigenlijk nog wel een idee om hem alsnog hier te houden. Nee, gaan we niet doen. 

Dan, het economisch beeld. Woensdag was natuurlijk gehaktdag, Verantwoordingsdag. Daar heeft Wopke Hoekstra de stand van het land in de zin van de overheidsfinanciën en de economie gepresenteerd. Daar zijn ook kanttekeningen bij te plaatsen. Dat heeft de Rekenkamer ook gedaan. Maar over het geheel genomen ziet die economie er natuurlijk goed uit: Stabiele groei, investeringen, overheidsfinanciën in de plus. Maar ook problemen waar het gaat om het ook echt kunnen uitgeven van al het geld. Dat gaat traag, maar we zijn met allerlei dingen bezig om ook op terrein van Defensie en infrastructuur dat verder te versnellen. De werkloosheid zit inmiddels onder het niveau van vóór de crisis dus daar zijn we ontzettend blij mee. En het aantal vacatures haalt record na record. Dat debat gaat plaatsvinden, dinsdag, daar ben ik zelf bij, Wopke Hoekstra, Kajsa Ollongren in de Tweede Kamer. 

Dan was ik gisteren op bezoek bij Angela Merkel, de Duitse kanselier, om met haar te praten over de Europese agenda. Wij zijn het met elkaar eens dat Europa vooral moet bestaan, niet uit vage toekomstvisies, maar vooral een heldere lijn moet neerzetten naar de toekomst, op die terreinen waar Europa ook het verschil kan maken, zoals migratie, veiligheid, economie en klimaat. Dat zijn de vraagstukken die je niet meer als land alleen kunt oplossen, die een geïntegreerde aanpak vragen. Waarbij het ook van belang is, daar zijn we het ook over eens, dat ook de nieuwe Europese Commissie over dit soort onderwerpen op een geïntegreerde wijze moet discussiëren. Dat moeten dus niet eilandjes zijn die allemaal vanuit hun eigen portefeuille dat werk doen. Maar dat zoveel mogelijk geïntegreerd doen. Dus we pleiten voor clusters van commissarissen. Beter voorbereide Europese Raden, een strakkere Europese besluitvorming over een beperkt aantal onderwerpen, dat moet de agenda zijn voor de komende vijf jaar. Nu eerst de verkiezingen. We zullen dan uiteraard die agenda verder vaststellen in de Europese Raad van juni. Omdat de Europese Raad nou eenmaal het politiek sturende orgaan is van deze Europese Unie. 

En dat brengt me ook eigenlijk weer de cirkel rondmakend bij het begin: het algemeen kiesrecht. Want dat kunnen we met z’n allen ook weer beleven aanstaande donderdag. Samen met de Britten gaan wij dan naar de stembus. De meeste andere landen gaan zondag. De verkiezingen voor het Europees Parlement. Het Europees Parlement, een belangrijk orgaan bij de instellingen van de Europese Unie. Ik roep iedereen op: laat je stem horen. Ga naar het stembureau, laat horen hoe je vindt dat het met Europa verder moet gaan. En of je nou op mijn partij stemt of een andere partij. Elke partij, elke stem telt aanstaande donderdag. Dus maak gebruik van het democratisch recht en laat op die manier weten in welke richting het Europese debat op moet. 

Cijfers over zware misdrijven door asielzoekers

DE WINTHER
Meneer Rutte, wat dacht u toen u het bericht las dat Nederland wel door het ministerie van Justitie en Veiligheid op de hoogte wordt gehouden van het aantal tasjesdieven gepleegd door criminele asielzoekers, maar niet over het aantal registraties van moorden, doodslag, kinderporno, en andere zedenmisdrijven? 

RUTTE
Nou goed, dat is, Harbers heeft dat gister ook gezegd: hij baalt daar ontzettend van. En met hem natuurlijk het hele kabinet, dat dit beeld is ontstaan. Er is een systematiek gekozen met een soort top tien waardoor dit soort hele ernstige delicten niet zichtbaar werden. Dat is natuurlijk verkeerd. Die moeten wel zichtbaar zijn. Dus complimenten voor de journalistiek die dat scherp heeft gekregen. Het was niet bedoeld vanuit het ministerie om dingen te verdoezelen. Maar het is wel verkeerd. Dit soort dingen, ik maak ‘m even af, dit soort dingen moeten gewoon openbaar zijn. Dus dat zullen we voortaan ook doen. Die rapportage wordt nu ook verzonden. Die cijfers moeten gewoon bekend zijn. En het laatste wat je wil, we hebben het vandaag in de ministerraad over gehad, en daar baalt hij zelf nog het meest van, je wil draagvlak hebben voor de opvang van echt vluchtelingen. En degene die hier niks te zoeken hebben die moeten echt als een ‘Zoef de Haas’ hier weer weg zijn. Dat draagvlak voor de opvang van echte vluchtelingen, daar hoort bij dat je totaal transparant bent. Dat mensen niet denken: ‘We zitten dingetjes te verdoezelen en als er ernstige dingen gebeuren in opvanglocaties, ach dan probeert die overheid dat een beetje weg te poetsen’. Dat willen we niet. Dus dat is dus heel vervelend. Dat is niet bedoeld. Hij gaat er ook nog een brief over sturen, er worden nog dingen nader uitgezocht. We moeten even heel precies de feiten op een rij hebben nu, hoe het ermee zit. Dus er komt nog een tweede brief. Maar ik ben het met u eens, althans dat ligt besloten in uw vraag, dat dat niet zo had gemoeten. 

