Letterlijke tekst persconferentie na ministerraad 2 november 2018

Mediatekst | 02-11-2018

Inleidend statement minister-president Rutte:

Toch een aantal zaken te melden. We hebben vandaag het wetsvoorstel Arbeidsmarkt in balans besproken in de ministerraad. Dat wordt volgende week door Wouter Koolmees naar de Tweede Kamer gestuurd. Het is een van de grote hervormingen waar het kabinet op dit moment aan werkt. Het is hard nodig om de arbeidsmarkt te moderniseren, daarom is ook gezegd in het regeerakkoord dat dit een van de belangrijke elementen zal zijn van dit kabinet. De kern van het voorstel is dat we vast minder vast willen maken en flex minder flex en dus een arbeidsmarkt die werkt voor iedereen, zowel voor werkgevers als werknemers maar ook rekening houdt met wensen van mensen, hoeveel uur ze willen werken en in wat voor type dienstverband.

Dan hebben we vandaag ook een volgende stap gezet op een ander punt uit het regeerakkoord: het experiment met cannabisteelt. U herinnert zich mijn uitspraak in Canada daarover, maar dat gaat meer over de persoonlijke keuzes die u kunt maken. Dit gaat over als die keuze gemaakt is, hoe het dan technisch moet worden vormgegeven. Nou, we hebben vandaag besloten dat de nadere uitwerking van het experiment begin november in internetconsultatie wordt gebracht. En daarmee houden we ook het tempo erin. 

Dan is er vandaag ook gesproken over de ‘Toekomst zorg thuiswonende ouderen’ en hoe we dat verder gaan vormgeven. Het kabinet wil bevorderen dat ouderen die zelfstandig wonen, dat ze dat ook zo lang mogelijk kunnen blijven doen, op een manier die aansluit bij de persoonlijke behoeften en ook met de daarbij gewenste juiste zorg en ondersteuning. We hebben besloten om onder andere een commissie in te stellen, om daar onderzoek verder naar te doen, zodat het ook in de toekomst goed geregeld blijft.

Bruno Bruins, die heeft u net zelf allemaal gesproken, die heeft zoals bekend deze dagen intensief gesproken met alle betrokkenen bij de IJsselmeerziekenhuizen waaronder ook het medisch personeel. Maar goed, dat heeft hij net allemaal aan u toegelicht. Er wordt hard gewerkt aan een oplossing, want wat hier natuurlijk nu voorop staat is het belang van de patiënten, de belangen van de regio, uiteraard ook het belang van het personeel. En vanuit dat perspectief wordt nu hard gewerkt om een oplossing te vinden, om een goeie kwaliteit van zorg in de regio te behouden. 

Dan zijn vandaag ook de voorstellen gepresenteerd van Nederland en negen andere Europese landen die ervoor moeten zorgen dat Europa een nieuwe crisis beter kan opvangen. Wopke Hoekstra heeft daar vandaag met een aantal collega’s voorstellen voor gedaan via de Financial Times. In de eerste plaats willen we dat Europese begrotingsregels worden gevolgd, dat afspraken worden nagekomen. Maar als het dan toch misgaat, dan moeten we er ook voor zorgen dat we zo goed mogelijk een crisis kunnen opvangen. Dat betekent dat we onder andere, ook in lijn met het Nederlandse regeerakkoord, de positie van het Europees Stabilisatiemechanisme, het ESM, dat we dat willen versterken. Dat we ook willen dat dat ESM ook in de toekomst de macro-economische data kan verzamelen, in staat is om programma’s te runnen. Maar ook afspraken te maken in Europa dat als je toegang krijgt tot dat type programma’s, dat je dan eerst ervoor moet zorgen dat je maatregelen hebt genomen om je nationale schuld op orde te brengen. Zoals bekend is dit een bijdrage aan de discussie die in Europa al een tijdje gaande is, over de toekomst van de eurozone. En dit is een belangrijke bijdrage en mooi dat Nederland daar samen met een heel groepje landen in kan optrekken. 

Kinderpardon

WESTER (RTL NIEUWS)
Meneer Rutte, je ziet eigenlijk een groeiende roep op dit moment in de samenleving om toch te komen tot een vorm van kinderpardon, voor die 400 kinderen waar het nu eigenlijk om gaat. De kerken, de PKN, de protestantse kerk in Nederland, zijn ermee bezig, estafettekerkdiensten in de Bethelkerk hier in Den Haag, Tim Hofman met een petitie. Wat doet u met die signalen?

RUTTE
Nou goed, die neem ik natuurlijk ook waar, die signalen. En tegelijkertijd moeten wij als kabinet natuurlijk zorgen dat Nederland een streng maar ook rechtvaardig asielbeleid blijft voeren. Dat betekent dat dit land open moet staan voor de mensen die echt op de vlucht voor oorlog en geweld. Wij kunnen niet iedereen opvangen, maar je probeert dat toch met andere landen zo goed mogelijk te doen, maatregelen te nemen dat mensen meer in de regio kunnen worden opgevangen, maar ook in Nederland zelf worden asielzoekers opgevangen. Dan is het wel van belang dat het echt asielzoekers zijn, ook voor het hele draagvlak onder het systeem dat we hebben. Dan is er natuurlijk altijd de gevoelige kwestie, de zeer gevoelige kwestie van kleine kindjes, van kinderen. Dat heeft er ook toe geleid dat in het verleden daar afspraken over zijn gemaakt, maar die kennen ook hun grenzen. En als je te ver gaat, dan geef je ook valse hoop. Dus het is heel belangrijk denk ik dat we hebben afgesproken om het kinderpardon niet uit te breiden, juist ook om die valse hoop niet te bieden maar ook te voorkomen dat zo’n uitbreiding een aanzuigende werking zou hebben. En het zou ook kunnen betekenen dat als je die regeling te ruim maakt, dat er steeds nieuwe gezinnen naar Nederland komen in de hoop onder zo’n regeling te vallen. En dat haalt uiteindelijk het hele draagvlak, is mijn overtuiging, weg onder het Nederlandse asielbeleid. Ik ben ervan overtuigd: het overgrote deel van Nederland is bereid in redelijke aantallen opvang te bieden voor mensen die op de vlucht zijn voor vreselijke situaties, maar dan moeten we wel zeker weten dat mensen ook echt op de vlucht zijn voor vreselijke situaties. Daar komt nog bij dat er natuurlijk ook strakke internationale afspraken zijn over asielbeleid, ook over kinderen. Daar houden we ons vanzelfsprekend allemaal aan. En ik vind dat we daarmee een gebalanceerd, fatsoenlijk asielbeleid voeren, ook gericht op de heel gevoelige groep van kinderen.

WESTER
Dus eigenlijk zegt u: heel mooi dit soort acties, maar wij doen er helemaal niks mee?

RUTTE
Nou, goed, een kabinet regeert niet in isolatie. Dus je luistert natuurlijk naar alle signalen uit de samenleving maar ik schets u wel onze opvatting.

