Toespraak minister Schultz van Haegen bij Bestuurdersbijeenkomst Omgevingswet

Toespraak | 12-04-2017

Dames en heren,

Ik zit te genieten. Ik zit te genieten van uw inspirerende verhalen. Als ik alleen al kijk naar de nominaties voor de Eenvoudig Beter Trofee… ze worden ieder jaar mooier. Wat hebben we in korte tijd veel tot stand gebracht! En wat belooft dit veel voor de toekomst!

Melvin Redeker die we net hoorden, zei ooit: “Avontuur is een kwestie van het geven van een go of een no-go. En ik geef altijd een go.” Ik vind het een mooi motto, zeker ook voor de Omgevingswet. In plaats van ‘mag het wel?’ en ‘kan het wel?’ gaan we op zoek naar manieren om goede ideeën mogelijk te maken en kansen te pakken.

We hebben de afgelopen jaren veel bereikt.
-    De wet kreeg grote meerderheden in de Tweede en Eerste Kamer.
-    We hebben een Bestuursakkoord en een Financieel Akkoord.
-    We hebben een interbestuurlijk programma ‘Aan de slag met de Omgevingswet’, met roadshows, ondersteuning, bestuurdersbijeenkomsten…

Maar het belangrijkste van alles, en dat bewijst u hier vandaag opnieuw: u bent aan de slag. U vult hier een heel Praktijkfestival met fantastische voorbeelden. U pioniert met de Omgevingswet en bent op grote schaal bezig met een cultuurverandering.

Want dat is het: wat u hier voor elkaar brengt, is niets minder dan een maatschappelijke beweging. Een beweging die uw interne organisatie op z’n kop zet. Een beweging die nodig is, wil de Omgevingswet een succes worden. U pakt de handschoen op en dat vind ik geweldig.

Het thema van vandaag is vertrouwen. U heeft er vanmiddag al veel over gehoord. Het klinkt soms soft, vertrouwen. Dat heb je onder vrienden, in je privéleven. Maar in je werk?

We leven in een wereld van meten is weten. Niets gaat nog zonder contract of gedetailleerde afvinklijst, in welke branche dan ook. Het geeft zekerheid, zeggen ze…

Maar is dat wel zo? Volgens mij geven gedetailleerde regels maar 1 echte zekerheid:
-    geen enkele partij gaat buiten zijn boekje,
-    geen enkele partij doet meer dan hij moet doen
-    en het is de doodsteek voor innovatie.

Ik geloof erg in mensen vertrouwen geven. Omdat ik graag zo leef. Maar ook omdat dingen sneller gaan. Omdat kosten lager zijn en mensen er energie van krijgen.

U kent misschien het boek van Stephen Covey, the Speed of Trust. Hij beschrijft het verhaal van hotdog-verkoper Jim uit New York. Jim ziet klanten uit de rij voor zijn kraampje vertrekken, omdat het hen niet snel genoeg gaat. Hij besluit zich volledig toe te leggen op het maken van hotdogs. Hij zet een bakje met geld neer en laat de betaling aan de klant over.

Wat denkt u? Jim verdubbelde zijn business.

 

Dames en heren,
Onze Omgevingswet is gebaseerd op dat vertrouwen. De Omgevingswet zelf is misschien wel het beste bewijs dat onze nieuwe manier van werken werkt. Het is een praktijkwet. Uw positieve en negatieve ervaringen met de huidige regels, maar ook de ervaringen van bewoners, bedrijven en belangengroepen, hebben deze wet gevormd.

Ging dat soepel? Misschien voor de buitenwereld. We moesten dat vertrouwen opbouwen. We hebben ontzettend veel en goed naar elkaar geluisterd, op argumenten met elkaar gediscussieerd. En ja, we hebben gebotst. Maar altijd was er de bereidheid om er samen uit te komen. Omdat het doel voor iedereen als een paal boven water stond.

Zo is het ook met de implementatie. Buiten beginnen is binnen winnen! Vanaf het begin gaan we met de partners van buiten om tafel. Daarbij is vertrouwen nodig tussen bestuurders. Maar ook vertrouwen van de overheid in burgers en bedrijven, in belangenorganisaties en initiatiefnemers. Het vergt politici die durven en moeten kiezen, of het nu in een gemeente is, bij de provincie, bij een waterschap of bij het Rijk.

Ik zeg niet dat het makkelijk is. De implementatie van de Omgevingswet wordt een krachttoer. We hebben grote thema’s op ons bordje, zoals klimaatadaptatie, de energietransitie. We moeten oefenen, oefenen, oefenen. Maar dit is wel waarvoor ik, en ik denk velen van u, politiek actief ben geworden: een betere overheid, met betere regels en begrijpelijke plannen.

Ik realiseer me dat we een spannende tijd tegemoet gaan. Hier op mijn plaats staat straks iemand anders. Ook de Gemeenteraadsverkiezingen en Statenverkiezingen komen eraan. En dan hebben we nog het Digitale Stelsel voor de Omgevingswet waar we de komende jaren aan bouwen. Alles bij elkaar is het een majeure operatie.  

Toch neem ik straks met een gerust hart afscheid. Want de weg die we tot nu toe hebben afgelegd, was er 1 met lastige bochten en valkuilen. Dankzij uw vertrouwen zijn we waar we nu zijn, en dat is een topprestatie. Ik wil u daarvoor bedanken. Hier staat een ijzersterk team. Een team van heel bestuurlijk Nederland dat verder aan de slag wil en kan!

Om met de bergbeklimmers te spreken: we zijn in het basiskamp. Hier en daar haakt een sherpa af, ik bijvoorbeeld. Maar er komen nieuwe sherpa’s bij en het team is goed voorbereid. Het team vertrouwt elkaar, de route ligt vast, de lucht is blauw en de top is in zicht. Ik wens u een mooie tocht en een fantastisch uitzicht.

Om u scherp en bij elkaar te houden, krijgt u zo meteen een ambassadeursspeldje. Met daarbij een kaartje met de bestuurlijke speerpunten voor 2017. Het speldje is een symbool dat u op de goede weg zit en aan de slag bent. Het is een stimulans om uw ervaringen zo breed mogelijk te delen.

Dank u wel.