DE WINTHER
Dit is de uitleg die we gister hoorden vanuit de staatssecretaris, die overigens de hele dag zich onbereikbaar hield en zijn ministerie ook, maar later wel door journalisten kon worden opgevangen bij het binnenlopen van het overleg van de VVD-bewindspersonen. Gelooft u die uitleg eigenlijk? 

RUTTE
Ik geloof die uitleg en ik begrijp ook waarom hij gisteren zich voor de pers niet beschikbaar toonde. Hij wilde eerst weten hoe het zat. Dat heb ik ook wel ’s in mijn werk gehad, als staatssecretaris en in deze baan, dat er soms dingen in de media opduiken waarvan je zegt: dat is mij in ieder geval niet bekend. Dat kan, en dan wil ik voordat ik met u praat wel eerst weten hoe het zit. 
Dus dat verwijt ik hem niet. Toen hij gisteren bij de binnenloop van het VVD-BPO de NOS en anderen te woord stond. En dat is ook allemaal uitgezonden dacht ik in de verschillende RTL Nieuws en NOS journaal uitzendingen. Toen kon hij er ook iets over zeggen. Je moet wel eerst weten hoe het dan precies zit.

DE WINTHER
Maar is het serieus voorstelbaar dat op een dossier wat zou gevoelig ligt, u heeft het zelf net ook over het draagvlak voor de opvang van echte vluchtelingen, dat de cijfers, waar al eerder twee jaar geleden grote commotie over was, cijfers die er zogenaamd niet waren, dat later toch bleek, multomappen vol op de redactie. En nu opnieuw worden die cijfers geregistreerd, naar de Kamer gestuurd, er wordt aan het ministerie gevraagd: ‘Wat zit er achter, wat zit er in die 1000 gevallen onder het kopje overig?’ Men doet alsof men van niets weet. Het is toch moeilijk voorstelbaar dat die topambtenaren op dat ministerie, na alles wat er gebeurd is rond dit dossier en eerder, en ook de staatssecretaris van Asielzaken zit te slapen voordat hij een rapport naar de Kamer stuurt?

RUTTE
Stel, ik heb geen aanwijzingen daar iemand iets heeft willen toedekken. Ik denk dat er een fout gemaakt is om dat zo te doen. Dat had zo niet moeten gebeuren. Dat vindt Harbers ook, dat vinden we allemaal. Ik geloof niet dat daar bewust, ik heb geen aanwijzing of u moet iets weten wat ik in ieder geval niet weet, is dat er bewust iets gebeurd zou zijn… Er is gekozen voor een aanpak en die is achteraf dus verkeerd, maar daar hadden ze voor gekozen, voor een soort top 10-aanpak. Je beschrijft de meest voorkomende incidenten en de rest komt in een restgroep. En in die restgroep zitten dan vervolgens zeer ernstige kwesties. Incidenten in die rubriek ‘Overig’. Dat zijn dus nog steeds zeer ernstige incidenten. En als iemand daar nou even aanneemt, laten we even ‘à la Derrick’ proberen te zoeken naar een motief. Als iemand nou gedacht had: ‘Ik ga dat wegstoppen in die restgroep.’ U heeft er nu over gebeld, anderen hadden er over kunnen bellen. Dan was dat toch ook zichtbaar geworden. Dus het is gewoon verkeerd om dat zo te doen, maar ik heb niet de indruk en ook geen enkele aanwijzing om aan te nemen dat iemand bewust dat zo gedaan heeft. 

DE WINTHER
Het ministerie gaat nu dus kennelijk alsnog uitzoeken wat daar achter zit. We hebben de afgelopen dagen ook bij het OM nagevraagd: wat is er gebeurd met die registraties? Wat is er gebeurd met die mensen die dergelijke misdrijven hebben gepleegd? Het OM heeft ons verteld dat het niet eens door het ministerie is geïnformeerd voordat het rapport naar de Kamer kwam, wat er gebeurd was met al die gevallen. Dan heb je toch niet het idee dat het ministerie er überhaupt bovenop zit om uit te zoeken wat er gebeurt met mensen die dusdanige ernstige delicten plegen?

