Speech staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, Mona Keijzer, bij het jaarcongres van MKB-Nederland

Toespraak | 09-10-2018

Dames en heren, ondernemers, Uwe Koninklijke Hoogheid,

Fijn dat ik hier mag spreken met jullie, over een heel belangrijk onderwerp: digitalisering.
We kunnen het daar niet vaak genoeg over hebben.
Vorige week nog kwam het ook ter sprake, toen ik het Jaarbericht Staat van het MKB 2018 in ontvangst nam, met zorg samengesteld door het Nederlands Comité voor Ondernemerschap.
Daar was Hare Majesteit ook bij, die in het Comité zit.
Ik zei toen ook: in het kabinet ben ik het aanspreekpunt als het gaat om het mkb.
Zo sta ik hier vandaag ook.
Ik wil jullie vertellen hoe ik wil bijdragen aan een sterk mkb-klimaat in Nederland.
En ik wil horen hoe jullie daarover denken.
Daarom, nogmaals: fijn dat ik hier mag zijn.

Laat ik het meteen maar opbiechten: ik ga iets dat je heel goed digitaal kunt doen, ouderwets doen.
Ik wil de ondernemers in de zaal namelijk af en toe een vraag voorleggen over digitalisering, waar ze dan twee antwoordmogelijkheden op hebben.

Je antwoord geef je dan door via de gekleurde vellen papier die je gekregen hebt: rood en groen.
Dat had natuurlijk veel beter via een app gekund, maar helaas is de prachtige plaats waar we hier zijn daar niet geschikt voor… dus dan doen we het maar zo.

Laten we dat meteen eens testen.
Dames en heren in de zaal, en dan vooral de ondernemers:

Vraag: Als ik moet kiezen, dan zie ik digitalisering als

… risico (groen papier omhoog)

… kans (rood papier omhoog).

Die vraag gaat over hoe jullie digitalisering zien; de volgende gaat over hoe jullie jezelf zien.
Wees eerlijk:

Vraag: Op het vlak van digitalisering ben ik …

… beter bezig dan gemiddeld (groen papier omhoog);

… minder goed bezig dan gemiddeld (rood papier omhoog).

...

Goed om te weten wat jullie hiervan denken.

Ik stel jullie deze vragen omdat ze duidelijk maken wat ik wil bereiken met mijn beleid rondom digitalisering.
Digitalisering biedt enorm veel kansen, maar neemt ook risico’s met zich mee.
Wat ik wil, is ervoor zorgen dat voor jullie de kansen van digitalisering zo groot mogelijk worden, en de risico’s zo klein mogelijk.

Jullie hebben waarschijnlijk wel gehoord van het MKB-actieplan dat ik vlak voor de zomer gelanceerd heb.
Digitalisering is daar een belangrijk onderdeel van.
Naast een constante zoektocht naar personeel, en naar passende financiering, is digitalisering de grootste uitdaging voor ondernemers – dat hebben ze me zelf verteld.

Vandaag wil ik jullie vertellen over hoe ik die kansen zo groot mogelijk wil maken, en de risico’s zo klein mogelijk.
Omgekeerd hoop ik ook een beeld te krijgen van hoe jullie erover denken – dat helpt mij ook weer verder.

Laat ik beginnen met de risico’s.
Met digitaal ondernemen begeef je je in een wereld waar we nog niet altijd even veel grip op hebben.
Of waar andere mensen meer grip hebben en daar kwaad mee willen – en die noemen we dan hackers.
Ik ben benieuwd of de ondernemers hier in de zaal wel eens te maken hebben gehad met hackers.

Vraag: Bent u wel eens gehackt?

Ja (groen papier omhoog);

Nee (rood papier omhoog).

Uit het recent gepubliceerde Cybersecuritybeeld Nederland van het Nationale Cyber Security Centrum (van J&V) blijkt: veel bedrijven nemen nog niet de voor hun veiligheid benodigde basismaatregelen.
Maar je kunt je als ondernemer wel degelijk wapenen tegen cybercrime.
En daar kun je ondersteuning bij krijgen.
In juni 2018 heb ik het Digital Trust Centre (of: DTC) gelanceerd.
www.digitaltrustcenter.nl.
Bij het DTC vind je als ondernemer nuttige informatie en advies, op een overzichtelijke manier bij elkaar, in begrijpelijke taal en zonder commerciële belangen.
En daar heb je echt meteen wat aan, elke ondernemer – er staan bijvoorbeeld vijf basisprincipes van digitaal ondernemen op, die u verder kunnen helpen uw bedrijf veilig te maken.
De website is vorige week nog vernieuwd, en begin 2019 komt er een platform bij waar ondernemers digitaal in gesprek kunnen met experts.
Kijkt u vanavond dus alstublieft even op die site – dat is geen zonde van je tijd.
En het DTC is meer dan een plaats voor goed advies:
Het ondersteunt ook samenwerkingsverbanden tussen ondernemers die erop gericht zijn cyberweerbaarheid te vergroten.
Een maand geleden werden zes van die projecten met subsidie van het DTC gelanceerd.
Sommige gericht op specifieke sectoren: defensie-industrie of de maakindustrie of de groentezaadveredeling.
Sommige op een specifieke regio: de havengemeenschap in Amsterdam, en ondernemersplatforms in Limburg en Noord-Nederland.
Wellicht kunnen jullie wel bij zo’n project aansluiten, of wil je er zelf eentje opzetten.
Ik zal over ongeveer een half jaar, in april 2019, een nieuwe subsidieronde openstellen.
Dus, ondernemers in de zaal, of je nu gehackt bent of niet – weet dat het DTC er is.

