Speech Cora van Nieuwenhuizen, minister van Infrastructuur en Milieu, Openingshandeling Kierbesluit Haringvlietsluizen
“Op de dag af 47 jaar nadat koningin Juliana de Haringvlietsluizen opende, krijgen waterkwaliteit en ecologie een volwaardige plaats in onze strijd tegen het water.”
Dat zegt minister Van Nieuwenhuizen donderdag 15 november 2018 bij de openingshandeling Kierbesluit Haringvlietsluizen in Stellendam.
Dames en heren,
Ja, verzilting… Misschien weet nog niet elke Nederlander wat het woord betekent, maar sinds deze gortdroge zomer in elk geval een heel stuk meer. Wat hebben we hard gewerkt om het zoute water buiten te houden. En nog steeds gelden bij sommige sluizen in Nederland aangepaste schutregimes. De afvoer in onze rivieren, nodig om weerstand te bieden tegen het binnendringende Noordzeewater, is nog steeds bijzonder laag.
Het maakt eens te meer duidelijk hoe bijzonder het is wat we hier vandaag doen. Op de dag af 47 jaar nadat koningin Juliana de Haringvlietsluizen opende, krijgen waterkwaliteit en ecologie een volwaardige plaats in onze strijd tegen het water.
Vanwege de droogte duurt het nog even voor de sluizen echt opengaan. De sluizen staan dicht bij lage rivierafvoeren. Daarom kunnen ze nu nog niet open. Maar we gaan het doen en we gaan het gecontroleerd doen. Binnen de grenzen van de waterveiligheid. Binnen de grenzen van de inlaten voor drinkwater en landbouwwater. We gaan meten en leren hoe het water zich gedraagt. Of onze zoutmodellen kloppen. De Kier gaat open.
In het jaar van de 65-jarige herdenking van de Watersnoodramp… 65 jaar waarin de Deltawerken hun werk deden en het water in Nederland géén slachtoffers meer eiste… Na 65 jaar waarin de Nederlandse waterbouw een voorbeeld werd in de wereld, lopen we opnieuw voorop.
Want we hebben in die 65 jaar ook geleerd: de mens is veilig, maar de natuur lijdt. Sinds een aantal jaren bouwen we mét de natuur. We geven rivieren de ruimte in plaats van ze in te dammen. We versterken de kust met zand in plaats van met harde dijken. We hebben een Zandmotor, waarbij golven en wind het zand langs de kust verspreiden.
Vandaag voegen we daar een nieuw hoofdstuk aan toe. De Kier is als een ophaalbrug. Gewenste gasten mogen onze rivieren op. Komt er te veel zout mee, dan sluiten we de poorten weer. Als een strenge poortwachter bepalen we van dag tot dag hoeveel water er naar binnen mag.
U weet waar we het voor doen. De zalm en de zeeforel, maar ook minder bekende trekvissen, werden met de komst van deze dam afgesneden van hun paaigebied. Een enkeling zwemt om via de Nieuwe Waterweg. Maar het is onvoldoende om de soorten in stand te houden.
Na 18 jaar van overleg en compenserende maatregelen doen we wat nodig is. Zoals ook de landen bovenstrooms dat hebben gedaan. Ook zij spannen zich in om de grote Europese rivieren weer gezond te krijgen. Er wordt beter gelet op lozingen. En beken zijn weer ingericht als kraamkamer voor trekvissen. Ook onze buurlanden verdienen een groot compliment.
Dames en heren,
De Kier gaat open. Niet in de laatste plaats door het harde werk van het waterschap Hollandse Delta en het Waterbedrijf Evides. U hoorde het al van mijn voorgangers, u zag het al in het filmpje.
Wat in 2010 onmogelijk leek, wordt in 2018 werkelijkheid. Omdat het waterschap en Evides de boeren geruststelden. Omdat iedereen woord hield en zorgvuldigheid voorop stond. Dat alle gronden minnelijk zijn verworven, is een kroon op het werk.
Ik wil iedereen die aan dit reuzenkarwei heeft meegewerkt van harte bedanken. En ik wens de poortwachters, de technici en de onderzoekers die de Kier gaan openen en sluiten veel succes!
Dank u wel.