Speech van Marjolijn Sonnema tijdens World Food Day Festival

Toespraak | 13-10-2018

Weet u wat ik zie als ik naar deze foto kijk?

Hoe de mens tracht zich te richten naar de kansen die de natuurlijke omgeving biedt.

Deze foto is gemaakt op Kiribati, een eilandengroep in de Pacific Ocean.

Sinds eind jaren ’80 van de vorige eeuw, zijn boeren zich gaan richten op de teelt van zeewier om in hun levensonderhoud te voorzien. Veel andere mogelijkheden voor voedselproductie zijn er niet. Want het eiland is klein en dor. En de omgeving is nogal zout. Maar ze hebben zich toch weten de handhaven door te kijken naar welke mogelijkheden er wél waren.

Op deze foto zie ik ook aan dat er grenzen kunnen zijn aan de mate waarin de mens zich kan aanpassen aan de natuur. Onoverkomelijke grenzen.

De regering van Kiribati heeft land gekocht op Fiji, 2000 kilometer verderop, om de hele bevolking te kunnen verplaatsen op het moment dat zeewaterspiegel zo ver stijgt dat de hele eilandengroep Kiribati verdwijnt.

Dat is ook wat klimaatverandering kan betekenen.

Het kunnen omgaan met verzilting, verdroging en waterschaarste houdt niet alleen de boeren op Kiribati bezig.
In een hele brede strook van West-Marokko langs de kust van Noord-Afrika, het Midden-Oosten en Centraal Azië door, tot en met de Gobi woestijn in China, kampen boeren met hetzelfde probleem.

En in Nederland moeten we er ook aan wennen. Deze droge zomer moest er zoet water uit de Lek en het Amsterdam Rijnkanaal naar West-Nederland worden gebracht om verzilting tegen te gaan.

We kunnen ons ook op andere manieren proberen aanpassen aan wat de natuurlijke omgeving ons voor uitdagingen voorschotelt.

Een paar weken terug was ik op Texel.

Niet ver van de aanlegplaats van de veerboot, net achter de Dijk, is Salt Farm Texel gevestigd.

Daar zijn een stel energieke ondernemers volop bezig met het selecteren van gewassen die brak water kunnen doorstaan. Die zelfs zeewater kunnen verdragen. 
Ze worden gedreven door het besef dat 70% van de beschikbare watervoorraden wereldwijd voor de landbouw worden gebruikt. Dat kan fors naar beneden als we erin slagen landbouwmethoden te ontwikkelen en gewassen te selecteren die zouttolerant zijn.

Ik vond de activiteiten op Texel óók interessant om te zien, omdat het een voorbeeld is van innovatie van ondernemers die – laat ik het ouderwets zeggen – met de poten in de klei staan.
Dat vormt een mooie aanvulling op de landbouwkennis die bij de universiteit van Wageningen wordt ontwikkeld, op dit terrein en vele anderen.
De kennis en ervaring die we hier opbouwen is evengoed internationaal relevant. Dat geldt zeker ook voor de boeren van Kiribati bij wie het water bijna letterlijk aan de lippen staat.

Wereldvoedseldag is een mooie gelegenheid om stil te staan bij de voedselproductie van de toekomst, hier en in andere delen van de wereld.

Dank u wel.