RUTTE
Nou, stap voor stap, gisteren duidelijk geworden, en Harbers heeft dat gisteren uitgezocht en daarom ook de eerste tijd niet beschikbaar voor de media, ‘eerst weten hoe het zit’, dat hier een systematiek gekozen is die gewoon niet de goede is. Dat heeft hij gisteren ook gezegd, dat ben ik ook met hem eens. Nu wordt de rest uitgezocht, dat leidt tot een tweede brief aan de Kamer en ik wil dat echt stap voor stap doen, want verder weet ik het ook niet. Ik weet niet meer dan wat ik u hier beschrijf, dat er geen aanleiding is aan te nemen dat iemand hier bewust iets heeft zitten verstoppen. Dat er een systematiek is gekozen die ongelukkig is.

DE WINTHER
U heeft het nu over de systematiek, maar het gaat mij er toch echt om het feit dat er een rapport naar de Kamer wordt gestuurd waarin men, u zegt: ‘Dat is allemaal niet bewust gedaan.’ Maar er staan hele ernstige dingen die er gebeuren in asielzoekerscentra en het OM wordt niet eens door het ministerie bevraagd om uit te zoeken wat er nou precies gebeurd is en wat er vervolgens met die mensen gebeurd is. Kortom, het geeft niet de indruk dat het ministerie er heel erg veel aan gelegen is om de waarheid in eerste instantie al boven tafel te krijgen, laat staan om het naar de Kamer te sturen.

RUTTE
Ik denk dat het verstandig dat ik even met u praat over wat ik weet en niet met u praat over de dingen die nog worden uitgezocht. Harbers heeft gisteren een eerste brief gestuurd. Volgens mij is het een volstrekt heldere conclusie, van hem en van het hele kabinet: dit is niet de goede systematiek. Er komt een tweede brief waarin al dit soort zaken verder worden uitgezocht. 

DE WINTHER
Tot slot, er komt een nieuwe brief. Komt die brief op een dusdanig tijdstip dat er nog voor de verkiezingen over gedebatteerd kan worden? Dat was wel de bedoeling. Gisterenavond is die van de agenda afgehaald. Verwacht u dat het misschien na woensdag wordt?

RUTTE
Ik weet het niet. Ik kan het voor u navragen, u kunt het ook zelf doen, dat weet ik niet wat daar …

BREMER (RTL NIEUWS)
Zelfde onderwerp. Kamerleden waren heel boos gisteren dat ze foutief geïnformeerd waren. Ze zeiden: ‘Het is ook niet de eerste keer vanuit het ministerie.’ Geert Wilders noemde het zelfs een politieke doodzonde voor Harbers. Vindt u dat ook?

RUTTE
Zullen we nou eerst de feiten uitzoeken, jongens? Even stapje voor stapje.

BREMER
Dus u vindt dat hij gewoon kan aanblijven? U vindt dit geen politieke doodzonde?

RUTTE
Ik vind dat je dit soort dingen eerst stap voor stap moet uitzoeken.

Kuzu in Jeruzalem

BREMER
Mag ik u dan een tweede vraag stellen over een ander onderwerp?
Het bericht verscheen net dat de heer Kuzu voorbij militairen was gelopen met een Palestijnse vlag en dat hij daar voor opgepakt was. En zijn partijgenoot zei: ‘Ik vind dat het ministerie van Buitenlandse Zaken ervoor moet zorgen dat we hier veilig zijn en een werkbezoek kan voortzetten.’ Vindt u dat uw kabinet daarvoor verantwoordelijk is?

RUTTE
Nou, dat moeten worden uitgezocht. Maar Buitenlandse Zaken, begrijp ik, mevrouw Kaag heeft net gereageerd bij de uitloop van de ministerraad. Ik verwijs daar naar, want meer weet ik ook niet dan wat zij er over gezegd heeft. Wij zaten in de ministerraad toen een uurtje geleden denk ik, anderhalf uur geleden, het bericht naar buiten kwam. Zij heeft bij het vertrek uit Algemene Zaken daar iets over gezegd. Ik verwijs daar naar, want dat is de laatste stand van zaken.

BREMER
Wat vindt u er van, überhaupt, dat hij dat deed?

RUTTE
Nogmaals, dan moet ik eerst… wat hij dat deed, dan moeten we precies onderschrijven wat dat is. 

BREMER
Met een Palestijnse vlag voor militairen in Jeruzalem langslopen?

