Toespraak minister van Defensie Hennis-Plasschaert bij de uitreiking van de Generaal Snijders Eremedaille

Toespraak | 05-04-2017

Dames en heren,

Uiteraard vind ik het bijzonder eervol om vanavond de Generaal Snijders Eremedaille te mogen uitreiken.
Met een onderscheiding als deze zetten we niet alleen een specifiek persoon in de schijnwerpers …
… maar ook de gehele luchtvaartsector.
En dit acht ik van belang.
Want die luchtvaartsector doet er toe. In vele opzichten.
En ik dank het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartfonds voor zijn inspanningen in dezen.

Weet u, de Nederlandse luchtvaartsector staat goed aangeschreven …
En de bijdrage aan de Nederlandse economie is groots … bijvoorbeeld op het terrein van ontwikkeling en innovatie. En zeker … de sector genereert veel werkgelegenheid, zowel direct als indirect. Daar hoef ik dit gezelschap niet van te overtuigen …
… Toch blijkt uit onderzoek dat het enorme belang van de sector als geheel - niet altijd - bij iedereen even helder op het netvlies staat …
… en dus blijft het dé uitdaging om, ook binnen de burgerluchtvaart te zoeken naar cohesie, en gezamenlijke doelen na te streven.
Ik kon het niet nalaten om dit toch nog even te onderstrepen, en hoop zeer dat de komende jaren verdere stappen worden gezet om dit ook daadwerkelijk te bewerkstelligen.

Voor zij die niet eerder over hem hoorden … generaal Snijders … was in vele opzichten een fascinerend persoon.
Alleen al vanwege het feit dat hij ook na de Eerste Wereldoorlog - en ook na zijn militaire loopbaan - een actief pleitbezorger was voor een adequaat defensieapparaat, steeds weer.
En dat terwijl de roep om ontwapening groots was in die tijd. Het zal u niet verbazen dat dit me zeer aanspreekt.
De context anno nu …
… is uiteraard wel anders dan toen …
… maar ook vandaag hebben we dit soort pleitbezorgers hard nodig.
We hebben immers, en onmiskenbaar, te maken met een groeiende diversiteit aan dreigingen …
… en ook een toegenomen complexiteit van crises en crisisbeheersing.
Europa - en daarmee ook Nederland - is het aan zijn stand verplicht meer op de mat te leggen als het gaat om de bescherming van wat ons dierbaar is.
Duidelijk is dat het hierbij niet simpelweg gaat om meer van hetzelfde.
In tegendeel, Defensie zal ook krachtig moeten innoveren.
En dan kom ik als vanzelf weer terug bij Generaal Snijders …
… ook hij had het belang van innovatie altijd voor ogen.
Als jong officier toonde hij al belangstelling voor de luchtvaart …
… zo zette hij zich in (reeds in 1886) voor een uitbreiding van het ballonmateriaal bij de genie.
En velen van ons kennen hem uiteraard  als de man die …
… in zijn hoedanigheid als chef van de Generale Staf …
… mede aan de basis van de Militaire Luchtvaartafdeling heeft gestaan …
… en als de man die op verzoek van de KLM in het jaar 1920 de mogelijkheden onderzocht voor de burgerluchtvaart in Nederlands-Indië.