WESTER
Kortom: zinloos, die acties.

RUTTE
Elke actie heeft zijn eigen betekenis en is een bewijs van het feit dat wij in een zeer dynamische samenleving leven, waarin heel vele mensen heel veel verschillende opvattingen hebben. En ik vind dat de politiek daar altijd kennis van moet nemen. Maar ik schets u ook tegelijkertijd wat het kabinetsbeleid is.

WESTER
Dus eigenlijk zegt u: wij maken het kabinetsbeleid en dit is het beleid, en dat wordt niet gemaakt door bekende Nederlanders die een petitie starten.

RUTTE
Dat heb ik allemaal niet gezegd.

WESTER
Maar dat is wel de conclusie ongeveer.

RUTTE
Ja, nou ja, luister: ik schets u wat het kabinet doet. Maar als u het zo samenvat is het net alsof je helemaal geen respect hebt voor het feit dat er door mensen gedemonstreerd wordt voor een hoger salaris, door andere mensen gedemonstreerd wordt voor andere werkomstandigheden. In dit geval acties worden gevoerd om het asielbeleid aan te passen. Ik vind dat je als politiek respectvol kennis hebt te nemen van al dat soort initiatieven. Maar het is niet zo dat dat onmiddellijk leidt tot een aanpassing van het beleid. Hopelijk is er over dat beleid goed nagedacht. Nou, we hebben zeven maanden geformeerd, me dunkt. Er is over heel veel dingen toen heel lang gesproken. En ik was er bij, ik geloof ook goed nagedacht. Ik meen ook goed nagedacht. En er zijn goede redenen voor omdat ik er echt van overtuigd ben als je dit te ruimhartig doet, dan lijkt dat op korte termijn fraai maar je haalt uiteindelijk in onze samenleving het hele draagvlak weg voor iets wat heel breed in Nederland gevoeld wordt. Namelijk, dat we bereid zijn om mensen op te vangen die in moeilijke omstandigheden verkeren.

WESTER
Dus die kinderen waar het om gaat en hun ouders hoeven geen hoop te putten uit deze acties.

RUTTE
Nogmaals, door dat soort vragen zo te stellen en mij met een ja of nee te laten beantwoorden reageer ik niet respectvol op het feit dat onze samenleving dynamisch is, dat er heel veel mensen zijn met heel verschillende opvattingen. En ik wil daar respectvol kennis van nemen. U vraagt mij of wij nu voornemens zijn het beleid dientengevolge aan te passen. Dat niet, daar zijn nu geen voornemens voor.

BOVEN (BNR)
Meneer Rutte, zoals u het nu schetst, dan betekent dat dus eigenlijk dat u zegt: die 400 kinderen waar het de hele tijd over gaat in het kinderpardon, dat is dan een soort – hoe noem je dat – collateral damage, of een soort probleem wat eigenlijk onoplosbaar is, wat er altijd zal zijn. Er zal altijd kinderen zijn in ellendige situatie waar we niks aan kunnen doen.

RUTTE
Nou ja, dat hoeft niet, als mensen hier niet naartoe komen die op voorhand al weten dat ze geen kans hebben om hier asiel te krijgen. Dat gaat vaak om mensen die zichzelf economisch willen verbeteren. Een groot deel van de asielstroom op dit moment uit Afrika bestaat natuurlijk voor 80 misschien wel 90 procent uit economische migranten die eigenlijk meteen terug moeten. Als die door te lange asielprocedures of het feit dat landen ze niet onmiddellijk terugnemen, te lang hier kunnen blijven, dan kan dat ook weer hoop geven. En ik wil die hoop niet bieden. Ik vind dat wij er voor moeten zorgen dat wij open staan voor de echte vluchtelingen, en dat zijn de mensen die echt, zoals de Syrische vluchtelingenstroom, die in veruit de meeste gevallen wel asielstatus kreeg omdat daar aantoonbaar was dat zij echt groot gevaar liepen in hun eigen land.

BOVEN
Maar dat is toch van een abstractieniveau dat over de hoofden heen gaat van kinderen die hier geboren zijn? 

RUTTE
Maar die ouders wisten dat toch? 

BOVEN
Maar de kinderen heb ik het over. 

RUTTE
Ja, maar goed, ouders zijn toch verantwoordelijk voor hun kinderen? Dus als jij als ouder hier naartoe komt uit Afrika of waar dan ook vandaan en je weet: ik heb nul kans om in dit land een bestaan op te bouwen, ik moet terug. En je denkt: ja, maar dan heb ik kinderen en die kinderen beginnen hier naar school te gaan en die krijgen vriendjes in de buurt. Je weet toch als ouder welk groot risico je op dat moment met je kinderen neemt? Dat is toch in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van die ouders? En het is toch de verantwoordelijkheid van een kabinet, van de politiek, om te zorgen dat het draagvlak onder ons stelsel blijft. Ik roep in herinnering 2015, 2016. We waren out of control als samenleving op het opvangen van een hele grote groep asielzoekers die wél recht had op asiel. De Syrische vluchtelingenstroom, die was zo groot, we konden het nauwelijks opvangen. Je zag wat voor effecten dat had in onze samenleving - dat snap ik ook – effect dat dat had op het draagvlak voor het opvangen van asielzoekers die wel op de vlucht waren. Dan moet je toch als regering ook hard zijn en streng zijn en zeggen niet tegen die kinderen ‘we houden niet van je’. Natuurlijk, we houden van alle kinderen. Maar wel tegen die ouders zeggen: jullie nemen een onverantwoordelijk risico door hier naartoe te komen en dat je met je kinderen uiteindelijk ook terug moet. Dat is onderdeel daarvan. Dat kan niet anders. 

BOVEN
Ok, dus wat u kortgeleden zei over een soortgelijk probleem: soms moet je hard zijn. Dat houdt dus staande? 

RUTTE
Het beeld van die uitspraak was dat ik tegen die kinderen hard wil zijn. Ik wil helemaal niet hard zijn tegen die kinderen. Ik houd van al die kinderen. Ik bedoel, het is de toekomst van deze wereld. Maar die ouders hebben de verantwoordelijkheid genomen. Die zijn hier naartoe gekomen, willens en wetens, geen kans hadden op toegang tot onze asielprocedure. Dat toch gedaan hebben. Daar kun je op zichzelf misschien ook nog wel weer begrip voor hebben, dat mensen zich economisch willen verbeteren, maar we zijn daar in Nederland heel streng in. Wil je ervoor zorgen dat dit land opvang blijft bieden aan de mensen die echt op de vlucht zijn - en dat doen we in behoorlijke aantallen, we leveren echt behoorlijk onze bijdrage aan de opvang van mensen die op de vlucht zijn voor oorlog en geweld – dan kun je niet opvang bieden aan mensen die niet onder die definities vallen. Want als je dat doet, dan kun je het logistiek op een gegeven moment niet meer bolwerken, maar nog belangrijker: dan zal de bredere samenleving op een gegeven moment zeggen ‘ja, jongens, dit kunnen we niet met z’n allen opvangen’. 

