Speech minister Blok bij push-off Staat van het Consulaire
Dank, geachte aanwezigen, voor uw komst naar BZ voor de presentatie van de eerste consulaire beleidsnota: ‘De Staat van het Consulaire’.
Het zal U niet verbazen dat een minister van Buitenlandse Zaken nogal veel reist. Wekelijks kom ik op onze ambassades en consulaten en spreek daar met onze medewerkers. Ik hoor veel verhalen over Nederlanders in allerlei soorten nood, en hoe onze mensen in het buitenland die proberen te helpen. Hulp na een ongeluk, geliefden die zoek zijn, Nederlanders die in de gevangenis belanden. Het consulaire werk is werk dat een grote impact heeft. Mensenwerk.
De nota die we vandaag presenteren, gaat uit van 1 miljoen Nederlanders in het buitenland. Reizigers, studenten, zakenreizigers. Wie reist er niet buiten de landsgrenzen? En het kan ons allemaal overkomen. Dit beleidsdocument gaat dan ook over ons allemaal, ook over mij en ook over u, hier in de zaal.
Het consulaire is een belangrijk onderdeel van de werkzaamheden van BZ. Het staat niet voor niets prominent in het regeerakkoord. Op ambassades en consulaten en in dit gebouw, dag in dag uit, 24/7, ook met Kerst zijn wij in touw. De lampen gaan hier bij wijze van spreken nooit uit.
En dat geldt overigens ook voor de organisaties waarmee wij intensief samenwerken, en waarvan er een aantal hier vertegenwoordigd zijn.
Het Consulaire werkveld is ontzettend breed. Er valt een veelheid van activiteiten en diensten onder, verdeeld over de drie pijlers:
- informatievoorziening,
- bijstandverlening en
- burgerzaken.
Onder die pijlers treffen we zaken zo divers als hulpverlening bij crisis of ontvoering, tot gevechten tegen huwelijksdwang. Soms schrijnende, heftige, spannende casussen. Zaken die altijd mensen direct raken, vaak met grote persoonlijke gevolgen. Soms op de voorpagina’s van onze kranten, maar veel vaker achter de schermen. Het gaat hier eigenlijk altijd om mensen – bij ogenschijnlijk saaie processen zoals het aanvragen van paspoorten.
Maar het gaat ook om zaken die van direct belang zijn voor het functioneren van onze democratie: zoals stemmen vanuit het buitenland.
Om zaken die van belang zijn voor onze economie en veiligheid. Visum-verstrekking brengt tenslotte toeristen en zakenlieden, en houdt tegelijkertijd mensen tegen die een risico vormen.
Het consulaire: niet alleen een breed, maar ook een belangrijk werkveld dus.
Een werkveld dat de laatste jaren bovendien flink in de lift zit. Er is sprake van een forse groei. Wist u bijvoorbeeld dat het aantal visumaanvragen in de afgelopen vijf jaar meer dan verdubbelde?
Het vraagt nogal wat van onze consulaire dienstverleners, de ‘hulptroepen’ hier in Den Haag en wereldwijd. Ook met het oog op de toekomst, waarin we verdere groei willen en moeten kunnen faciliteren.
Het noopt ons ertoe ordening aan te brengen. En dat is precies wat deze beleidsbrief doet. Door - na een grondig proces van onderzoek en consultaties - helder te stellen wat we wel doen en wat niet.
Ik kan daar heel lang over spreken, maar ik beperk mijzelf hier tot de drie belangrijkste hoofdboodschappen uit mijn beleidsbrief, een soort ‘bericht aan alle reizigers’:
- Bereid je goed voor. Wij helpen je hier samen met onze partners uit de reisbranche mee, maar ik onderstreep parallel wel met nadruk de eigen verantwoordelijkheid. Wij bieden alle informatie om vervelende verrassingen te voorkomen. We rekenen op de reiziger de aanbevelingen op te volgen;
- We zijn het niet in alle gevallen verplicht… Maar als het dan toch ernstig misgaat, staan wij meestal toch klaar voor de Nederlander in nood. Samen met onze partners. Of dat nu de verzekeraar is, de luchtvaartmaatschappij of het ministerie van Buitenlandse Zaken, men kan op ons rekenen;
- Wij willen daarbij wel meer dan voorheen duidelijk zijn over onze dienstverlening: wat doen we wel, en wat niet? We blijven die dienstverlening bovendien moderniseren en innoveren.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken kan dat alles niet alleen. Ik ben dan ook blij dat drie van onze consulaire partners vandaag de beleidsnota in ontvangst willen nemen:
Jeanine Janssen, Ombudsman bij Omroep Max; goed dat je er vandaag bent. Jij bent onze luidspreker als het aankomt op die eigen verantwoordelijk. Regelmatig hoor ik je wijzen op ons reisadvies en de noodzaak je goed voor te bereiden. Dat helpt enorm.