RUTTE
Dan zou ik ook zelf dat filmpje willen zien, dan wil ik ook de omstandigheden weten voordat ik daar iets over zeg. Dus ik verwijs op dit moment even naar de uitspraak van mevrouw Kaag daarover, want die heeft in ieder geval vanuit de feitelijkheid gereageerd, maar ik ga nu niet op basis van een filmpje wat ik niet gezien heb, ik zat de ministerraad voor, toen daarna andere gesprekken gehad, niet nu reageren op zaken die ik niet precies nog kan overzien.

Debat met Baudet (1)

DE ROOY (NOS)
Maandag deed u een oproep aan de heer Baudet om debat te voeren, omdat u dat heel belangrijk acht, over het thema Europa. Gaat dat debat nog door?

RUTTE
Dat hoop ik van harte. Ik vind het namelijk heel belangrijk, want het gaat deze verkiezingen over de vraag of we nou wel of niet in Nederland een partij dadelijk als grootste hebben die voor een Nexit pleit. Dat is slecht voor onze veiligheid en stabiliteit als zo’n partij in het Europees Parlement de grootste is en daar dan verder aan zou gaan werken. Ook vanuit die sterke positie. Ik heb wel gezegd: het moet een één op één debat zijn. Dat moet op televisie. Niet op Facebook. Het mag best ook op Facebook gestreamd worden, maar het moet op televisie.

DE ROOY
Waarom moet het op televisie?

RUTTE
Omdat je dan de meeste mensen bereikt. Als je ergens woensdagavond op Facebook een debat doet en je moet hopen dat laatste journaals er nog een paar minuten van uitzenden, dan bereik je niet het aantal mensen wat je kunt bereiken in Nederland dan als je het live op tv doet. We weten ook dat Facebook veel minder bereik heeft dan televisie. Zo’n 7 miljoen Nederlanders, hebben we nog even naar gekeken, heeft geen Facebook. Praktisch iedereen heeft toegang tot tv en dan de precieze plaats, waar je dat dan ook exact doet, daar kun je over praten. Daar zijn ook de campagneteams over in gesprek. Dat ging gisteren goed, dat gesprek tussen de campagneteams, maar ik zou echt zeggen: dat moet je één op één doen en op televisie.

DE ROOY
Ja, want het is misschien een beetje onbegrijpelijk voor mensen. U zegt beiden: we willen zo’n debat aangaan, maar dan over de vorm komen jullie er niet uit?

RUTTE
Nou nog niet, want ik vind, ik vond het mooi dat hij het aandurfde dat debat te gaan doen, maar ik vind dat hij nu duikt. Als je zegt: ik wil zo’n debat wel doen maar dan ga ik het weggestopt doen op Facebook. Dat vind ik echt niet stoer. Ik vind ook echt: Thierry, we moeten dat echt één op één doen, op televisie, niet duiken, nu even gewoon man tegen man een stevige discussie voeren. En voor heel Nederland om te zien. Iedereen moet het kunnen meemaken.

DE ROOY
Thierry Baudet zegt zojuist in een Facebook-filmpje ook recht tegen u eigenlijk: kom naar de Rode Hoed, die hebben de zaal vrij, 150 leden van iedere partij erbij, en dan één op één ook een debat. Dus dan lijkt het toch bijna geregeld, zet je wat camera’s…

RUTTE
Ik hoop van harte dat het lukt, maar ik vind echt dat je het op tv moet doen. Ik vind het een trucje om het dan weg te stoppen ergens op Facebook, dat je heel veel mensen niet bereikt, en hij heeft dan ineens weer een bezwaar begrijp ik dat daar journalisten zich tegen aan zouden bemoeien. Dat kun je allemaal met elkaar bespreken, maar zorg er nou voor dat Nederland dit kan zien. Het gaat echt ergens over. En als je dat op Facebook doet en heel veel mensen zien het niet en het is weggestopt, dan vind ik dat een beetje duiken. Twee, dan mag je misschien hopen dat de laatste journaals er nog een paar minuutjes uithalen. Het is juist zo belangrijk dat Nederland snapt dat deze keuze voorligt. Dat was mijn punt dinsdagavond in Barendrecht. Daar had hij in eerste instantie op gereageerd: ‘Ik doe het.’ Dat vond ik mooi dat hij het aandurfde, en nu is hij aan het terugkrabbelen.

DE ROOY
Heeft u het filmpje van Baudet zojuist gezien waarin hij u uitnodigt?

RUTTE
Nee, ik heb er over gelezen. We zaten enorm in tijdnood vanwege ‘100 jaar kiesrecht’, dus ik heb vlak daarvoor zelf een filmpje gepost omdat het maar niet liep. Toen hoorde ik dat hij ook met een filmpje was gekomen. Ik had een filmpje gepost, ‘één op één op televisie’. Vlak daarna kwam hij met zijn filmpje, dat heb ik nog niet gezien. Maar ik begrijp dat de inhoud is: ‘Doe het in de Rode Hoed en op Facebook.’ En nogmaals jongens, niet duiken. Nou even ook gewoon helemaal de straat uitlopen, hulp is weg, met elkaar in debat. Echt eventjes stevig, zoals dat ook goed is in een democratie. 