DU PRÉ (DE VOLKSKRANT) 
Meneer Rutte, kunt u zich voorstellen dat de afloop van de zaak rond Lily en Howick bij veel kinderen de hoop misschien weer heeft doen leven? 

RUTTE
Het asielsysteem in Nederland werkt zo – dat kan ook niet anders – dat de betrokken bewindspersoon een discretionaire bevoegdheid heeft om in bijzondere gevallen, zonder dat hij of zij daar verder een toelichting op geeft wat exact die gevallen zijn, in individuele gevallen een unieke afweging te maken. Dat zijn unieke afwegingen in unieke gevallen. Dat zal ik altijd ook blijven betogen, dus daar kan niemand hoop aan ontlenen. Dat zijn altijd unieke afwegingen in unieke gevallen. 

DU PRÉ
Nee, maar ook in dat geval zei u: soms moeten we hard zijn. Eigenlijk hetzelfde wat u vandaag zei. En de volgende dag was er een verblijfsvergunning. Dus er is toch een zekere willekeur toen in geslopen.

RUTTE
Dat zijn uw woorden. Een bewindspersoon van Migratie in Nederland, van Immigratie, in dit geval de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, heeft – en ook zijn voorgangers hadden dat – die hebben de mogelijkheid om in unieke omstandigheden, die niet verder naar buiten bekend worden gemaakt, dan zijn er dus omstandigheden in het dossier gelegen, in een situatie gelegen, op grond waarvan uiteindelijk een afweging wordt gemaakt. Dat is nooit iets waaruit rechten kunnen worden ontleend, of waaruit nieuw asielbeleid kan worden gemaakt. Omdat het namelijk unieke afwegingen zijn in unieke gevallen. Daarom wordt er ook nooit een toelichting op gegeven. Dus als mensen tegen mij zeggen: kan ik daar hoop aan aflenen, is het antwoord nee.

DU PRÉ
Is het in dat geval wel dienstbaar om actie te voeren voor deze kinderen dan, in het openbaar?

RUTTE
Daar ga ik niet over. Dat is aan de samenleving. We hebben een samenleving waar ik over moet gaan, het kabinet, de politiek, is dat we proberen met menselijkheid, met respect een fatsoenlijk, stevig asielbeleid te voeren. Wat erop gericht is wat ik vind dat een beschaafd land als Nederland, met onze welvaart, met onze rijkdom, open moet staan om mensen die in de wereld op de vlucht zijn mee te helpen opvang te bieden. Maar die aantallen die kunnen niet oneindig zijn. We hebben dat echt met elkaar waargenomen in 2015, 2016. Dat soort aantallen kan een samenleving als de Nederlandse niet verwerken. En dat waren bijna allemaal asielzoekers die echt ook recht hadden op een plek in ons asielsysteem. Dat betekent tegelijkertijd dat je dus ook heel duidelijk moet zijn naar mensen die die kans niet hebben. En als je nu zou zeggen, omdat die kindjes er zijn, een bepaalde leeftijd bereiken: dan mag je toch blijven, dan heeft dat in zichzelf een aanzuigende werking, dan komen er nog dadelijk veel meer mensen naar Nederland, die geen kans hebben op toegang tot de asielprocedure, die kinderen hebben of kinderen krijgen. En dat leidt er uiteindelijk toe dat het draagvlak onder ons systeem – en ik ben er trots op in een land te wonen waar dat draagvlak er is, en dat is nou ik heb het niet recent zelf gepeild, maar ik denk als we het aan de peilers vragen dat daar heel breed draagvlak voor is in dit land. Mits in hanteerbare aantallen, mits we ook mensen snel integreren in onze samenleving, snel de taal leren, snel aan het werk helpen. Dan zijn we echt bereid mensen op te vangen, maar dan moet je ook wel duidelijk zijn naar de mensen die daar geen recht op hebben.

Arbeidsmarkt 

VAN GALEN (NIEUWSUUR)
Ik wou even doorgaan op dat draagvlak maar dan op een ander terrein. U kondigt en passant nieuw arbeidsmarktbeleid aan, is daar draagvlak voor in de samenleving bij bonden en werkgevers denkt u?

RUTTE
Nou ja, die gesprekken worden natuurlijk ook gevoerd. Wat je natuurlijk ziet in het overleg met werkgevers en werknemers is we zijn intensief met elkaar in gesprek over het pensioenstelsel. Ik heb ook echt de indruk dat iedereen probeert daar tot iets gezamenlijks te komen. Die gesprekken over deze onderwerpen lopen moeizamer zoals bekend.

VAN GALEN
Wat zijn dan bezwaren van de bonden bijvoorbeeld?

RUTTE
Ja, maar als ik daar nu over ga praten dan gaat u naar hem toe en dan zegt hij: hé Rutte zei dat dit je bezwaren waren. ‘Oh, heeft hij dat gezegd, ik had hele andere bezwaren!’. Dat werkt niet. Dus wij komen nou met dat wetsvoorstel, volgende week en dan gaat ook uiteraard dat gesprek verder met de Kamer en ongetwijfeld ook met de polder.

VAN GALEN
Wordt hiermee het Sociaal Akkoord van de heer Asscher en u van 2013 teruggedraaid?

RUTTE
Nee. Nee, dat Sociaal Akkoord bedroeg heel veel. Dat ging over pensioenen, dat ging over de arbeidsmarkt in de volle breedte, daar is heel veel wetgeving uit voortgekomen. Dat heeft denk ik ook heel veel stabiliteit gebracht en liet zien in Nederland, in een zware crisis, dat de polder en het kabinet in staat waren de politiek en samenleving tot maatschappelijke oplossingen te komen voor grote vraagstukken. Maar het is niet zo dat het daarna stilstaat. Dus wat je doet: je moet verder bouwen. Sommige dingen hebben weer reparatie nodig, moeten weer aangepast worden aan de tijd.

VAN GALEN
Maar u gaat de ontslagvergoeding moderniseren, je hoeft minder dossier op te bouwen. U gaat de flexperiode verkleinen, dat is allemaal het terugdraaien van Asscher.

RUTTE
Nou, even los van de inhoud, want dan vraag ik echt even op dat wetsontwerp te wachten. Uiteraard is het regeerakkoord daar belangrijke input voor dit wetsontwerp, dus daar kunt u wel een aantal richtingen in lezen. Maar ik wil nou niet verder dat wetsontwerp hier gaan toelichten voordat dat er is. Dat vind ik ook richting de Kamer netter. Maar, het is niet zo dat je daarmee dingen terugdraait. Er is een Sociaal Akkoord in 2013 gesloten, daar is wetgeving uit voortgekomen. En het is volstrekt logisch dat je daarna natuurlijk verder bouwt op die wetgeving en ook weer aanpast aan de eisen van de tijd.

BREEDVELD (NOS JOURNAAL)
Wat hoopt u te bereiken met dit nieuwe wetsvoorstel? 

