Kabinet: meer grip op organisaties die samenleving ontwrichten

Nieuwsbericht | 21-12-2018 | 15:45

Radicale of extremistische organisaties waarvan het doel of de activiteiten in strijd zijn met de openbare orde moeten stevig kunnen worden aangepakt. Op het moment dat deze organisaties de samenleving ernstig bedreigen of de rechtsorde omver willen werpen, moeten er instrumenten zijn om te kunnen ingrijpen. Bedreigingen van radicale en extremistische organisaties zijn de afgelopen jaren toegenomen. Daarom wil het kabinet de samenleving beter beschermen. De ministerraad heeft op voorstel van minister Dekker voor Rechtsbescherming ingestemd met een wetsvoorstel dat die mogelijkheid versterkt.

Het wordt straks makkelijker rechtspersonen te verbieden en te ontbinden die onze samenleving ontwrichten. Er wordt duidelijker in de wet omschreven wat in Nederland in strijd is, of kan zijn, met de openbare orde. Officieren van justitie kunnen eenvoudiger bewijzen dat een organisatie een bedreiging vormt voor bijvoorbeeld de nationale veiligheid. Ook biedt het de rechter meer houvast als hij een beslissing moet nemen over een verzoek van het Openbaar Ministerie om een rechtspersoon te verbieden. Wie na een verbod toch nog doorgaat, hangt straks een gevangenisstraf van twee jaar boven het hoofd. Nu is dat één jaar. Bovendien krijgen de leidinggevenden vijf jaar lang een bestuursverbod. Dit voorkomt dat zij ongehinderd een nieuwe organisatie kunnen oprichten. Met dit voorstel wil het kabinet een krachtig signaal geven dat er in Nederland geen plaats kan zijn voor dit soort organisaties.

Met een ander wetsvoorstel van minister Dekker wil het kabinet voorkomen dat geldschieters invloed kopen om maatschappelijke organisaties te verleiden tot gedrag dat haaks staat op alles wat wij in Nederland koesteren. Schenkingen mogen het bestuur niet kwetsbaar maken voor beïnvloeding. Denk aan het geval dat een financier het bestuur dwingt tot een extremistische koers. Daarom moeten geldstromen naar maatschappelijke organisaties, dat wil zeggen stichtingen, verenigingen en kerkgenootschappen, goed in beeld komen. Donaties boven de € 15.000 worden openbaar gemaakt. Zo wordt voor iedereen duidelijk welke organisaties grote donaties ontvangen en waar het geld vandaan komt. 

Meer transparantie helpt bijvoorbeeld gemeenten om het gesprek met zo’n organisatie aan te gaan of er bepaalde voorwaarden aan de financiering zijn verbonden. Of het kan binnen een organisatie zorgen voor discussie over buitenlandse beïnvloeding, bijvoorbeeld als clubleden het bestuur willen aanspreken op een (andere) koers die wordt gekozen. De informatie over geldstromen kan ook een rol spelen bij onderzoek naar eventuele strafbare feiten. Het wetsontwerp biedt de mogelijkheid om categorieën van maatschappelijke organisaties die minder kwetsbaar zijn voor onwenselijke beïnvloeding vrijstelling te verlenen.

De twee wetsvoorstellen vloeien voort uit het regeerakkoord. De ministerraad heeft ermee ingestemd dat beide wetsvoorstellen vandaag via internet in consultatie gaan.

Documenten