Carola Hoekstra, Managing Director van Thomas Cook Nederland. Jij geeft leiding geeft aan een bedrijf dat haar klanten bewust op reis stuurt; jullie verwijzen op je website naar het BZ-reisadvies. En dat reisadvies maken we niet zonder reden: veiligheid. Zodat mensen ook weer veilig huiswaarts keren.
En Leendert Jan Visser, Directeur van MKB Nederland en vandaag ook hier namens ondernemingsorganisatie VNO-NCW. Voor jouw doelgroep is deze nota interessant vanwege de ontwikkelingen op het visumterrein. Een speelveld dat snel ontwikkelt en waar veel kansen liggen voor economische groei en onze concurrentiepositie, voor de Nederlandse ondernemer.
Fijn dat jullie er zijn, zonder organisaties als die van jullie kunnen wij het niet. Dit is een team-effort!
Een beleidsnota, da’s leuk en aardig, maar wat betekent dit concreet?
Ik had het eerder over modernisering van de dienstverlening. We werken op BZ hard aan de digitalisering, zodat Nederlanders wereldwijd digitaal toegang hebben tot hun overheid. Voor paspoortaanvragen breiden we momenteel de locaties uit waar een aanvraag ingediend kan worden in onder andere Chicago en Perth.
Een voorbeeld van een leuke innovatie: mobiele aanvraagstations. Vanuit ambassades en Den Haag reizen we de wereld over, naar Nederlanders toe, om het voor hun gemakkelijker en goedkoper te maken om een nieuw Nederlands paspoort te bemachtigen.
Verder steken we veel tijd en energie in het vernieuwen van de BZ-Reisapp om essentiele reisinformatie tot in de hand van de reiziger te brengen.
Een beleidsnota is geen eindstation. Het is een begin. Er blijven vragen. Bijvoorbeeld: voor welke doelgroepen kunnen we het nog aantrekkelijker maken om naar Nederland te komen? Zoals bijvoorbeeld StartUps en bedrijven die nu al binnen het OrangeCarpet beleid vallen.
Dit bespreken we in de toekomst graag samen met u.
Ik rond af. Maar niet nadat ik nogmaals benadruk:
het consulaire is mensenwerk. Voor en door mensen.
Voor mensen zoals de Nederlandse avonturier die het reisadvies naar Afghanistan maar overdreven vond, en daar na terugkomst toch iets anders over dacht….
Voor mensen zoals een Nederlandse journalist die willens en wetens naar een rood gebied in Zuid-Amerika ging, en mede dankzij onze inspanningen uit handen van een groep ontvoerders kon worden bevrijd... Nu roept hij anderen op niet het zelfde te doen als hij.
Voor mensen die duidelijkheid nodig hebben over verblijf- en nationaliteitsrecht, en dat krijgen na een consult bij onze hulplijn.
En door mensen. De mensen achter de schermen.
Een paar van hen zijn hier aanwezig.
Zo mag ik u voorstellen collega Juliette van het 24/7 contact center.
Onlangs was zij de hele nacht in touw met het geval van twee Nederlanders, die op open zee voor de kust van Venezuela dreigden te worden gearresteerd – naar bleek ten onrechte. Het liep gelukkig goed voor ze af;
En dit is Collega Fred van de consulair-maatschappelijk afdeling.
Hij is er onlangs in geslaagd van een oudere Nederlander die ernstig ziek werd in Spanje de familie op te sporen.
En ook collega Rob van onze Consulaire Service Organisatie is hier.
Hij vormt onderdeel van het team dat jaarlijks meer dan 700.000 visumaanvragen verwerkt van reizigers die naar Nederland komen en daarmee direct bijdraagt aan onze veiligheid en welvaart.
Dit zijn slechts drie van de vele mannen en vrouwen die achter de schermen klaar staan voor Nederlanders in nood. Wereldwijd, en 24/7.
Zonder hen gaat het niet. En zonder u gaat het ook niet. Laten we er samen voor zorgen dat de voornemens die in deze nota op papier staan, werkelijkheid worden. Voor Nederlanders en Nederland, wereldwijd.
Hartelijk dank.