RUTTE
Wat we willen bereiken is dat in dit land er een arbeidsmarkt is die werkt voor iedereen. Er is natuurlijk het hele ingewikkelde vraagstuk van de zzp’ers, dat gaan we apart verder oplossen. En er is het grote vraagstuk van de mensen die in loondienst of de mensen die onderdeel zijn van payrolling, dat zit in dit wetsontwerp, die twee onderwerpen, waarbij op hoofdlijnen het doel is dat wij denken – dat was ook al het punt in 2013 – dat flex is doorgeslagen maar dat ook vast is doorgeslagen. Dus je wil flex minder flex maken, je wil vast minder vast maken waardoor je een arbeidsmarkt hebt die een behoorlijke mate van zekerheid aan mensen biedt. Dat is belangrijk, dat ze mooi werk hebben, dat ze een baan kunnen vinden die past bij hun wensen, maar tegelijkertijd dat het ook voor werkgevers aantrekkelijk blijft om die banen aan te bieden. En dat je daardoor een economie hebt waarin mensen op een fijne manier hun talenten kunnen benutten.

BREEDVELD
Een van de belangrijkste bezwaren die werkgevers aangeven om mensen in dienst te nemen, waar ze huiverig voor zijn, is bijvoorbeeld het twee jaar lang door moeten betalen van loon bij ziekte. Gaat u daar ook wat aan doen?

RUTTE
Kijk al die aspecten zitten natuurlijk in het regeerakkoord, komen in verschillende wetsontwerpen terug, raken ook deels aan dit wetsontwerp. Dus u weet: we kijken naar de wao, we kijken naar de loondoorbetaling bij ziekte, we kijken naar de ontslaggrond, we kijken naar de transitievergoeding, er wordt gekeken naar flex en vast in het algemeen, er wordt gekeken naar zzp, naar payrolling. Al die aspecten worden bekeken. Dit wetsontwerp is een centraal wetsontwerp om heel veel van dit soort vraagstukken in samenhang te bekijken, maar ik kan niet op de inhoud nu vooruitlopen. Want ik vind dat het er dan echt moet zijn.

BREEDVELD
Het woord ‘ontslagvergoeding’ is een soort rode vlag voor vakbonden met name. Met welk argument denkt u juist de vakbonden te overtuigen van het nut van deze wet? Want die gaat daar ook wat aan doen. 

RUTTE
Ja, maar dan ga ik echt nu helemaal op de wet zelf in. Dan vind ik het echt netter dat Koolmees de kans krijgt dat wetsvoorstel eerst te presenteren en dan in samenhang met u te bespreken. 

BREEDVELD
Ja, maar goed, er gaat toch een bepaalde gedachte vanuit. Op welke manier denkt u dat ze hiermee kunnen instemmen? 

RUTTE
Omdat ik denk dat er een balans in zit, in het wetsvoorstel. Dat staat ook al in het regeerakkoord. Dus laat ik dan naar het regeerakkoord teruggaan, want dat is openbaar, daar kunnen we over praten. Het wetsvoorstel is daar uiteraard een uitvloeisel van, maar maakt natuurlijk ook nog een aantal meer specifieke keuzes. Vind ik netjes daarop te wachten. Maar het regeerakkoord heeft natuurlijk ook die balans gezocht. Past ook bij deze coalitie dat je balans zoekt, waarbij je zegt: luister, wij willen ervoor zorgen dat mensen die een baan willen, zeker ook in een groeiende economie met krapte op de arbeidsmarkt, dat die arbeidsmarkt ook het type banen biedt wat past bij mensen. Er zijn mensen, die werken twaalf uur, die willen meer uren werken. Er zijn mensen die zoeken de balans tussen werk en privé. Er zijn uiteraard ook eenverdieners. Gezinnen met één kostwinner. Er zijn ook veel vrouwen in Nederland die zijn gaan werken maar nog weinig uren werken, die graag meer uren zouden willen gaan werken. Dat zou ook deels een oplossing zijn voor de problemen in de zorg en het onderwijs, als dat zou gebeuren. Al die aspecten heb je in samenhang te bekijken. En daarbij…

BREEDVELD
Ja, maar zegt u nu niet met zoveel worden…

RUTTE
…even één zin nog. En daarbij probeer je dus die balans te vinden - en ik vind dat dat in dit wetsontwerp zit - waarbij je mensen gerechtvaardigde bescherming biedt als ze geconfronteerd worden met ontslag, maar op een manier dat het ook voor werkgevers mogelijk is in de toekomst ook weer banen aan te bieden, te voorkomen dat ze dat in de toekomst niet meer doen. 

BREEDVELD
Ja, en als je niet ingrijpt, dan zijn de gevolgen eigenlijk groter. Als we bijvoorbeeld al kijken naar de grote vlucht die de tijdelijke contracten nemen. 

RUTTE
Nou ja, kijk, de arbeidsmarkt nu, ik denk dat heel veel goed is gegaan, wat voorkomt uit het sociaal akkoord. Ook met de Wet werk en zekerheid, wat natuurlijk een centrale wet is. Maar niet alles. Maar dat heeft niet zozeer te maken met of die wetten goed waren of dat het sociaal akkoord goed was, ook het land verandert. De wensen in de samenleving veranderen. Onze economie verandert. En je moet dus regelmatig dit soort grote arrangementen opnieuw op de tekentafel leggen en kijken: waar moet ik aanpassingen doen? En dat doen we hier. 

BREEDVELD
Maar die Wet werk en zekerheid van 2015 heeft dus niet gebracht wat het zou moeten brengen? 

RUTTE
Die werkte op dat moment, in die tijd, als een uitvloeisel van dat sociaal akkoord. Ik stond achter die wet en ik sta achter die wet, maar tegelijkertijd is het niet zo dat zo’n wet dan eeuwigheidswaarde heeft. Dat geldt voor geen enkele wet. Ik heb zelf als staatssecretaris de Wet werk en bijstand mogen maken. Die was toen, mag ik zeggen, best een succes, maar zou nu, vandaag, in die vorm niet meer werken. Ook daar geldt dat dat in de loop van de tijd moet worden aangepast. 

Pact van Marrakesh

JOOSTEN (ELSEVIER) 
We zagen zojuist hoe complex het asielbeleid is en migratie en dergelijke. Nederland staat op het punt een internationaal pact te gaan sluiten waarin heel veel aspecten worden geregeld over internationale migratie, het zogenaamde Pact van Marrakesh. Vindt u ook dat dit zomaar besloten kan worden zonder dat er in Nederland een debat over is geweest? Zeker in het licht van het afhaken van steeds meer landen. 