BOVEN (BNR)
Ik neem aan dat dit onder begeleiding van de Rijksvoorlichtingsdienst allemaal was als premier van Nederland of eerder als…?

RUTTE
Ja, ik kreeg deze vraag, maar ik was ook van plan daar nu over te stoppen, want u heeft terecht opgemerkt dat ik hiermee wel mij bevind in het grijze gebied tussen waar deze persconferentie voor is bedoeld. Dat is de reden waarom wij voor Tweede Kamerverkiezingen de persconferenties niet hebben.

BOVEN
Dat is wel precies het punt, want u gaat nu een één op één debat aan met één Kamerlid, terwijl er natuurlijk meer fracties zijn, er doen meer partijen mee. Dus waarom kiest u deze één op één vorm terwijl we zo’n partijstelsel in Nederland helemaal niet hebben?

RUTTE
Daarvoor verwijs ik u dan echt, want dan ga ik nu nog verder in de thematiek, volgens mij heb ik dat, vind ik overtuigend, maar in ieder geval geprobeerd overtuigend aan te tonen afgelopen dinsdag in Barendrecht dat dit de grote keuze die voorligt. Voor of tegen Nexit. Het is niet in ons belang voor onze veiligheid, stabiliteit, dat dadelijk de grootste partij in het Europees Parlement de partij is die zegt ‘We moeten de EU uit’, terwijl er in de wereld zoveel aan de hand is, zoveel instabiliteit. En tegelijkertijd dat lidmaatschap zo cruciaal is voor onze banen. Wetend, dat er ook heel veel aan Europa is wat we moeten verbeteren.

BOVEN
Maar heeft u het idee dat u dan wel heel erg zelf bepaalt wanneer u welke pet op zet? En nu de zaken nu wel heel erg met elkaar vermengd op moment dat het kennelijk in het VVD-belang is om dan als premier opeens die claim en die uitdaging neer te leggen?

RUTTE
Ik geloof niet dat iemand denkt dat dinsdagavond vanuit het ministerie was georganiseerd. Dat was een partijbijeenkomst van de VVD. Ik ben de laatst gekozen lijsttrekker en daarmee door u meestal omschreven als politiek leider van de VVD, zo iemand kennen wij niet, maar zo zullen de media mij meestal beschrijven. Dat snap ik ook als ‘laatst gekozen lijsttrekker van die partij’. In die hoedanigheid heb ik die oproep dinsdag gedaan.

Brexit

BOVEN
En nu even over de Brexit, want die is al een aantal weken niet ter sprake gekomen. Dat is vastgelopen in Londen. Corbyn en May die praten niet meer met elkaar. Kunt u daar nog iets doen, iets helpen, of hoe kijkt u er tegenaan?

RUTTE
Nou ja goed, kijk we hebben natuurlijk uitstel gegeven tot eind oktober om er uit te komen en ik hoop van harte dat dat lukt. Want als Brexit plaatsvindt zonder een genegotieerde, een onderhandelde uitkomst is dat heel slecht. Dat is slecht voor het VK, het is ook slecht voor de EU. Ik vind de hele Brexit overigens slecht, maar ik leg mij neer bij de meerderheid van de Britten die heeft gezegd: we willen de Unie uit. Je ziet nu welke enorme chaos en ellende dat in het land veroorzaakt. Politiek, maar ook economisch en maatschappelijk. Dat is een gegeven. Dat kun je dan nog enigszins in goede banen leiden door tot een onderhandelde uitkomst te komen. Dat betekent dat Nederland zich moet blijven voorbereiden op een harde Brexit, wat echt slecht nieuws is. Niet alleen voor ons, maar ook nu vooral voor de Britten, dus ik roep de Britten al tijden op: ‘Kom eruit met elkaar, zorg dat er een parlementaire meerderheid is’. En dan ligt er een uittreedverdrag of een uittreedakkoord wat volgens mij alles regelt wat je moet regelen. 

BOVEN
Wordt het tijd dat Theresa May misschien zelf aftreedt?

RUTTE
Ik bemoei me niet met de interne politieke verhoudingen in Groot-Brittannië. Ik kan alleen maar zeggen dat wie daar ook aan het regeren is en Theresa May is daar minister-president, mijn collega, en wat ik daar allemaal, ja, daar ga ik niet over. We gaan niet over elkaars politieke, politici en personeelsbeleid praten. Maar het is wel cruciaal dat de Britten op tijd tot iets komen. 

