NCTV: Dreiging verandert, niveau blijft nog wel op 4
De jihadistische dreiging in Nederland verandert. Door het uiteenvallen van het zogenoemde kalifaat is de organisatie van ISIS verzwakt. Ook zijn er sinds oktober 2017 nauwelijks nog jihadistische aanslagen gepleegd in West-Europa. Het is nog te vroeg om te zeggen hoe bestendig dit beeld is, daarom blijft het dreigingsniveau op niveau 4 van de 5. Dat betekent dat de kans op een aanslag reëel is. Dat staat in het 47ste Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland van de NCTV.
Beeld: ©Koninklijke Marechaussee
Er zijn meerdere redenen om niveau 4 op dit moment te handhaven, ondanks de veranderde dreiging. Zowel ISIS als al Qa’ida hebben nog steeds de intentie en de capaciteit om aanslagen te plegen in het Westen. De situatie in Syrië en Irak is zeer instabiel. Daarnaast zijn er de afgelopen periode in het Westen meerdere personen aangehouden die worden verdacht van het voorbereiden van aanslagen. Ook de aanslag in Frankrijk van afgelopen vrijdag laat zien dat de dreiging nog niet verdwenen is.
Nederland
Sinds juni 2017 zijn er geen geslaagde uitreizen naar jihadistisch gebied meer bekend. Hierdoor verandert de jihadistische dreiging in Nederland gestaag. De beweging richt zich, net als voor 2012, nadrukkelijker op sociale activiteiten. Ook is het voorstelbaar dat personen die eerder zouden zijn uitgereisd, zich aansluiten bij de jihadistische beweging in Nederland. Zorgelijk is dat jihadisten proberen online invloed te krijgen binnen bredere salafistische kringen. De inhoud van de propaganda verandert. Eerst lag de focus op de kalifaat als ideale staat, nu wordt vooral de militaire strijd verheerlijkt.
Internationaal
Van de komst van terugkeerders naar Europa gaat een lange termijn dreiging uit. Zij kunnen deel uitmaken van bestaande netwerken die een rol kunnen spelen bij de voorbereiding van aanslagen. Ook bestaat er zorg over de honderden ISIS strijders die in kampen van de Syrische Koerden worden vastgehouden. Hier kunnen makkelijk nieuwe netwerken ontstaan. ISIS heeft de afgelopen periode meer beroep gedaan op personen die al in het Westen wonen. Vaak familie of vrienden van uitreizigers. Dit is een verandering van de manier waarop ISIS aanslagen aanstuurt.
Rechts/links-extremisme
Er zijn in Nederland geen aanwijzingen voor rechts-terroristische structuren of groeperingen. Wel valt de groei van de racistische groepering Erkenbrand op, die steeds meer geïnteresseerden rekt. Vanwege het antidemocratische gedachtegoed bij Erkenbrand vormt deze groep een gevaar voor de democratische rechtsorde.
Het is de laatste periode relatief rustig gebleven wat betreft extreemlinkse protestacties en demonstraties. Het Nederlandse asiel- en migratiebeleid blijft een voedingsbodem voor linksextremisten, evenals het Zwarte Pieten-debat en (vermeend) geweld bij de politie.
Polarisatie
De afgelopen periode heeft er over verschillende onderwerpen een gepolariseerd debat plaatsgevonden. Zo laaide de laatste maanden het debat over salafisme op. Terugkerend zijn de debatten over asielzoekers en Zwarte Piet. Die leiden tot een groter onbegrip tussen bevolkingsgroepen.
De Turkse aanval in Afrin zorgt in heel Europa voor oplopende spanningen, waarbij incidenteel spraken is van geweld. De gespannen politieke verhoudingen in Turkije geven aanleiding tot bezorgdheid onder Turkse Nederlanders. Rondom Diyanet is onrust ontstaan, na berichten in Europese media over het in kaart brengen van politieke tegenstanders van de Turkse regering.