RUTTE
Nou ja, waarom zou er geen debat over zijn? Volgens mij, alles wat ik doe – ‘ik doe’, sorry, het kabinet doet, de politiek doet, is debat over. Nee, dit is een proces wat al een tijdje loopt, waarbij je kijkt: zou je nou ook in VN-verband een aantal afspraken kunnen maken die niet juridisch bindend zijn, die niet aan de soevereiniteit van de lidstaten raken, maar die er wel voor zorgen dat je uiteindelijk met elkaar afspraken maakt hoe je het hele migratiebeleid beter kunt organiseren. Eén van de zaken die je natuurlijk met elkaar wilt voorkomen zijn die levensgevaarlijke overtochten over de Middellandse Zee en de Egeïsche Zee, het hele businessmodel van die bootjessmokkelaars wil ik graag slopen. Nou, daar kan dit bij helpen. Het in gesprek gaan met herkomstlanden en transitlanden. De hele reis van Blok deze week. Uitermate interessant. Hij heeft er vandaag uitvoerig over teruggerapporteerd in het kabinet. Dat het echt precies kopiëren van Turkije-achtige afspraken op landen in Afrika, dat ligt niet zo voor de hand. Maar je kunt wel uit die Turkije-afspraken elementen halen die weer kunnen leiden tot hele precieze deelafspraken met allerlei landen in Afrika. Nou, dat gaat zowel om de landen die aan de kust liggen als landen dieper in Afrika zoals Niger en Nigeria. Maar ik heb het zelf ook besproken vorig jaar in Côte d’Ivoire en Mali en Ghana, waarbij je arrangementen maakt om ervoor te zorgen dat mensen ook weer kunnen terugkeren ook dieper Afrika in. En dit soort afspraken in VN-verband, en daar is die VN natuurlijk voor, dragen eraan bij om een sfeer te creëren, een setting te creëren waarin dat gesprek, laten we zeggen, ook samenhangend gevoerd kan worden. Ja, dat vond ik eigenlijk wel een mooi antwoord. Ja. 

JOOSTEN
Daar zitten ook allerlei andere aspecten in dat verdrag en dat maakt het ook zo ingewikkeld. Het zijn zesendertig pagina’s. Dus…

RUTTE
Ja, maar het is geen… Het is niet… Het is een compact. Het is niet een verdrag met een juridisch bindend karakter. Het is een VN-afspraak. Daarmee heeft het geen juridische werking en ook geen soevereiniteitsoverdracht. 

JOOSTEN
U belooft nou zeker dat rechters later geen juridische werking uit dit pact afleiden. 

RUTTE
Nou, de tekst van het compact zegt letterlijk dat het geen juridisch bindend document is. Daar baseer ik me op. En dat betekent dus dat wij het recht hebben om onze eigen grenzen te beheren, ons eigen toelatingsbeleid te voeren. Zelf een onderscheid te maken tussen reguliere en irreguliere migratie. Alles onder het behoud van onze eigen wetgeving. 

JOOSTEN
Maar er zijn nu een aantal landen, die doen niet mee, zoals Israël, Kroatië, Tsjechië, Oostenrijk en Amerika. Ik vergeet er vast nog een. Doet dat geen alarmbellen rinkelen bij u? 

RUTTE
Ja, goed, al die landen moeten hun eigen afweging maken. En we zullen natuurlijk steeds kijken welke afweging die landen dan maken. En met andere landen zijn er contacten over van ‘hoe gaan we dat goed doen?’ 

Khashoggi

VAN DEN BERGH (REUTERS)
Ik wil nog even terugkomen op de moord op de Saoedische dissident Khashoggi. Eerste reactie was dat de feiten duidelijk moesten zijn. Nu is er veel meer duidelijk, tot aan hele gruwelijke details. Is er nu voor het Nederlandse kabinet genoeg duidelijk? En wat moet de politieke reactie zijn?

RUTTE
Nou het is niet zo dat we dat als Nederland in isolatie doen. Dit soort echt zaken waar we heel actief coördineren binnen Europa. En uiteraard ook met andere bondgenoten. Dus we zijn in zeer nauw overleg met onze Europese partners over eventueel te nemen vervolgstappen. Dat is overigens ook wel afhankelijk van de verdere ontwikkeling van het onderzoek. Daar zal echt nog meer uit naar voren moeten komen, al schetst u terecht een aantal zeer zorgwekkende elementen die tot nu toe bekend zijn geworden. Dat heeft er toe geleid dat ik het aan de orde heb gesteld twee weken geleden in de Europese Raad. Heeft er ook toe geleid dat ik daar heb gezegd dat ik vind dat we het Nederlandse zeer restrictieve wapenbeleid en ons wapenexportbeleid richting Saoedi-Arabië dat dat misschien ook dienstig zou zijn voor andere Europese landen om zich op te baseren. Ook dat gesprek is gaande. Zodat die strikte criteria ook door andere landen gehanteerd gaan worden. Dus dat is dan specifiek over wapenexport. Dat raakt natuurlijk ook aan de hele vreselijke situatie in Jemen waar vandaag nog een oproep naar mij is gedaan. Dus wij proberen dat echt allemaal in samenhang te bekijken.

VAN DEN BERGh
Dan heb ik nog een vraag over buitenlandse samenwerking: eerder deze week werd bekend dat er in Denemarken ook een aanslag op een Iraanse dissident is verijdeld, van dezelfde beweging als de meneer Mola Nissi die hier in Den Haag bijna een jaar geleden is vermoord. Is daar ook overleg geweest tussen Nederland en Denemarken over deze..

RUTTE
Ik heb me daar nu niet op voorbereid voor deze persconferentie.

VAN DEN BERGH
Ok, dank u.

RUTTE
Misschien moet u de vraag nog even aan BZ stellen, als u zou willen.

HOEDEMAN (ALGEMEEN DAGBLAD)
Een heel ander onderwerp. Een paar dagen geleden heeft een Haagse politieagent op Facebook een hartenkreet geplaatst, omdat tijdens zijn dienst er een reanimatie plaatsvond in een café waarbij tientallen mensen voor het café-raam gingen staan en opnames maakten en filmpjes. Hij was daar totaal verbijsterd over, hoe kijkt u naar deze hartenkreet?

RUTTE
Die hartenkreet ga ik bekijken dan, die heb ik gemist. Maar wat u beschrijft is vreselijk. En ik erger me daar… en ik zit nu 16 jaar in de politiek en ik heb nul begrip voor mensen die het feit dat politiemensen, brandweerlieden, ambulancepersoneel voor ons allemaal in de samenleving in de strijdperk treden om dit land veilig te houden, dat die in hun werk belemmerd worden. Dat is ook de reden waarom we als kabinet allemaal maatregelen nemen om daar veel harder tegen op te treden. Maar ik zeg ook wel iets tegen ons als samenleving: wij kunnen als politiek zoveel doen. Strafmaat aanscherpen, er voor zorgen dat we de norm stellen. Maar we hebben ook als samenleving een taak. En dat is dat ouders hun kinderen opvoeden. Dat als jij, je kinderen uitgaan op vrijdag- en zaterdagavond en je zou – ik heb deze specifieke facebookpost gemist, ik ga hem nakijken, maar ik vind het vreselijk wat u vertelt. Maar als je die wel gezien zou hebben als ouder dat je ook even in gesprek gaat met je kinderen van joh: kom eens even hier, had jij daar iets te maken want was jij ook niet ergens die avond daar in de buurt? En wat heb je daar zitten uithalen? Het is totaal onacceptabel. Maar dat is echt niet alleen een zaak van de politiek. Ik kreeg van de week een vraag in de Eerste Kamer van 50PLUS wat ik eraan ga doen dat niet voldoende jonge mensen opstaan voor 70-plussers in de bus. Toen heb ik ook gezegd: sorry, dat is dan ook in eerste plaats een taak voor de rest van de bus om te zeggen tegen zo’n vlegel van: opstaan, en die mevrouw gaat hier zitten. Dat kan niet alleen maar met wetgeving worden opgelost.