Debat met Baudet (2)

VAESSEN (EENVANDAAG)
Meneer Rutte, denkt u niet dat de gemiddelde Nederland denkt: die spelletjes tussen Baudet en Rutte dat leidt nu mogelijk tot niets. Het is nu een politiek spel aan het worden?

RUTTE
Ik weet niet waar het spel zit. Volgens mij ben ik duidelijk geweest dinsdag als voorman van mijn partij, niet als premier, ik stond daar als voorman van de VVD, dat ik het belangrijk vind om dat debat te voeren, omdat het ergens over gaat. Maar ik wil daar eigenlijk nu deze persconferentie…

VAESSEN
Maar was is dan…

RUTTE
Ik ga het even uitleggen voor de kijkers die de persconferentie volgen. Ik sta hier als minister-president. Ik heb al een hekel aan die pettendiscussie, want ik ben overal Mark Rutte en ik ben minister-president, ik ben ook voorman van mijn politieke partij, maar ik ben net vrij ver ingegaan op een vraag van de NOS over dat debat. Volgens mij heb ik daar nu alles mee gezegd. Als u mij daar verder vragen over wilt stellen kunnen we dat beter buiten de kamer van deze persconferentie, ik ga daar dus geen vraag meer over beantwoorden.

VAESSEN 
Nog één vraag dan: wat is uw tegenbod? Want u heeft op maandag gelanceerd dat u een debat wilt houden. Maar Thierry Baudet heeft een tegenbod gedaan. Vervolgens houdt u eigenlijk vast aan afgelopen maandag en is er dus eigenlijk geen ruimte meer voor…

RUTTE
Het lijkt mij evident, als je een debat hebt jongens, vlak voor de verkiezingen en je doet dat ergens een beetje stiekemig op Facebook in een zaaltje, wat heel veel mensen niet hebben. En je moet maar hopen dat de laatste journaals er nog een paar minuutjes aan besteden, versus je kunt het gewoon live op tv doen. Dat iedereen in Nederland dat kan zien. En dan kunnen we eindeloos onderhandelen over de precieze opzet. Ik zeg wel één op één. Wel de helpers weg, gewoon één op één. Maar hoe je dat dan precies, hoeveel spreektijden, en met stellingen of niet, daar kun je het over eens worden. Maar je moet het echt wel op televisie doen. Als je dat niet doet, dan ben je aan het duiken. 

VAESSEN
Dus uw tegenbod was eigenlijk een ander tijdstip? 
RUTTE
Nee, ik weet niet wat u bedoeld. Maar ik wil er echt over stoppen nu. Want ik vind dat we het nu genoeg erover gehad hebben. Ik wil er best vragen over beantwoorden, maar dan vind ik het netter om dat buiten de context van deze persconferentie te doen. 

Eurovisie Songefestival

NIJS (SBS 6) 
Meneer Rutte, een vraag aan u als minister-president van een hele andere orde. Heeft u het Songfestival gekeken? 

RUTTE 
Ik heb het gister niet gekeken. Ik heb het later teruggezien, want ik was gister ik had andere afspraken. Ik ga morgenavond wel kijken. Ja, jongens wat zou het fantastische zijn als we winnen. En het kan hè, begrijp ik. 

NIJS
Ja, wat denkt u zelf? 
RUTTE
Ik denk dat we gaan winnen. Ja. Ik vind dat we echt een overtuigende kans hebben. Nee, luister, ik heb het terug… Uw collega’s van de NOS…. Ik zei ‘ik heb het teruggezien’ en ik vond het een overtuigend optreden wat hij had. Op het moment dat hij daar optrad was ik buitenshuis, had ik andere verplichtingen. Maar ik heb het teruggezien. En ik ga het morgen live kijken en ik denk, ook met wat we al eerder van gezien hadden, want het was niet de eerste keer dat we het zagen, dat zowel de presentatie als het lied alles in zich heeft om te winnen. 

NIJS
Kijkt u er naar uit om het volgend jaar hier in Nederland te organiseren? 

RUTTE
Dat zou een enorme eer zijn voor Nederland. Natuurlijk, heel Europa en zoveel meer, want ik geloof dat het tot Australië doorloopt tegenwoordig, als we dat hier mogen doen. 

Versterkingsoperatie in Groningen

DE WINTHER (Telegraaf)
Nog even een ander onderwerp, meneer Rutte. Waarom wordt de versterkingsoperatie in Groningen afgepakt van minister Wiebes en ondergebracht bij minister Ollongren? 

