Spreekpunten minister Ollongren bij EnergyUp 2018, 8 februari
Goedemiddag. Dank voor uw uitnodiging hier te spreken in Utrecht in deze oude fabriekshal. Hier was, tussen 1913 en 1972, de Koninklijke Nederlandsche Fabriek voor Werktuigen en Spoorwegmaterieel gevestigd.
Oftewel, Werkspoor.
Ik geloof dat het in 1951 was dat de beroemde Evita Peron de fabriek bezocht om te kijken hoe de treinen voor een grote Argentijnse order werden gefabriceerd. En wat zij zag, waren treinen die er spiegelglad uitzagen als ze van de band rolden. En het mooie is dat je die treinen in Argentinië nog steeds ziet rijden. Treinen van onverwoestbare kwaliteit dus. Bestemd om lang te bestaan, om lang mee te gaan.
Duurzaam dus. Duurzaam als in houdbaar. Vaak wordt duurzaamheid alleen gebruikt als synoniem voor ‘groen’ of ‘milieuvriendelijk’, in de betekenis van ‘duurzame ontwikkeling’. Zeker, dat hoort er ook bij. Maar het is niet het hele verhaal.
Duurzaamheid gaat wat mij betreft ook om stevigheid en om vertrouwen. Het gaat om het brede begrip zorgvuldigheid waarmee je met mensen en hun omgeving omgaat. Ik definieer duurzaamheid daarom als houdbaarheid op de lange termijn in plaats van gewin op de korte termijn. We moeten naar voren kijken. Is het niet voor onszelf, dan wel voor onze kinderen.
Dat is voor mij de kern. Zo ook de kern van de klimaatambitie in het regeerakkoord. En die klimaatambitie is breed. Van het sluiten van kolencentrales tot het afvangen en opslaan van CO2 uit de industrie.
Ik sta als minister van BZK vooral aan de lat voor maatregelen in woningen en gebouwen - en de ambitie die ik op dat terrein heb gesteld is vrij helder: In 2050 moeten alle Nederlandse woningen aardgasvrij zijn.
Leven in een huis zonder gas klinkt voor veel mensen in het land nu nog als iets uit de verre toekomst, maar in 2050 zal het voor een ieder dagelijkse realiteit zijn. Zeker voor mensen die nieuwbouw gaan betrekken de komende decennia. Die zullen allemaal gasvrij moeten worden opgeleverd. Voor de bestaande bouw is het streven om in 2021 30.000 tot 50.000 woningen per jaar aardgasvrij te hebben, of in ieder geval zodanig energie-efficiënt te maken dat ze gasloos gemaakt kunnen worden.
Kort gezegd, aardgas wordt de uitzondering.
Dat is een grote opgave. Een opgave die ook voor de mensen in het land een hoop gaat betekenen. Geen cv-ketel meer, maar een warmtepomp. Niet langer op gas koken, maar op een inductieplaat. Driedubbel glas. Zonnepanelen aan de gevel. Dat zal even wennen zijn, en het zal voor velen nog futuristisch klinken, maar de opgave is een noodzakelijke.
In de eerste plaats, omdat Nederland de Parijsdoelen heeft ondertekend -en wij tempo moeten maken om aan die klimaatbeloftes te voldoen. Maar óók de problemen voor de mensen in Groningen dwingen ons tot deze opgaaf. Er is momentum voor. De afhankelijkheid van Gronings gas moet verminderen. Omdat we dat zo regelen in een fatsoenlijk land.
Dames en heren. Voor de transitie naar die aardgasvrije wijken hebben we ruim 30 jaar. En de vraag is: Hoe gaan we dat nu doen?
Wat mij betreft vooral samen! Het is mijns inziens de enige manier om het doel te bereiken. En met samen bedoel ik rijk, provincies, gemeenten, corporaties, netbeheerders, bedrijven, gebouweigenaren, bewoners, huurders etc. Van alle betrokkenen is grote inzet nodig. Samen de schouders eronder. Duurzaamheid is immers niet van de overheid, het is van ons allemaal: thuis, op school, op het werk.
Ik ga van mijn kant met een heel scala aan maatregelen de randvoorwaarden creëren waarmee de partijen, u ook dus, tempo kunnen maken.
In het regeerakkoord is een wijziging van de verhuurderheffing opgenomen, waardoor vanaf 2022 een bedrag oplopend tot 100 miljoen per jaar beschikbaar is voor de verduurzaming van huurwoningen.
Ook gaan we op korte termijn experimenteren met aardgasvrije wijken. Ik zou in 2018 al in ongeveer 20 wijken aan de slag willen. En mijn indruk is dat veel gemeenten in de startblokken staan om mee te doen.
En we gaan uiteraard verder met een aantal afspraken die in het verleden zijn gemaakt, doorgaan met de bouwagenda en doorgaan met de afspraken die in de Topsector Energie zijn gemaakt.
Allemaal energiebesparende maatregelen.
Die afspraken gaan we gieten in twee akkoorden: het interbestuurlijk akkoord en het klimaat- en energieakkoord van collega Wiebes. Ik heb daar al met hem over gesproken en we zullen daar echt samen in optrekken.
Zo geven we die ambitie richting 2050 handen en voeten: 7,7 miljoen woningen gasvrij.
Mooi dat er partijen zijn die dit aanjagen – in het bijzonder de Stroomversnelling. Je kunt jaren met elkaar vergaderen, maar de Stroomversnelling is al in een vroeg stadium de werkelijkheid zelf gaan ontdekken. Daar heb ik enorme waardering voor.
U heeft zichtbare stappen gezet. Met het nul-op-de-meter principe. Met verduurzaming. Met verbetering van het woningaanbod. In plaatsen als Heerhugowaard, Arnhem, en Stadskanaal.
Ik zal u blijven helpen waar dat kan, door de juiste randvoorwaarden te creëren. Zo hebben we samen de energieprestatievergoeding vormgegeven en zijn we nu samen op zoek naar de juiste vorm van gebouw gebonden financiering.
Ik voorzie voor de partijen die deelnemen aan de Stroomversnelling een blijvende grote rol. U heeft het goede voorbeeld gegeven de afgelopen jaren en ik verwacht dat u dat zult blijven doen de komende decennia.
Kortom, wij maken graag gebruik van uw kennis, uw ervaringen en uw expertise. Want er is, ondanks wat u al bereikt heeft, nog onvoldoende ervaring met het van het gas afhalen van wijken.
Dames en heren. Ik kom tot een slot. Deze uitgedoofde fabriek – waar we nu staan - heeft een nieuw leven gekregen na een opknapbeurt. Door te veranderen, is de kern, het intrinsieke moois van deze locatie, behouden. Namelijk zijn bedrijvigheid – toen in de vorm van de productie van treinen, nu in de vorm van evenementen.
Zo’n 100 jaar geleden droeg de bedrijvigheid op deze prachtige locatie bij aan de mobiliteitsexplosie in de 20ste eeuw. Laten we samen vanmiddag de basis leggen voor een duurzaamheidsexplosie in de 21ste eeuw.
Ik dank jullie wel.