Minister bij Havengildediner, 30 november 2018
“Verduurzaming moet een rendabele business case zijn, daar ben ik van overtuigd. En u bent een belangrijke speler! U bent degene die schone schepen korting kunt geven op havengelden. U bent degene die extra walstroomvoorzieningen kunt aanleggen. U bent degene die kan zorgen voor bunkerstations voor nieuwe brandstoffen of locaties om accu’s te wisselen. Het verhaal van de Green Deal moeten we samen maken en ik kijk uit naar ons volgende overleg.”
Dat zegt minister Van Nieuwenhuizen vrijdag 30 november 2018 bij het Havengildediner bij Okura in Amsterdam.
Mevrouw Manger, meneer Overtoom, meneer Remkes, beste wethouders, gedeputeerden, dames en heren,
Wat een megaproject... Die enorme sluisdeuren die aan beide kanten ver buitenboord steken… Te groot voor de route via het Suezkanaal, waardoor we net als in vroeger tijden Kaap de Goede Hoop moesten ronden… Terecht trekt het allemaal veel bekijks…
Het Havengildediner, ik mag er voor de eerste keer zijn. Weinig afspraken staan zolang in mijn agenda als deze. Vorig jaar was ik nog maar heel kort minister, dus ging het net niet lukken. Maar graag heb ik toen toegezegd er de volgende keer wel bij te zijn.
En ja, dan zou ik mijn toespraak net als mevrouw Manger kunnen beginnen met ‘nieuw zijn op deze plek’. Maar… ik voel me hier helemaal niet nieuw! Velen van u ontmoette ik al in een haven, op een schip of aan de overlegtafel voor een Green Deal. In een jaar tijd heb ik velen van u al regelmatig gesproken. En zo hoort het! Willen we onze havens en onze scheepvaart vooruit helpen, dan moeten we samenwerken.
We hebben een boel te bespreken. Dat komt gelukkig niet aan op een avond als deze. Vanavond mag het ook best gewoon gezellig zijn… Maar deze regio, deze haven, is één van de grote motoren van Nederland. Een motor waar geen zand in de raderen mag komen. Hier verdienen 68.000 mensen hun brood. Hier wordt jaarlijks 7 miljard euro verdiend. De 4e haven van Europa.
Want als we het hebben over de bereikbaarheid van de Metropoolregio Amsterdam, waar we nu met z’n allen hard aan werken, dan hebben we het zeker óók over de haven. Ik ben blij dat belanghebbenden als Havenbedrijf Amsterdam en de ORAM daar bij zijn aangesloten.
Niet voor niets bouwen we de grootste zeesluis ter wereld. We pionieren. En we moeten met de vertraging een grote tegenslag verwerken. Zeer teleurstellend voor alle partijen die erbij betrokken zijn.
En natuurlijk, wil ik u ook zeggen, gaan we dit project straks evalueren. We gaan hiervan leren. Maar de Amsterdamse havenregio heeft in 2022 de grootste zeesluis ter wereld. En dat is niet alleen goed voor de maritieme sector. Dat is ook goed voor de economie, voor Amsterdam en voor Nederland als geheel.
De bereikbaarheid van de Haven Amsterdam… Zoals u weet, ben ik met de gemeente ook nog op een ander punt in gesprek. Een nieuwe vaste oeververbinding over het IJ – dat is al heel lang een grote wens van Amsterdam. De economisch belangrijke en toeristisch aantrekkelijke stad die Amsterdam is, brengt veel mensen op de been. Op de fiets. In de auto. En ook op het water. Mensen én goederen. Cruise en containers, agri en olie. Het moet allemaal veilig en vlot van A naar B.
Zoals bekend zaten we niet helemaal op één lijn. Maar we zijn goed in gesprek. Voor mij staat de toegankelijkheid van de haven en de veiligheid van het scheepvaartverkeer bovenaan. Ik ben heel blij dat alle opties sinds deze week weer open liggen. Wethouder Kock vertelt u daar zo meteen ongetwijfeld meer over.
Dames en heren,
Zonder haven zou Amsterdam niet zijn wat ze nu is. Niet de hoofdstad, niet de vlootstad. Geen VOC, geen gouden eeuw. Geen brullende, maar een tamme leeuw.
