Speech staatssecretaris Snel voor Bond voor Belastingbetalers

Toespraak | 12-09-2018

“Geachte staatssecretaris, ik heb uitgerekend dat ik sinds 1968 ruim 1 miljoen euro aan belasting heb betaald. Nooit heb ik een uitkering gehad, of toeslagen ontvangen, en ik heb nooit van de hypotheekrenteaftrek genoten. Daarom vraag ik u vriendelijk doch dringend mij vanaf 1 januari 2019 vrij te stellen van mijn bijdragen aan de staatskas. U kunt ervan uitgaan dat de afspraken vertrouwelijk zullen worden behandeld om precedenten te voorkomen.”

De naam van deze briefschrijver houd ik natuurlijk geheim, maar ik kan u gerust stellen: dit verzoek heb ik afgewezen. Dat zult u begrijpen en met me eens zijn. Leuker kan ik het niet maken…

Dames en heren, dank voor de uitnodiging om hier vanmiddag bij u te zijn. Ik denk dat de briefschrijver graag naar het ziekenhuis wil kunnen als hij ziek wordt. En dat hij op weg naar de supermarkt veilig wil kunnen oversteken op dat drukke kruispunt. En dat hij zijn kleinkinderen vermoedelijk goede schoolgebouwen gunt en uitstekende leraren.

Zoals u allen weet, de zorg, de infrastructuur en het onderwijs, het kost allemaal geld. Geld dat we met zijn allen bijeenbrengen en waar we met zijn allen van profiteren. Want samen vormen wij de overheid. De begroting van het Rijk is van ons allemaal, voor ons allemaal. Geen enkele Nederlander uitgezonderd.

U had vast niet verwacht dat ik vandaag met een andere boodschap dan deze naar u was toegekomen. Ik ken de mensen van de Bond voor Belastingbetalers, en daarmee ook u, als personen die niet tegen belastingen zijn, maar voor eerlijke belastingen, en doelmatige uitgaven.

Als kritische volgers van het ministerie van Financiën, misschien is ´een kritische vriend´ wel een betere beschrijving.

En uiteraard, de definitie van eerlijke belastingen vergt een politieke discussie. Misschien verschil ik dus met u van mening over de keuzes die het kabinet maakt. Maar niettemin, uw doelstellingen zijn de mijne: eerlijke belastingen en doelmatige uitgaven.

Zo streeft het kabinet naar een gebalanceerde inkomensverdeling, naar een eerlijke verdeling van belastingen. Precies zoals uw bond dat voorstaat. Dit kabinet gaat ook meer onderzoek doen naar de effectiviteit van beleid. Naar de vraag hoe we belastinggeld nog beter kunnen besteden. En uiteraard is het kabinet er veel aan gelegen om het belastinggeld rechtmatig uit te geven. Op dat vlak doet Nederland het internationaal altijd al heel goed, want al jaren is ruim 99% van alle overheidsuitgaven rechtmatig uitgegeven. En aan die score blijft ook dit kabinet natuurlijk werken.

U bent vermoedelijk zeer benieuwd naar de kabinetsplannen voor volgend jaar.  Helaas,
voor de exacte details moet u nog een kleine week geduld betrachten. Op Prinsjesdag komt het kabinet met de Miljoenennota en het Belastingplan. Zelfs in uw richting mag ik daarop niet vooruit lopen. Zo hebben we dat nu eenmaal afgesproken in dit land.

Wel kan ik u meenemen in de grote lijnen, want het regeerakkoord schetst duidelijke contouren
voor het kabinetsbeleid in de komende jaren. Het regeerakkoord is dus ook de basis voor de begroting voor volgend jaar. Laten we beginnen met de koopkracht. Het CPB, de rekenmeester van het kabinet, liet deze zomer al zien dat de koopkracht er goed voorstaat. Bijna alle huishoudens gaan erop vooruit. Dat is een bewuste keuze geweest. Het gaat namelijk goed met de Nederlandse economie, en dit kabinet wil dat alle Nederlanders daarvan profiteren. Daarom zijn de belastingplannen de fundamenten onder het beleid van het kabinet-Rutte III. Ik neem u vanmiddag mee in de drie hoofdlijnen van die belastingplannen.