Dames en heren,
Staat u mij toe om ook enkele paralellen te trekken tussen Generaal Snijders en de decorandus van vanavond.
Geachte heer Hartman, beste Peter,
Generaal Snijders verwierf op grond van zijn vele verdiensten talkrijke binnen- en buitenlandse onderscheidingen.
En ook u heeft al een indrukwekkend aantal onderscheidingen ontvangen voor uw tomeloze inzet voor de luchtvaartsector.
De hoogste onderscheiding die generaal Snijders mocht ontvangen was de Militaire Willems-Orde.
U heeft helaas het verkeerde beroep gekozen om hiervoor in aanmerking te komen …
… maar wellicht herkent u zich in de manier waarop generaal Snijders tegen deze onderscheiding aankeek - en ik citeer:
'Ik heb in m’n leven altijd geboft. Ze zetten me nu wel in ’t zonnetje en dat waardeer ik ook heel erg, maar ik heb nooit anders dan gewoon m’n plicht gedaan en als ik dat niet gedaan had, dan had ik arrest verdiend.'
Ook u heeft altijd gewerkt vanuit een groot plichtsbesef, een hart voor de zaak en met een tomeloze inzet.
Die onderscheidingen volgen dan vanzelf.
Generaal Snijders stond aan het hoofd van de Nederlandse Krijgsmacht in een moeilijke periode, de Eerste Wereldoorlog.
U werd in april 2007 CEO van KLM toen de economische crisis op het punt stond uit te breken…
… en heeft deze functie tot en met juni 2013 uitgeoefend.
U zette alles op alles om KLM door deze moeilijke periode heen te loodsen.
Ook heeft u nooit enige concessies gedaan aan de veiligheid.
U bent daarin blijven investeren …
… waardoor het veiligheidsniveau bij KLM anno 2017 ongeëvenaard is.
Bovendien heeft u altijd geïnvesteerd in de mensen die het bedrijf gemaakt hebben, én maken.
Natuurlijk kun je jezelf op zo’n moment afvragen of dit wijsheid is en of je niet hard moet saneren.
Maar uw credo was ‘We keep the family together’.
Samen die crisis overwinnen.
Wel nam u  een aantal onconventionele maatregelen.
Bijvoorbeeld door piloten een grondfunctie  te geven.
Bovendien heeft u ervoor gezorgd dat niet alleen de identiteit van KLM maar ook de arbeidsplaatsen behouden bleven bij de fusie met Air France.
Een prestatie van formaat!
Het gaf de nodige discussie …
… de samenleving vond er ook wat van …
… maar inmiddels kunnen we concluderen dat dit besluit voor de KLM goed heeft uitgepakt.
Sinds de fusie is het aantal bestemmingen, het aantal passagiers, de omzet én de winst gegroeid.
Dat mag best eens gezegd worden.
En weet u …
… ook als ik kijk naar de persoonlijkheid van generaal Snijders …
… zie ik de nodige overeenkomsten.
Generaal Snijders was niet alleen een goed organisator en leider …
… maar bovenal een innemende en inspirerende persoonlijkheid.
Collega-officieren en manschappen, ongeacht rang of stand, of wie dan ook …
… konden op zijn persoonlijke aandacht en belangstelling rekenen.
Dat is bij u niet anders …
… u staat voor uw mensen en voor de zaak.
En zo wordt u ook herkend.
Door uw ervaring weet u waarover u spreekt.
En u weet dit steeds weer te combineren met een warme en ook een rechtvaardige manier van leiding geven.
Hartman, de man met het hart …
… maar ook met het hart op de tong …
U bent van het type ‘ruwe bolster, blanke pit’.
U kunt stevig uit de hoek komen, maar vanuit een oprecht hart en met dat éne doel: het versterken van de luchtvaartsector.
Met andere woorden: als er iemand is die deze onderscheiding verdient, dan bent u het wel.

Dames en heren,
Dan wil ik nu overgaan tot de uitreiking en zal daartoe eerst de considerans voorlezen.
Het bestuur van de Stichting Nederlands Lucht- en Ruimtevaartfonds heeft bij besluit van 29 maart 2016 de C.J. Snijdersmedaille in goud toegekend aan:
[Drs. Ing.] Peter Frans Hartman
als erkenning van de onvolprezen toewijding en de inspirerende vastberadenheid …
… waarmee hij zich voor de Nederlandse lucht- en ruimtevaart op voorbeeldige wijze heeft ingezet …
… in het bijzonder door op doortastende wijze en met groot verantwoordelijkheidsgevoel de Koninklijke Luchtvaartmaatschappij gedurende een langdurige loopbaan in financiële, technische, operationele en tenslotte bestuurlijke zin te leiden …
… met groot gevoel voor de belangen van het personeel en het behoud van de eigen identiteit binnen Air France KLM.
Daarnaast is hij een vaste steun en onmisbare adviseur voor de vele instellingen en organisaties op het gebied van de historie, het onderwijs en het bedrijfsleven over de volle breedte van de Nederlandse lucht- en ruimtevaartsector.
En de inscriptie van de eremedaille luidt als volgt:
Peter Hartman
Intens betrokken en bevlogen bestuurder van de Nederlandse luchtvaart.

Van harte gefeliciteerd met deze welverdiende onderscheiding …
… en heel graag ga ik nu tot de uitreiking over.
Dank u wel.