MC Slotervaart en IJsselmeerziekenhuizen

DE WINTHER (DE TELEGRAAF)
Meneer Rutte, heeft u deze week misschien in het Torentje of elders het debat met minister Bruins nog gevolgd?

RUTTE
Ja uiteraard.

DE WINTHER
En?

RUTTE
Ja, ik ga niet commentaar geven op debatten. Sorry. Wat wilt u weten?

DE WINTHER
Nou ja ik vroeg me af of daar wellicht in de ministerraad of en marge van de ministerraad of misschien tijdens het Bewindspersonen Overleg of in ander verband nog op is teruggeblikt dan wel geëvalueerd. Want het ging er toch wel weer hard aan toe. En wederom was er een VVD-bewindsman die in de problemen zat.

RUTTE
Nou sorry ik begrijp de vraag niet.. ja, ik begrijp de vraag hoor, ik versta u. Maar daar kan ik helemaal niks mee. Er is een serieuze kwestie, namelijk ziekenhuizen die failliet gaan. Grote bezorgdheid bij patiënten, bij personeel, bij de vraag wat doet dat met mijn veiligheid als ik ziek zou zijn, of ik zou aangewezen zijn op spoedeisende hulp. Het is toch volstrekt logisch dat de Kamer daar intensief met de bewindspersoon over debatteert, en ook prima als dat ook botsend gaat als dat nodig is. Daar kan Bruno Bruins heel goed tegen, die verdedigt zich daar goed. Die is daar volop nu mee bezig, vandaag de hele dag, om zowel in Amsterdam als in de polder te kijken hoe we dit in goede banen kunnen leiden, vanuit alle verantwoordelijkheden die er zijn. Met als doel voorop dat voor mensen in het land ook in de IJsselmeerpolders, in de Noordoospolder, in Flevoland als geheel en in Amsterdam goede zorg is. 

DE WINTHER
Maar het sentiment wat bij de oppositie maar ook bij een deel van de coalitie leefde was dat de heer Bruins eigenlijk heel weinig empathie toonde voor toch de ingrijpende gevolgen die het heeft voor de patiënten, voor hun familie en vrienden maar ook voor verplegend en het medisch personeel. 

RUTTE
Volgens mij kwam dat voort uit die zin over die stapel stenen. Waar hij heel iets anders mee bedoelde, en dat vond ik dat hij dat ook heel goed uitlegde in het debat. Hij heeft nooit willen zeggen: het is een stapel stenen een ziekenhuis. Wat hij wilde zeggen is: ik als minister, wij als politiek, moeten er voor zorgen de belangen van de patiënten, van mensen die ziek zijn, mensen die angstig zijn, die zeggen: ben ik op tijd als ik ernstig lichamelijk letsel zou hebben, of een hartaanval krijg, wat dan ook, iets vreselijks, een hersenbloeding… ben ik op tijd op een EHBO, spoedeisende hulp? En daar gaat het mij om, zei Bruno Bruins. Dat heeft hij ook in het debat heel goed uitgelegd. Het beeld dat een beetje bleef hangen, eerst vanwege die ‘stapel stenen’, is dat hij dat zou hebben bedoeld. Maar daar is het debat ook goed voor, dat je kan zeggen: sorry jongens, dat heb ik nooit willen zeggen, ik bedoelde met die ‘stapel stenen’ te zeggen – en dat legde hij keurig uit volgens mij woensdag – dat het mij niet gaat om het fysieke gebouw, daar ben ik niet van, ik ben van die patiënten en van de verpleegsters en de artsen.

DE WINTHER
Maar is het niet wat zorgelijk dat de man na een jaar ministerschap eigenlijk z’n gele kaart al te pakken heeft?

RUTTE
Zo erg… Nee maar, waarom zitten we nou toch meteen dan weer in dat soort termen te praten?

DE WINTHER
Nou ja, er komen moties van wantrouwen.

RUTTE
Nee nee, ik snap de vraag. Maar een motie van wantrouwen, bijna iedere dag, althans ik heb er nu iedere week een.

DE WINTHER
Oh dus het stelt niet zo veel meer voor?

RUTTE
Nee ja, soms wel soms niet. Van de week kreeg ik er een in de Eerste Kamer op voorhand, voor het debat begonnen was en ik begrijp het nog niet. Maar dat maakt allemaal niet uit. Dat is prima.

DE WINTHER
Nou nee als u zegt dat u zich er niet zo veel meer van aantrekt, is het ook goed om te weten.

RUTTE
Wel als ze serieus zijn. Ze zijn niet altijd serieus. En hier is een oprechte zorg bij de oppositie. Even los van die motie van wantrouwen, daar was ik het natuurlijk niet mee eens, die hebben we ook ontraden, maar dat er zorg is bij de oppositie over wat daar gebeurt, ook bij de coalitie en bij Bruno Bruins zelf en bij mij, is toch logisch? Wij voelen ons toch als politiek ontzettend verantwoordelijk daarvoor. Onze kerntaak is toch te zorgen dat dit land een land is waar jij je veilig kunt weten, waarin je als jij je verantwoordelijkheden neemt de politiek er is om ook voor jou te zorgen waar we dat kunnen en zeker als je ernstig ziek wordt. We hebben de beste gezondheidszorg van Europa, dan wil je ook dat die beschikbaar is voor mensen. En dan wordt er toegezien op aanrijtijden, alles wordt ervoor geregeld. En dan, ik denk dat het daarmee te maken had dat hij die ‘stapel stenen’ noemde en dat heeft hij volgens mij echt in het debat heel goed uitgelegd. En dat kan gebeuren weet je, dat je met de beste bedoelingen bedoelt te zeggen ‘het gaat mij niet om het gebouw maar om de mensen’ en dat dan overblijft ‘oh u denkt zeker: dit gaat alleen maar om een stapel stenen’. Nou dat legt hij dan uit, dan is dat in de communicatie verkeerd begrepen, dan kun je dat rechtzetten. En daar is een debat ook goed voor. Maar Bruno Bruins is zo’n warmbloedig iemand, als er nou iemand is die…

DE WINTHER
Oh?

RUTTE
Ja dat vind ik. Dat is gewoon echt een ‘Mensch’. Nou als er nou iemand is die echt dat ook zelf vindt en voelt, is hij het wel. En dat heeft hij ook laten zien, vind ik, woensdag. Vond ik.