Ten eerste, werken moet lonender worden, want meer werkenden zijn goed voor de economische groei. Meer uren werken helpt Nederlanders om economisch zelfstandig te zijn. En werken zorgt voor meer gezonde en gelukkige Nederlanders. En daarom verlaagt dit kabinet de belastingdruk op arbeid met ruim 6 miljard euro.

De tweede hoofdlijn van het fiscaal beleid: iedereen moet zijn fair share betalen. Het is simpelweg ieders plicht om financieel bij te dragen aan dit prachtige land. En nee, niet omdat de wetboeken ons dat verplichten. Dat is iedere Nederlander aan zichzelf verplicht. Om bij te dragen aan de zorg
die je wellicht nu nog niet, maar vroeg of laat misschien wel nodig hebt. Om bij te dragen aan het onderwijs van nu, zoals wij allemaal hebben geprofiteerd van de scholen uit onze jeugd. Om bij te dragen aan infrastructuur die ook onze kleinkinderen nog kunnen gebruiken, zoals wij nu nog over de Afsluitdijk en de A1 kunnen rijden, over de Zeelandbrug en door de Zeeburgertunnel.

Het geeft geen pas om je aan die morele plicht te onttrekken. Het belastinggeld is van ons allemaal, voor ons allemaal. De meneer die ik aan het begin citeerde, vroeg het mij netjes
en dan krijg je een net, maar afwijzend antwoord. Doe je het stiekem, in het geheim, met of zonder hulp van een adviseur, dan ben ik resoluut in mijn aanpak, voor burgers én bedrijven.

Dat moet u deugd doen, want ook dat hoort bij eerlijke belastingheffing. Ik ben hard voor zwartspaarders die willens en wetens hun vermogens verstoppen. Voor bedrijven die via complexe constructies hun winsten wegsluizen.

Gelukkig is de belastingmoraal in ons land hoog, maar die blijft alleen hoog als we belastingontwijking en belastingontduiking ontmoedigen, opsporen en ertegen optreden. Dat kunt u dus ook verwachten van dit kabinet. Dat kunt u verwachten van mij. Want ook dat hoort bij een eerlijk belastingstelsel.

Het derde fundamentele plan, de derde fiscale pijler van het kabinet, is dat de vervuiler meer moet gaan betalen voor vervuilende keuzes. Dat is ook een eerlijke manier van belasting heffen.

Een eerlijke manier van de pijn verdelen. Want wie wil de wereld nu vies en vuil achterlaten aan onze kinderen?

Daarom is het volgens mij hoog tijd dat er bijvoorbeeld een belasting komt op vliegen. Want het vliegtuig is het enige vervoermiddel dat je kunt gebruiken zonder accijnzen af te tikken. Het gevolg is duidelijk; voor de prijs van een treinreisje Den Haag – Groningen, en weer terug, koop je ook een vliegretourtje Rotterdam – Barcelona. Iedereen voelt dat dat niet klopt, nietwaar?

Ook de verschuiving in de energiebelasting helpt om minder uit te stoten. Energie uit een warmtepomp is een stuk schoner dan energie uit een ouderwetse cv-ketel. Daarom stijgt de belasting op aardgas en daalt de belasting op elektriciteit. Een hogere belasting op afvalverbranding vind ik ook een goed idee. Want afval is een bron van grondstoffen,

nu al en zekerheid ook in de toekomst. Het is echt doodzonde om grondstoffen na een eerste gebruik geen tweede kans te geven.

Dit soort vreemde prikkels moeten wat mij betreft, en wat het kabinet betreft, uit de belastingwetten gehaald worden. Want daarmee maken we belastingen groener én eerlijker.

Want de vervuiler betaalt dan een hogere prijs dan degene die wel bewust omgaat met de wereld
waarin we allemaal leven. En waar we allemaal van afhankelijk zijn. Nogmaals, wie dat nalaat, wie die mooie wereld vies en vuil achterlaat mag dat wat mij betreft voelen in het prijskaartje van zijn of haar gedrag. Want we hebben eigenlijk geen keuze. We moeten ons gedrag aanpassen.