Het zijn niet mijn woorden, maar van Harry Slinger, afkomstig uit zijn versie van het nieuwe Havenlied in 2010. En als ik kijk naar de ambities, dan koos hij die woorden goed.
Ik ben blij met het pad dat u inslaat richting duurzaamheid. In 2030 is het hier gedaan met steenkool. U heeft volop ambities richting een circulaire economie, regionale recycling, lokale energieproductie. Een waterstoffabriek!
En dat is spannend, want u heeft geen garanties. Maar de clustering van deze activiteiten in de haven biedt enorme kansen. Als de energietransitie ergens kan plaatsvinden, dan is het wel in de haven!
En dan wil ik het toch ook nog even hebben over de Averijhaven. Afgelopen weken, maar zeker de afgelopen week, ben ik nauw betrokken geweest bij de discussie om te komen tot een energiehaven in IJmuiden. Geen gemakkelijke opgave. Want de business case bleek moeilijk om rond te krijgen.
We zijn uitgebreid met elkaar in gesprek geweest over de verdeling van de kosten en de baten. En in zo’n proces komt iedereen voor zijn eigen belang op. En dat doe ik natuurlijk ook. Ik heb er met Elisabeth Post en de heer Overtoom over gesproken en we proberen er samen uit te komen. En als ik hen nu eens allebei diep in de ogen kijk, dan moeten we daar toch samen uitkomen?
Bij dit soort processen die heel veel geld kosten, kun je beter iets meer tijd nemen. Maar ik heb er vertrouwen in als ik zo rondkijk, dat we binnenkort tot een gezamenlijk besluit komen. Eentje waar we allemaal tevreden over kunnen zijn. Want het cliché is waar: zonder wrijving, geen glans. Ik heb er goede hoop op.
Deze activiteiten sluiten heel goed aan bij de Green Deal die ik met uw branche hoop te sluiten. Verduurzaming moet een rendabele business case zijn, daar ben ik van overtuigd. En u bent een belangrijke speler! U bent degene die schone schepen korting kunt geven op havengelden; U bent degene die extra walstroomvoorzieningen kunt aanleggen; U bent degene die kan zorgen voor bunkerstations voor nieuwe brandstoffen of locaties om accu’s te wisselen. We moeten dit verhaal samen maken en ik kijk uit naar ons volgende overleg.
Beste mensen,
Verduurzaming en digitalisering. Dat zijn wat mij betreft twee belangrijke hoofdlijnen in de nieuwe Havennota die we samen maken. Want we moeten van papier naar digitaal. Stel je voor dat alle transportbedrijven in de haven al vóór binnenkomst van een schip over informatie over de lading beschikken. Dan kunnen laad- en losplaatsen alvast worden geprepareerd. Dan kunnen de verbindingen alvast worden gelegd met vervolgtransport. Het zou enorme tijdwinst opleveren.
Vorig jaar zijn we begonnen aan een project voor papierloos transport in de containervaart. Onze inspectie, de ILT, en ook de politie kunnen de scheepsvracht papierloos controleren. Het Openbaar Ministerie steunt dit initiatief en de resultaten zijn positief! Met een kleine aanpassing in de ICT kon de informatie vlekkeloos worden uitgelezen.
Zowel in Nederland als in Europa moeten we naar een neutraal, decentraal en veilig netwerk van data delen. Een zaak van lange adem, maar we gaan het samen doen. Het is de moeite meer dan waard.
Samenwerken… dat is telkens de sleutel. Dat geldt voor alle uitdagingen in uw branche: ook voor de modal shift, cyberveiligheid, een gelijk speelveld, de Brexit…
Dus… op een avond als deze: vertel elkaar over uw plannen, inspireer elkaar, maak afspraken. Het mooie is: als ik u 1 euro geef en u geeft mij 1 euro, dan hebben we allebei nog steeds 1 euro. Als ik u een idee geef en u geeft mij een idee, dan hebben we allebei twee ideeën! Het lijkt me een mooi streven om dat vanavond in de praktijk te brengen.
Ik wens u een hele fijne voortzetting van de avond.
Dank u wel.