RUTTE
U framed het wat negatief. Kijk, je komt nu in een fase dat het weg is… Voor de veiligheid is Wiebes verantwoordelijk. Nu zijn alle plannen af, je komt nu in de fase dat de hele versterkingsoperatie in de uitvoering komt. En dan is het zo dat gemeente en provincie hun werk altijd doen met het ministerie van Binnenlandse Zaken. Dus het is logisch. Ze zullen het samen blijven doen. Wiebes vanuit de veiligheid en Kajsa Ollongren vanuit haar verantwoordelijkheid voor provincie en gemeente. Dat is een logische verdeling. Zo’n moment komt een keer dat je moet zeggen: ja, maar Economische Zaken gaat over de gaswinning, gaat over de veiligheid, maar nu zit je dus heel concreet bij het versterken van huizen, van gebouwen. Die hele operatie, dat vraagt intensief overleg met provincie en gemeente. Dat is echt natuurlijk waar BZK goed in is. 

DE WINTHER
We horen uit meerdere hoeken uit deze prachtige stad dat u persoonlijk niet tevreden was op de manier waarop de heer Wiebes met die versterkingsoperatie bezig was. 

RUTTE
Dat is niet waar. Ik ben er onlangs nog geweest. Ik ben wél tevreden over hoe hij dat doet. Het is een ongelooflijk complex proces. En voor zover dingen niet zo snel gaan als ze zouden moeten gaan ligt dat niet aan hem, in tegendeel, ik vind dat hij daar vanaf zijn ambtsaantreden in oktober 2017 terecht een absolute prioriteit van heeft gemaakt. Daarnaast is het klimaatbeleid er natuurlijk ook bijgekomen, maar Groningen is voor hem altijd topprioriteit gebleven. Dat is het overigens voor het hele kabinet. Dus ik herken me daar niet in, even in alle helderheid. Ik vind het logisch dat je in deze fase zegt: Waar hij verantwoordelijk is voor de veiligheid, is het ook logisch dat nu we in de uitvoering komen, dat je ook kijkt naar de rol van Binnenlandse Zaken. 

DE WINTHER
Het is niet voor het eerst dat het takenpakket van de minister van Economische Zaken en Klimaat verlicht wordt. Aan het begin van zijn termijn heeft hij ook al een deel overgedragen aan de staatssecretaris van Economische Zaken. Kan de heer Wiebes zijn werk nog wel aan? 

RUTTE
In uw vraag liggen dertig aannames besloten die ik allemaal moet gaan ontgiften. Even voor de kijkers…

DE WINTHER
Het zijn feiten, hij heeft een deel van zijn portefeuille overgedragen aan staatssecretaris Keijzer. Nu wordt er opnieuw iets elders ondergebracht. De vraag is heel simpel: kan hij zijn werk nog wel aan? 

RUTTE
Ja, dat kan hij zeer aan. En nogmaals, u weet precies wat ik bedoel. In uw vraag staan wel degelijk een paar suggesties. Die laat ik voor u. Ik vind dat hij z’n werk heel goed doet. Een hele goede minister van Economische Zaken, zowel op het terrein van klimaat, als op het terrein van Groningen, als op het terrein van het bedrijfsleven. Niet alles is zichtbaar wat hij op dat laatste stuk doet. Ook daar is hij zeer actief, dat weet ik uit eigen ervaring. Want als het gaat bijvoorbeeld om grote buitenlandse bedrijven hier naar binnen te takelen wij daar meestal unisono gezamenlijk aan werken. En dan zie ik zijn enorme inspanningen. Dus wij mogen ons gelukkig prijzen met deze minister die zichtbaar, natuurlijk, voor de bevolking zijn werk doet op klimaat en Groningen. 

Klimaatakkoord

DE WINTHER
Kunt u, tot slot afsluitend, aan het fantastische werk van deze voortvarende minister inmiddels al een datum plakken op het duidelijk worden van wat het kabinet nu gaat doen met het klimaatakkoord? Dat Nederland daar eindelijk eens helderheid over krijgt. 

RUTTE
Nou dat gaat nu zo snel mogelijk, die brief… Over het klimaatakkoord, nou dat heb ik u verteld. Wij hadden dat willen doen in april, wij hebben vastgesteld op die ingewikkelde onderwerpen, bijvoorbeeld hoe ga je nou precies die CO2-heffing vormgeven, wat doe je precies met de gebouwde omgeving, is ontzettend veel techniek. We praten daar heel intensief over in de coalitie en het kabinet. In goede sfeer. Ik denk ook dat we daar goed uit gaan komen. En onze planning is juni. Dat was die en dat blijft ie. 

DE WINTHER
Ik vroeg om een concrete datum. Hij is zo voortvarend, ik denk dat kunnen we nu zo langzamerhand wel eens vaststellen. 