Als je de risico’s zo goed mogelijk ondervangt, kun je gaan nadenken over de kansen die digitalisering biedt.
Je kunt niet alleen – je moet!
Die kansen die zijn er, op allerlei manieren.
Je kunt bedrijfsprocessen automatiseren, soms zelfs met robots.
Je kunt online enorm veel doen met sales en marketing.
Je kunt ook je voordeel doen met data: door het te analyseren kun je bepaalde voorspellingen doen, en je klanten beter tot dienst zijn.

Ik wil graag weten hoe jullie gebruik maken van deze potentiële voordelen.

Vraag: Heeft u bedrijfsprocessen geautomatiseerd (zodat uw personeel bijvoorbeeld geen onnodige administratieve handelingen meer verricht)?

Ja (groen papier omhoog);

Nee (rood papier omhoog).
 

Vraag: Maakt u gebruik van online sales en marketing (– als manier om heel gericht nieuwe klantensegmenten te vinden en aan uw bedrijf te binden)?

Ja (groen papier omhoog);

Nee (rood papier omhoog).
 

Vraag: Verzamelt en gebruikt u data als manier om innovatiever, slimmer en efficiënter te werken? (Gebruikt u bijvoorbeeld een voorspellend algoritme voor een efficiëntere voorraadbeheer?)

Ja (groen papier omhoog);

Nee (rood papier omhoog).

Kijk, dat kan nog wel wat beter.
Om die voordelen duidelijk te maken, en bereikbaar te maken, heb ik een aantal ‘praktijktesten’ gestart.
Die kun je zien als regionale experimenten die leiden tot relevante ICT-dienstverlening voor het brede mkb.
Hierin werk ik samen met veel partijen, waaronder de Rabobank, verschillende onderwijsinstellingen en regionale overheden.
Een eerste praktijktest is al een eind onderweg: in Den Bosch hebben studenten van de data-universiteit JADS lokale ondernemers geholpen om hun data om te zetten in inkomsten.
En dat maakt verschil – ik ben er geweest, en het is prachtig om te zien.
Data is echt een onontgonnen bron van effectief ondernemen.
Een van de ondernemers hier vooraan weet daarvan: Dorien van Loon en Jos Beks van kapperszaak Change Hairstyling in Vught en Boxtel.
Zij zullen daar zo over vertellen.
Hun verhaal is één verhaal, maar er zijn er veel meer.
Er is het verhaal van een ondernemer met een webwinkel, Agradi.nl, die hard op weg is de beste webwinkel voor paardenspullen te worden: door data kan hij de vraag voorspellen, en daarmee efficiënt voorraadbeheer en inkoop inplannen.
En een ondernemer in installatietechniek, Kanters, die met data storingen kan voorspellen en daarom inzichtelijk kan maken dat er meer onderhoud nodig is – meer werk door data!

Deze praktijktest met data gaat door: driekwart van de ondernemers gaat door met de student die hen al geholpen heeft.
En het project gaat waarschijnlijk uitgebreid worden: zowel in Groningen als in Limburg worden daar nu gesprekken over gevoerd.

En er komt ook een tweede soort praktijktest aan, over online sales en marketing.
Daarin gaan studenten van de Hanze Hogeschool Groningen ondernemers helpen om nieuwe klanten te vinden – met behulp van digitale hulpmiddelen.
Ik kijk ernaar uit.

Goede voorbeelden

Beste ondernemers en anderen hier in de zaal,

Ik ga nog één vraag stellen, en die heb ik al eens gesteld.

Waarom stel ik deze vraag nog een keer?
Niet omdat ik wil kijken of jullie weer hetzelfde antwoorden…
Maar omdat ik er iets mee wil zeggen.
Eerst even wat uitleg.

Jullie hebben in mij een vertegenwoordiger in het kabinet.
De overheid speelt natuurlijk een belangrijke rol in het gezond houden van het mkb-klimaat,
maar minstens even belangrijk is dat jullie als ondernemers het uiteindelijk moeten hebben van elkaar, van goede voorbeelden.
Je ziet hoe iets goed werkt bij een ondernemer die je kent, je vraagt ernaar, je krijgt een tip, je doet er wat mee, en je profiteert ervan.

EZK ondersteunt de verspreiding van digitale goede voorbeelden.
Via verschillende routes.
Zo is de Kamer van Koophandel recent gestart met een pilot waarin zij digitale voorlopers, zogenaamde ‘local heroes’, lokale helden, inzetten in voorlichting zodat ondernemers van elkaar kunnen leren.

En dat wil ik ook van jullie vragen.
Daarom, nogmaals deze vraag:

Vraag: Op het vlak van digitalisering ben ik …

… beter bezig dan gemiddeld (groen papier omhoog);

… minder goed bezig dan gemiddeld (rood papier omhoog).

Als het gaat om digitalisering, moeten we er allemaal wat mee.
Kijk dus niet alleen naar welke kleur je zelf hebt opgestoken, maar ook om je heen.
Dus: ‘rode’ ondernemers, zoek een ‘groene’ ondernemer en vraag om tips.
En ‘groene’ ondernemer – vind een ‘rode’ ondernemer en deel je ervaringen.
Bedankt voor jullie eerlijkheid en jullie input.
Ik hoop dat deze dag jullie een stap verder helpt.