DE WINTHER
Oh nou oké, fijn dat u dat nog even onderstreept voor Nederland.

RUTTE
Nou u vond mijn commentaar… (onverstaanbaar, red.)

DE WINTHER
De volgende dag mocht mevrouw Van Nieuwenhuizen verantwoording afleggen in de Tweede Kamer. Die was nederig en nou ja, dat is vooralsnog goed afgelopen voor haar. Maar goed, er komt wel een beetje een idee dat het bijna elke dag raak is langzamerhand. U heeft voor de zomer zelf, of voor het reces zelf natuurlijk al verteld dat u krassen aan het verzamelen bent, dat het er nou eenmaal bij hoort. Is dat het?

RUTTE
Dat is toch wat anders. Kijk bij mij was er echt iets misgegaan. Met, we gaan het woord niet meer herhalen, maar we hadden een voorstel, u kunt het nog eens na bladeren, om een bepaalde belasting af te schaffen. Nou een heel verhaal, kunnen we het nog eens over hebben. En niet alleen was ik er niet briljant in geslaagd om draagvlak voor dat voorstel te krijgen, toen bleek ook nog dat een van de bedrijven waarvan we hoopten dat ze dan zouden blijven dat besluit uitstelde.

DE WINTHER
Een sms’je stuurde, ja.

RUTTE
Dat vond ik wel echt een kras. Dit is iets anders. Dit is Bruno Bruins, eerst even, die is minister verantwoordelijk voor de – wat in het vreselijke jargon de cure heet – maar voor in normaal Nederlands, dus de zorg die je krijgt bijvoorbeeld in ziekenhuizen en bij de huisarts. Die wordt geconfronteerd met zulke faillissementen en dan is zijn taak, en daar werkt hij dag en nacht aan, om er alles aan te doen om te proberen met patiënten, met ziekenhuizen, met de sector etcetera. En als er iemand is, en ik herhaal nog een keer, die dat diep van binnen voelt hoe belangrijk dat is en warmbloedig is, is hij het. En als je dan door zo’n ‘stapel stenen’-uitspraak een verkeerd beeld creëert, nou dan zet je dat recht in het debat en volgens mij heeft hij dat gedaan. Dan de Stint: is ook iets anders dan mijn kras. Bij de Stint is het ook een minister die haar vak uitoefent, die geconfronteerd wordt met informatie op grond waarvan ze zegt: ik vind nu veiligheid voorop, veiligheid echt voorop, voor kinderen, voor personeel dat werkt in die instellingen en ik vind het nu onverstandig om dat wagentje te laten verder rijden dus ik haal hem van de weg en ga onderzoek daarnaar doen. Dat heeft ze gisteren in het debat, ik vond, soeverein en rustig uitgelegd. Ik vond het ook een respectvol debat, vanuit de oppositie en de coalitie en Cora van Nieuwenhuizen gevoerd. Dat zijn ministers die hun vak staan uit te oefenen op moeilijke onderwerpen. Maar dat zijn geen kaarten. Die kras van mij kunt u helemaal mij aanrekenen, maar dit is echt wat anders.

DE WINTHER
Oké, dus als ik het goed begrijp is er bij u en bij de uwen geen zorgen over de slagkracht of het draagvlak van dit kabinet en haar ministers bij samenleving of Tweede Kamer?

RUTTE
Dat is weer een hele andere vraag, dat vraagt naar de peilingen. Nou als je naar de peilingen, dan zie je nog wel dat er in de samenleving nog niet iedereen overtuigd is van het zegerijke werk van dit kabinet. En daar werken we vreselijk hard aan, omdat we menen voor de hele samenleving er te zijn en er vreselijk hard aan werken. Maar als je nou kijkt naar deze twee bewindslieden, over de ziekenhuizen, over dat elektrische wagentje, de veiligheid voor de kinderopvang, de veiligheid voorop, ja dat zijn mensen die hun vak staan uit te oefenen. En terwijl ze dat doen besluiten moeten nemen die ingewikkeld zijn, die nooit zwart/wit zijn, je kunt ook een ander besluit altijd nemen dus je moet uitleggen waarom je dát besluit hebt genomen. Je hebt allerlei afwegingen gemaakt, dan maak je dát besluit. Daar komt natuurlijk altijd – dat is logisch, volstrekt vanzelfsprekend, zo moet dat ook – kritiek op. Coalitie en oppositie, dat gaat zo. Dan heb je daar een debat over, verdedig je je en dat zal dan waarschijnlijk in stevigheid gevoerd worden. Maar dat zijn de bewindslieden die hun vak staan uit te oefenen, voor iedereen, voor het land.

KOOLE (RTL NIEUWS)
Een onderdeel van dat vak van minister zijn is wel de Kamer juist, volledig en ruimhartig informeren. En bij mevrouw Van Nieuwenhuizen waren daar wat twijfels over. Vindt u dat zij die twijfels heeft kunnen weerleggen?

RUTTE
Nou daar heeft ze toch hard… Nou ik ga niet het hele debat overdoen, maar ze is daar gisteren uitvoerig op ingegaan, ook op dat aspect. Dus daar ga ik nu verder niks op aanvullen.

Formule 1

VAN GALEN
Meneer Rutte, heeft u nog bewust meegemaakt dat er Grand Prixs plaatsvonden op het circuit van Zandvoort?

RUTTE
In 1985, toen was ik, had ik de gezegende leeftijd van nou toch al gauw 18. Ik ben wel een beetje een petrol head, al zou je dat aan mijn Saab misschien niet zeggen. Ik ben er nooit geweest, terwijl ze daar plaatsvonden, die Formule 1-races.

VAN GALEN
Maar wat vindt u ervan dat in 2020 dit opnieuw dreigt te gebeuren? 

RUTTE
Nou, dat zou toch prachtig zijn? Moet je eens kijken, moet je je eens voorstellen dat Max Verstappen – nou, vorige week weer grote successen – dat Max Verstappen daar racet en wat zou het dan geweldig zijn als hij dan, en dat zou dan voor het eerst in de geschiedenis zijn, begrijp ik, dat een Nederlander ook die Grand Prix zou winnen. Nou, ja, geweldig. Ik denk dat iedereen dat leuk zou vinden. Ik weet niet of het goed is voor het milieu, trouwens, maar dat moet dan maar even. 

VAN GALEN
Dus u gaat het niet stimuleren, financieel? 

RUTTE
Dat is toch helemaal niet aan de orde? Volgens mij is het nu zo, zijn die beide circuits, Zandvoort en Assen, zijn bezig met die businesscase. Nou, als er een verzoek zou komen naar de overheid, die krijgen we natuurlijk heel vaak, voor allerlei dingen. Je kunt niet alles honoreren, dus dan kijk je daar serieus naar. Maar ik denk voor dit soort initiatieven dat het toch vooral, zou mijn gevoel zijn, in de eerste plaats aan het bedrijfsleven is. Er gaat heel veel geld om in die sport, echt heel veel geld, dus het lijkt mij toch aardig om eens even als bedrijfsleven zelf te kijken of het nou niet chique is om het zelf op te lossen. 