RUTTE
Ja maar dat is niet, overigens, in dat klimaatstuk, hij is coördinerend. Het is niet zo dat hij in z’n eentje dat hele klimaat, dat hele 49 procentplan moet maken. Dat doet hij natuurlijk met de meest betrokken bewindslieden op andere terreinen. Iedereen werkt daar heel hard aan. En ik verwacht nog steeds dat dat in juni klaar kan zijn. 

DE WINTHER
1 juni, 30 juni? 

RUTTE
In juni. 

Vertrek Buma

BREEDVELD (NOS)
U zei er in het begin al even wat over, maar even over Buma. Na Zijlstra, Pechtold, nu Buma weg. Eén van de architecten zou je kunnen zeggen van deze coalitie. Ja, wat betekent dat voor de samenwerking? 

RUTTE
Dat betekent dat iemand weggaat waar ik persoonlijk zeer op gesteld was die een hele stabiele factor in de samenwerking, een hele betrouwbare man… En dat we natuurlijk hopen dat er iemand voor terugkomt die dezelfde eigenschappen heeft. 

BREEDVELD
Daar kunt u natuurlijk niet zoveel over zeggen, dat snap ik. U memoreerde al even zijn Britse humor. Hij heeft zichzelf altijd heel streng gehouden aan de regel dat vooral niet op de camera te doen. Maar u kent hem natuurlijk ook achter de schermen. Op welke manier herinnert u hem op dat vlak? Bumor. 

RUTTE
Ja, die bumor. Hij kan hilarisch geestig zijn. Maar volgens mij zie je dat ook wel eens op televisie. Dat komt, vind ik, heel goed tot uiting. Ik vond dat altijd heel goed en ook electoraal bedreigend in talkshows. Waar hij tien minuten, een kwartier aan het woord is en ja, geniale momenten heeft, juist door die humor. En het zelf relativerende. Dat vind ik ook mooi als mensen dat een beetje hebben. We neigen ons in het leven natuurlijk erg groot te maken. Hij is iemand die zeer goed in staat is, ook met een goedgeplaatste grap de relativering ook te benadrukken. Hoe belangrijk de onderwerpen ook zijn, de eigen rol ook weer niet te zwaar. En dat maakt ook weer mogelijk om weer door te gaan, weet je. Anders blijf je altijd maar in het eigen ego zitten. 

BREEDVELD
Politiek is mensenwerk. Gaat u hem missen? 

RUTTE
Zeer. Zeer, ja. Want we hebben natuurlijk intensief samengewerkt in het eerste kabinet. Daarna zijn er ietwat uiteen gedreven, maar logisch, want hij voerde oppositie tijdens het tweede kabinet dat ik mocht leiden met de Partij van de Arbeid. En eigenlijk direct, vanaf maart 2017, na de verkiezingen, toen we die eerste gesprekken weer hadden, had ik het gevoel: ‘Ja, dit gaat lukken tussen ons tweeën.’ Het is in zetels even groot als D66. In stemmenaantal nog iets groter dan D66. En ik vind ook echt dat hij die verantwoordelijkheid van de tweede partij in de coalitie steeds genomen heeft. En ook in die rol zeer betrouwbaar. 

MODDERKOLK (Volkskrant)
In de week dat uw kabinet de Chinastrategie presenteerde werd ook bekend dat Huawei mogelijk via één van de grote telecomproviders in Nederland toegang heeft tot klantgegevens. Maakt u zich daar zorgen over? En wat betekent dat voor de omgang met Huawei? 

RUTTE
Over die zaak verwijs ik echt naar de woordvoering van de AIVD. En volgens mij was die woordvoering dat ze daar nooit iets over zeggen. 

MODDERKOLK
Ik had nog een vraag over, toch nog een vraag over de staatssecretaris van Vreemdelingenzaken. Uit de regelingen gisteren kreeg ik toch echt het idee dat de Kamer het zo snel mogelijk wilde bespreken. Hij kreeg net van de woordvoerder van de Kamervoorzitter door dat bij nader inzien bleek dat uit de bespreking tijdens de regeling niet de conclusie getrokken kon worden dat het debat per se volgende week moet worden ingepland. Dat lijkt er toch op alsof dit over de verkiezingen heen getild wordt. Moet het niet zo snel mogelijk worden besproken? 

RUTTE
Luister, hij heeft gister een brief gestuurd. Hij werkt aan een tweede brief. En verder ga ik niet over het verkeer tussen Justitie en de Kamer. 

MODDERKOLK
Maar moet dit niet zo snel mogelijk worden besproken? 

RUTTE
Ik probeer al te voorkomen dat ik over alles ga. Ik ga niet over de Kameragenda en ook niet over precieze timing wanneer de tweede brief komt. Dus dat laat ik echt even bij Mark Harbers en de Kamer.
Dank, ik zie jullie natuurlijk allemaal bij 100 jaar Kiesrecht.