Financieel Jaarverslag 2017: voor het tweede jaar op rij een begrotingsoverschot
De economie groeit fors en de overheidsfinanciën staan er in 2017 goed voor. In de Miljoenennota 2017 werd nog uitgegaan van een begrotingstekort van 0,5%, maar dat werd een overschot van 1,1% (bbp). Daarmee was 2017 het tweede opeenvolgende jaar met een begrotingsoverschot. De economische groei bedroeg vorig jaar 3,2%; de hoogste groei sinds 2008.
De overheidschuld lag met € 416,1 miljard in 2017 € 24,4 miljard lager dan het kabinet verwachtte bij het opstellen van de begroting voor 2017. De schuld is gelijk aan 56,7% van het bbp; een daling van 5,4 procentpunt. Daarmee komt de schuld voor het eerst sinds het uitbreken van de economische crisis uit onder de EU-norm van 60% van het bbp.
Dat blijkt uit het Financieel Jaarverslag Rijk (FJR) 2017, waarin het kabinet verantwoording aflegt over de ontvangsten en uitgaven van het Rijk. Minister Hoekstra van Financiën heeft het FJR en alle andere verantwoordingsstukken vandaag officieel aangeboden aan de Tweede en Eerste Kamer. Het Verantwoordingsdebat met de Tweede Kamer volgt op 23 mei 2018.
'Het FJR 2017 biedt veel cijfers om tevreden over te zijn, maar zoals bekend bieden resultaten uit het verleden geen garanties voor de toekomst. De financiële gevolgen van de Brexit zijn nog moeilijk te voorspellen, internationale ontwikkelingen, zoals de dreiging van een handelsoorlog en militaire spanningen, zorgen voor onrust. Dat dwingt ons steeds de juiste balans te houden tussen geld uitgeven en buffers opbouwen voor economisch slechtere tijden', aldus minister Hoekstra.
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| als % bbp | -3,9 | -2,4 | -2,3 | -2,1 | 0,4 | 1,1 |
| in miljard € | -25,1 | -15,5 | -15,0 | -14,0 | 2,6 | 8 |
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| als % bbp | 66,3 | 67,8 | 68 | 64,6 | 61,8 | 56,7 |
| in miljard € | 428 | 443 | 451 | 441 | 434 | 416 |
Arbeidsmarkt
Het aantal werkenden nam in 2017 toe met bijna 200.000: de sterkste stijging sinds 2008. De werkloosheid daalde tot onder de 5%. Eind 2017 lag de werkloosheid zelfs op het laagste niveau in meer dan 8 jaar. De lonen stegen in 2017 gematigd; met 1,5% ten opzichte van 2016. De lonen stegen in de marktsector sneller dan bij de overheid en groeiden ongeveer even snel als de prijzen.
Woningmarkt
De huizenprijzen bleven in 2017 stijgen. Een huis in Nederland was eind 2017 gemiddeld 8,2% duurder dan een jaar eerder. Daarmee stegen de prijzen in het hoogste tempo in 15 jaar. Met name in de 4 grote steden was er grote krapte op de huizenmarkt.
Financiële sector
Het afgelopen jaar heeft het kabinet flinke voortgang geboekt om de interventies af te bouwen, die het Rijk tijdens de crisis in de financiële sector heeft gedaan. De minister van Financiën heeft in 2017 zowel aandelen van ABN AMRO als de laatste aandelen van verzekeringsmaatschappij a.s.r. die de overheid nog in bezit had, verkocht.
Europa
Ook in de Europese Unie (EU) en de rest van de wereld trok de economische groei in 2017 aan. De EU en eurozone kenden een hogere groei dan voorgaande jaren, en lieten een verbetering van de overheidsfinanciën zien. Ook de overheidsschuld daalde licht, hoewel een aantal landen een schuld hebben die duidelijk boven de EU-norm van 60% bbp ligt.