Inzet op veiligheid in Irak en de Sahel
De ministerraad heeft ingestemd met de meerjarige Nederlandse bijdrage van 20 functionarissen aan de EU-missies in de Sahel. De afbouwfase van de huidige bijdrage aan de VN-missie in Mali zal per 1 mei 2019 worden gestart. In Irak gaat de inzet zich richten op het versterken van de veiligheidssector. Ook heeft het kabinet besloten om de inzet van F-16’s in de strijd tegen ISIS dat per 31 december 2018 afloopt niet te verlengen.
Irak en de strijd tegen ISIS
Het einde van de militaire strijd tegen ISIS lijkt in zicht. Tegelijkertijd heeft ISIS zich in Irak omgevormd tot een ondergrondse groepering die vooral een bedreiging blijft door aanslagen. Dat betekent dat de Nederlandse inzet in Irak verschuift van offensief optreden tegen ISIS naar het versterken van de veiligheidssector in heel Irak, zodat Irakezen weer veilig terug kunnen keren naar hun huis en hun leven weer op kunnen pakken. Dit draagt bij aan een duurzame overwinning op ISIS. De gebieden waar de noden het hoogst zijn (centraal-Irak, Noord-Irak en de Koerdische Autonome Regio) en de meest kwetsbare groepen, waaronder christenen, yezidi’s en LHBTI’s, zijn voor het kabinet prioritair. Verbetering van de opvang, bescherming en integratie van ontheemden en vluchtelingen, aanpakken van de grondoorzaken van migratie, humanitaire ontmijning, mensenrechten en duurzame economische ontwikkeling zijn hierbij belangrijke aandachtsgebieden.
In Noord-Irak worden maximaal 50 militairen ingezet voor trainingen om op ISIS bevrijde gebieden veilig te houden. In Bagdad blijft Nederland met drie tot twaalf militairen Iraakse special forces trainen. Tenslotte wordt, zoals gepland, de inzet van vier Nederlandse F-16’s die in 2018 boven Irak en Oost-Syrië bijdragen aan de strijd tegen ISIS beëindigd op 31 december 2018. Nederland zal daarnaast een proportionele bijdrage van ongeveer 20 militairen en civiele experts leveren aan de NAVO-capaciteitsopbouwmissie in Irak, die dit najaar van start gaat. De NAVO-missie richt zich op de versterking van de Iraakse veiligheidssector en levert hiermee een belangrijke bijdrage aan de stabiliteit en veiligheid in post-ISIS Irak.
Ten behoeve van de verdere versterking van de Koerdische veiligheidssector worden, in aanvulling op de bovengenoemde trainingen in de strijd tegen ISIS, ook Nederlandse militaire en civiele adviseurs ingezet om het Ministry of Peshmerga, dat belast is met de veiligheid in de Koerdistan Autonome Regio, te ondersteunen bij de professionalisering van de Peshmerga, bijvoorbeeld op het terrein van training en opleiding.
Sahel
Om dreigingen zoals terrorisme tegen te gaan en irreguliere migratie te bestrijden blijft de Sahel voor het kabinet een prioritaire regio. Het kabinet zal daarom met ongeveer 20 functionarissen bijdragen aan de EU capaciteits- en trainingsmissie in de regio. De inzet op gebied van veiligheid hangt nauw samen met de Nederlandse diplomatieke intensivering en inzet op de aanpak van grondoorzaken van instabiliteit in de Sahel. Nederland investeert in een beter toekomstperspectief van de jonge bevolking in de Sahel en van vrouwen in het bijzonder door programma’s op onderwijs, werkgelegenheid, water en klimaat.
De afbouwfase van de huidige bijdrage aan de VN-missie in Mali zal per 1 mei 2019 worden gestart, waarna tot en met 2021 enkele politiefunctionarissen en stafofficieren werkzaam kunnen blijven. Hiermee wordt de Nederlandse inspanning bestendigd en worden behaalde resultaten behouden. Het kabinet maakt tevens extra middelen vrij voor het bevorderen van de rechtsorde in de Sahel. Nederland blijft de VN ondersteunen bij het vinden van een opvolger, dit is echter primair de verantwoordelijkheid van de VN. Ook blijft Nederland met de ervaringen in Mali de SGVN ondersteunen bij de hervormingen van VN-vredesmissies, een prioriteit van Nederland tijdens de zetel in de VNVR. Internationale partners van Nederland, waaronder de EU, VN, Frankrijk en Duitsland, verwelkomen deze blijvende Nederlandse inzet in de Sahel.