Ook buitenom deze fiscale fundamenten blijft er nog genoeg te wensen over. Voor mij, maar ook voor u. Neem de Belastingtelefoon. Die kwam afgelopen zomer natuurlijk niet goed in het nieuws.

En niet voor de eerste keer. Dat moet gewoon beter. Als je vragen hebt over je belastingaanslag moet je kunnen rekenen op direct en deskundig antwoord. Ook dat hoort bij een eerlijk belastingstelsel. En tegelijkertijd, laten we elkaar niet in de put praten. Want op de vrijdag na

kunnen we twaalf uur per dag al onze fiscale vragen telefonisch stellen. Dat is ook een verdienste,

met alle mitsen en maren in de uitvoering.

Een laatste punt dat ik met u wil delen is de vooraf ingevulde aangifte. En zo kom ik ook bij de roze olifant in deze zaal: de box-3-heffing. Die vooraf ingevulde aangifte vind ik een prestatie van jewelste, want nagenoeg geruisloos verwerkt de Belastingdienst jaarlijks:

• 200.000 buitenlandse spaartegoeden
• 5 miljoen WOZ-waardes
• 9 miljoen hypotheekschulden
• 24 miljoen lonen en pensioenen
• bijna 50 miljoen banksaldi.

Het enige dat u nog even moet doen, is vaak niet meer dan even de getallen controleren. Voor veel Nederlanders is de aangifte zo een klusje geworden dat niet meer kost dan een half uurtje. Per jaar. De rest verloopt automatisch en automatisch goed.

Dan de box-3-heffing. Ik ken het standpunt van de Bond voor Belastingbetalers. Laat ik beginnen met de vaststelling dat een verondersteld vast rendement de vooraf ingevulde aangifte mogelijk maakt. Het voordeel van de vooraf ingevulde aangifte heb ik u net geschetst.

Dat veronderstelde vaste rendement bezorgt de Belastingdienst niet karrenvrachten extra controlewerk, dat ook betaald moet worden. Want, ik zei het eerder vanmiddag al, de Prinsjesdagbegroting is van ons allemaal, voor ons allemaal. Nee, simpelweg uw vermogen optellen maal een rendement en u weet hoeveel belasting u moet betalen over uw rijkdom. Dat is eenvoud en gemak voor alle partijen. Laten we daarom alstublieft niet strijden over de voordelen van een forfaitair rendement. Want die zijn werkelijk reuzegroot.

Natuurlijk ontstaat er een probleem als het veronderstelde rendement te ver af staat van het werkelijke rendement. Dat tart ons gevoel van eerlijkheid, van eerlijke belastingheffing. Het is goed dat we hierover discussiëren. Het kabinet is ook niet blind voor de bezwaren die er leven tegen de belastingheffing in box 3. Daarom sluit de vermogensrendementsheffing sinds dit jaar al sneller aan bij het werkelijke rendement.

En beste mensen, en dat wordt vaak vergeten in de discussie, het vermogen waarover u geen belasting betaalt is voor iedere Nederlander dit jaar gestegen van 25 duizend naar 30 duizend euro.

Dit voorbeeld – de box-3-discussie –  vind ik overigens tekenend voor veel fiscale discussies.

Verhogingen neersabelen, verlagingen negeren. Vanaf deze plek en op dit moment, zo’n week voor Prinsjesdag, wil ik u en wil ik uw bond oproepen fiscale voorstellen niet allemaal apart maar juist in samenhang met elkaar te beoordelen. Want het gaat om het totale plaatje en uiteindelijk om die drie belangrijke doelen:

- de belasting op arbeid verlagen

- de vervuiler meer laten betalen voor de milieuschade van zijn of haar gedrag

- en belastingontwijking en –ontduiking bestrijden, omdat iedereen eerlijk moet bijdragen aan dit prachtige land.

En ik ben ervan overtuigd dat wij die doelstellingen met elkaar delen. Dank u wel!