Toespraak minister Schultz van Haegen bij bezoek Marker Wadden

“Nederland kan een nieuwe naam bijschrijven op het lijstje ‘Nieuw Land’. Niet voor extra landbouwgrond, zoals we dat deden met de Noordoostpolder. Niet om bevolkingsgroei op te vangen, zoals we dat deden met, vooral zuidelijk, Flevoland. Niet voor economisch gewin, zoals we dat deden met de Tweede Maasvlakte. De Marker Wadden hebben eerst en vooral een natuuroogmerk en zijn daarmee de eerste in hun soort.”

Dames en heren,

Nederland kan een nieuwe naam bijschrijven op het lijstje ‘Nieuw Land’. Niet voor extra landbouwgrond, zoals we dat deden met de Noordoostpolder. Niet om bevolkingsgroei op te vangen, zoals we dat deden met, vooral zuidelijk, Flevoland. Niet voor economisch gewin, zoals we dat deden met de Tweede Maasvlakte.
De Marker Wadden hebben eerst en vooral een natuuroogmerk en zijn daarmee de eerste in hun soort.

De heer Blok en ik hadden zojuist de eer het eerste eiland met een auto te verkennen. Uiteraard ken ik de Marker Wadden goed van de tekentafel. Maar rijdend over de paden zie je pas echt hoe groot het is. Hoe weids. En, met al die prille begroeiing, hoe veelbelovend.

Ik ben dan ook heel blij dat we aan de slag kunnen met de volgende eilanden. Ik feliciteer Natuurmonumenten van harte met de opgehaalde financiering. Want het was niet makkelijk.

  • De EU kwam niet over de brug.
  • VNO-NCW sprak grote woorden, maar de bijdrage van het bedrijfsleven is tot nu toe teleurstellend.

Natuurmonumenten zette door en we zien hier vandaag het resultaat.

Er is hier bovendien een aantal bedrijven aanwezig dat wel meebetaalt. Ik ben daar trots op: deze manier van fondsenwerven is nieuw en heeft de toekomst. En met het geld van de Postcodeloterij is ook het 5e eiland veiliggesteld. Met recht een knappe prestatie.

Dames en heren,
Humberto Tan deed het vorige maand iets spectaculairder, met een glanzende cheque van de Postcodeloterij en neerdalende glitters. Maar ook ik kan u vandaag vertellen dat ik er nog een schepje bovenop doe. Naast de 3 miljoen die mijn ministerie extra bijdraagt, en natuurlijk de eerdere 15 miljoen, stel ik 1,5 miljoen euro extra beschikbaar voor onderzoek. Daarmee komt de rijksbijdrage van IenM en EZ gezamenlijk op 38,5 miljoen euro.

De Marker Wadden gaan ons een unieke schat aan nieuwe informatie opleveren.

  • Hoe gaat het slib zich gedragen?
  • Wat heeft dat voor gevolgen voor de bodem en de waterkwaliteit?
  • Hoe gaat de nieuwe natuur zich redden? De nieuwe vissen en vogels die we hier gaan verwelkomen?

Want dit heten dan wel de Marker Wadden, dit nieuwe moerasgebied is onvergelijkbaar met de Waddeneilanden en de zandbanken in bijvoorbeeld de Westerschelde. Met wat we hier leren, kunnen we weer voorop lopen in de wereld. Wie weet worden de Marker Wadden wel weer een heel mooi exportproduct.

Maar… dat is niet de hoofdzaak. De hoofdzaak is dat we het Markermeer nieuw leven inblazen. Ik ben geen bioloog, maar ik heb er een heel goed gevoel over. Het eerste eiland is een half jaar boven water en als je ziet wat er nu al groeit en bloeit!

Boswachter André Donker zag al veel vogelsoorten op het eiland rusten. Duizenden sterns, schreef hij, strandlopers, kuifeenden, brilduikers, koeten. Ook zag hij al vissen die de ondiepten van het eiland opzoeken. De eerste oevers worden groen; het eerste riet stond eind van de zomer al 30cm hoog.

En dat is pas het begin. Ik hoor ze bij Rijkswaterstaat al denken: straks vinden we hier een beschermde plant- of diersoort en ligt het hele werk stil!

De natuur staat hier op 1. Maar we willen de mensen de natuur hier ook laten beleven. U heeft net een stukje op de boardwalk gelopen. Als alle paden af zijn, kunt u hier ruim 2 uur wandelen en uw hart ophalen in de natuur. Zeilboten kunnen aanleggen, in de haven komen een paar kleine voorzieningen. Wie met zijn parasolletje naar het strand wil, kan mogelijk in het weekend met de pont over.

De gemeente Lelystad is het nieuwe natuurparadijs al goed aan het promoten. Volgende week kunt u hier stemmen en op 1 juli wordt hier getrouwd!

Dames en heren, ik rond af. We hebben ons oermoeras. We hebben onze slibmotor. En voor een project als dit gaat het ontzettend snel. Tussen droom en daad stond in dit geval 4 jaar. In 2012 hadden we een plan, in 2016 was het eerste eiland boven water. Niet in de laatste plaats dankzij Boskalis.

Speciaal voor deze klus haalde Boskalis de Edax naar het Markermeer: 1 van de baggerbeesten die in 2015 in no time het 2e Suezkanaal groeven. Als minister van Infrastructuur en Milieu maak je wel vaker mee dat een project vooruit loopt op de planning. Maar 3,5 jaar eerder heb ik nog niet vaak meegemaakt. Suez in Nederland!


Marc, graag richt ik ook nog een paar woorden aan jou. Vorige maand presenteerden we samen het Kustpact. We trekken samen op in het Deltaprogramma, de zandplaten in de Oosterschelde, de Nederlandse Klimaatcoalitie. Om maar wat te noemen. Soms staan we tegenover elkaar, maar steeds vaker staan we naast elkaar. In alle gevallen komen we er beiden sterker uit.

De Marker Wadden zijn weer zo’n mooi project. Een project waar we nog veel van gaan horen en waar we on-Nederlands trots op mogen zijn.

Dank u wel.