VAN GALEN
Maar dan ga je aan de bevolking vragen om binnen dertig jaar het klimaat te redden en dan haal je dit naar Nederland.

RUTTE
Nou, ik weet niet of dit nou meteen zo’n klimaatimpact heeft en ik zou toch wel ervoor willen pleiten dat terwijl we die CO2-uitstootproblemen aanpakken, daar ben ik heel erg voor, dat we ook af en toe leuke dingen blijven doen. Maar goed, dat is de klimaatkant. Ik bedoel dat eigenlijk als grapje. Maar dan de financieringskant zou ik zeggen: bedrijfsleven, wees nou even stoer, los dat zelf op. En als ze wel een verzoek bij ons indienen, dan gaan we daar naar kijken. Maar ja, er zijn natuurlijk heel veel verzoeken die binnenkomen. 

Stint

TRUIJEN (BNR)
Nog heel even over de Stint. Waar ik heel erg van schrok was toen ik hoorde dat eigenlijk die bakbrommer jarenlang zonder toezicht heeft rondgereden met tien kinderen erin en alle gevolgen van dien. Wist u dat? Dat was misschien voor u ook schrikken? 

RUTTE
Nee, maar luister: dat heeft ze heel goed uitgelegd gisteren ook, bij die hele geschiedenis. Dat had te maken – begrijp ik nu, maar goed, ik herhaal nu maar ook wat ik uit alle reconstructies die zij mij verteld heeft aflees en ook hoe ze dat gisteren in het debat keurig heeft toegelicht – dat heeft te maken natuurlijk met de besluitvorming op basis van een Kamermotie, ik dacht heel breed aangenomen, dat had te maken met dat het wagentje waar je in je eentje op kan staan, die Segway, en dat type innovatie stimuleren. Toen heeft de politiek daar uitspraken over gedaan. 

TRUIJEN
Maar dat had achteraf gezien natuurlijk nooit mogen gebeuren. Is dat niet heel naïef geweest?  

RUTTE
Ik moet ontzettend oppassen om nou – want ik zat toen in de Kamer als één van de honderdvijftig die daar blijkbaar ook voor gestemd heeft, voor die motie en heel veel anderen dus ook. En daar heb ik geen scherpe herinnering meer aan, want er komen nogal eens wat moties voorbij. Maar uit de reconstructie haal je dat tóen de politiek vond, heel breed, met steun in de samenleving: dit soort innovaties moet je niet in de weg zitten, was de gedachte, met al te veel regelgeving. Ik denk dat daar nu, is mijn vermoeden en daar gaat Cora van Nieuwenhuizen nu naar kijken, wat je daar in regelgeving verder aan zou moeten doen, dat daar nu het denken echt over veranderd is. Maar ik ga niet nu kritiek hebben op mij of mijn voorgangers toen. Dat vind ik gratuit. 

TRUIJEN
Maar u zegt wel: meer regels voor innovatie in de toekomst.

RUTTE
Nee, ik zeg dat we er heel serieus naar gaan kijken. Ik zeg precies wat zij gisteren zei. Ze heeft die hele reconstructie gemaakt van hoe het toen liep. En ze heeft gezegd: je moet een paar dingen doen, ik moet er natuurlijk voor zorgen dat we zo snel mogelijk duidelijkheid krijgen of het wagentje wat er nu is veilig is of niet. Nou, daar is dat TNO-onderzoek al over aan de gang. En die verwacht ze rond de jaarwisseling. En ze heeft gezegd: ik ga kijken naar toelating en toezicht op dit type voertuigen, en hoe we dat in de toekomst goed kunnen regelen. Nou daar heeft ze dacht ik niet verder op vooruit gelopen, maar ze heeft wel geschetst hoe het gegaan is in het verleden. En laten we oppassen, want we nemen nu ook weer als politiek allerlei besluiten en dan gaan we over tien jaar weer vragen: zijn toen de goede besluiten genomen? Ja, niet altijd. Maar over dit besluit ga ik maar even geen commentaar geven.

TRUIJEN
Ik hoorde net van minister Bruins dus dat jullie gaan betalen als het niet lukt met de bieders, als er niet genoeg geld komt.

RUTTE
Nee, dat heeft hij niet gezegd.

TRUIJEN
Hij zegt dat de overheid zeker gaat betalen.

RUTTE
Oh excuus, sorry, voor de ziekenhuizen. Ik dacht Formule 1. Neem me niet kwalijk. Excuus, excuus. Wat hij gezegd heeft is: we voelen ons heel verantwoordelijk dat er goede zorg blijft in die provincie, in een vorm precies zoals hij dat ook met de Kamer heeft bediscussieerd. En er komen nu biedingen, en hij wil daar ook heel nauw bij aangesloten zijn. En nou, richting woensdag hopen we dat er veel meer duidelijk is. En we sluiten ook niet uit dat er ook geld bij zou kunnen, maar we hebben ook meteen gezegd: we gaan niet over bedragen praten. Want ja, dan heeft dat meteen effect op die biedingen.

TRUIJEN
Ja daar ging mijn vraag dus over. Want hij zei: we kijken ook naar die andere ziekenhuizen, er zouden er nog meer kunnen om vallen, bijvoorbeeld in Geleen. En toen dacht ik: dat kan een hele grote financiële strop worden, voor u.

RUTTE
Ja, maar volgens mij moeten we even onderscheid maken tussen de polder, de Flevopolder, Flevoland, de situatie daar en in het bijzonder rondom Lelystad wat betreft de hele situatie met de zorg daar. En dat heeft ook te maken natuurlijk met kun je alle wettelijke normen wel of niet halen, en wat is daar wenselijk en opnieuw: het belang van patiënten voorop. In dat kader heeft hij gezegd kijk ik naar wat er nu aan voorstellen komt wil ik nauw op aangesloten zijn, en ik hoop woensdag dan dat we meer weten. En is de overheid ook bereid als dat nodig zijn daar financieel in bij te dragen. Maar ja, het is wel allemaal overheidsgeld en belastinggeld, of premiegeld, dus dat is natuurlijk niet oneindig. Maar we vinden het heel belangrijk dat dat goed geregeld wordt. Daarnaast heeft hij op het verzoek van de Kamer, kijkt hij naar signalen over dat er ook nog andere ziekenhuizen zouden zijn die het moeilijk hebben. Maar daar zijn verder niet uitspraken over gedaan nu al over wat er dan in een als-dan-situatie zou moeten gebeuren.

TRUIJEN
Ja, maar als je een precedent schept heb je een risico.

RUTTE
Ja, maar dit is natuurlijk wel een unieke situatie in Flevoland, dus ik denk toch dat dit heel erg ook weer afhankelijk is van de case die zich dan voordoet. Ja, goed weekend.